به گزارش ایسنا، «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در کنفرانس خبری روز دوشنبه خود پس از آغاز نشست فصلی شورای حکام آژانس در مقر سازمان‌های بین‌المللی در وین گفته است که «دستیابی به تصویر دقیق از برنامه هسته‌ای ایران بدون فیلم دوربین‌های نظارتی ضبط شده در ۲ سال‌ و نیم گذشته ممکن نخواهد بود». 

گروسی هم‌چنین در گزارش پادمانی اخیر خود درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران که هفته گذشته در اختیار ۳۵ عضو شورای حکام قرار گرفته است، در بند ۲۶ آورده که «ضروری است ایران دسترسی آژانس به همه داده‌های ثبت شده موجود را فراهم کند و با آژانس در مورد ترتیبات خاص به منظور پُر کردن شکافت‌های موجود در دانش آژانس برای دوره‌هایی که هیچ داده‌ی ثبت شده‌ای وجود ندارد، موافقت کند».

اما اشاره گروسی به اطلاعات کدام یک از دوربین‌های نظارتی آژانس است و آیا درخواست مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قانونی است؟

در چارچوب همکاری‌های داوطلبانه ایران با آژانس در خردادماه  ۱۴۰۲ (ژوئن ۲۰۲۳) تعدادی از دوربین‌های آژانس که در چارچوب قانون اقدام راهبردی در سال ۲۰۲۱ جمع‌آوری شده بودند، در سایت اصفهان (مرکز تولید سانتریفیوژهای پیشرفته) دوباره نصب شدند. مرکز تولید سانتریفیوژها در اصفهان در اصل همان خط تولید سانتریفیوژ کرج است که بعد از خرابکاری هسته‌ای از آن جا به اصفهان منتقل شد.

این دوربین‌ها با این شرط نصب شده‌اند که اطلاعات آن ضبط و ذخیره شود و تا رسیدن به توافق بر سر برجام و چگونگی احیای آن، اطلاعات این دوربین ها نزد ایران باقی بماند و برای آژانس قابل دسترسی نیست. با این حال شاهد هستیم که آژانس و شخص مدیرکل با وجود اطلاع از روند مذاکرات سیاسی درباره احیای برجام و توقف اجرای تعهدات از سوی طرفین، هم‌چنان بر درخواست‌های فراپادمانی خود برای افزایش نظارت‌ها و بازرسی‌ها اصرار دارد و بر این رویه خود نیز ادامه می‌دهد.

اصولا اجرای فعالیت‌های راستی آزمایی و نظارت بیشتر در کارگاه‌های اصفهان که قبل از آن در مرکز فناوری ساخت سانتریفیوژ در کرج اعمال می‌شد و در آن لوله‌های روتور سانتریفیوژ تولید می‌شدند، کاملا داوطلبانه و در چارچوب برجام انجام می‌شد که بعد از خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام تا مدت‌ها نیز این راستی‌آزمایی از این مرکز انجام می‌شد. بعد از ۲ سال خروج آمریکا از برجام وقتی ایران مطمئن شد که کشورهای اروپایی و سایر اعضای برجام قادر به اجرای تعهدات برجامی‌شان نیستند، نسبت به کاهش تعهدات هسته‌ای خود از جمله لغو اقدامات داوطلبانه نظارتی در چارچوب پروتکل الحاقی و حتی فراتر از آن، اقدام کرد.

با تصویب قانون اقدام راهبردی برای رفع تحریم‌ها و حفظ منافع ملت ایران، تمامی اقدامات شفاف‌ساز ایران در چارچوب برجام متوقف شد و تمامی دوربین‌های نظارتی و دسترسی‌های فراپادمانی که تا آن زمان آژانس در اختیار داشت لغو شد. 

در عین حال ایران با توسعه و پیشرفت صنعت هسته‌ای خود بعد از خروج آمریکا از برجام، در چارچوب موافقت‌نامه پادمان جامع با آژانس همکاری کاملی داشته است و هیچ‌گاه از اجرای تعهدات پادمانی‌اش شانه خالی نکرده است.

به گزارش ایسنا،‌ درخواست مدیرکل آژانس برای نصب دوربین‌های اضافی در مکان‌های دیگر هسته‌ای و دسترسی به داده‌های دوربین‌ها فراتر از تعهدات ایران در چارچوب موافقت‌نامه پادمانی است. اگر آژانس اصرار دارد چنین امتیاز فراپادمانی را از ایران دریافت کند، باید واسطه دریافت مابه‌ازایی سیاسی در رفع تحریم‌ها برای ایران باشد یا در رابطه با حل‌وفصل مسائل باقی‌مانده پادمانی دست از بهانه‌گیری بردارد.

نصب دوربین‌های آژانس در مرکز تولید سانتریفیوژها در اصفهان اقدام داوطلبانه از سوی ایران در راستای اجرای بیانیه مارس ۲۰۲۳ بوده است و صرفا در جهت شفاف‌سازی و اعتمادسازی از سوی ایران. ایران در حالی تعدادی دوربین در اصفهان نصب کرد که برخی از سیاسیون و نمایندگان مجلس درباره قانونی‌بودن این اقدام ابهام داشته و دارند و آن را خروج از قانون اقدام راهبردی اعلام کردند، با این حال ایران تلاش کرد در راستای بهبود روابط با آژانس در مسیر حل و فصل مسائل باقی‌مانده پادمانی این همکاری را انجام دهد. 

به نظر می‌آید آژانس به جز ارایه اطلاعات و دسترسی‌های فراپادمانی برای حل و فصل مسائل باقی مانده، درخواست‌های اضافی و همکاری‌های بیشتری را از ایران طلب می‌کند که ربطی به موضوعات مورد بحث ندارد.

ایران به طور کامل به تعهدات خود تحت موافقت‌نامه پادمان جامع عمل کرده است که از طریق آن آژانس به حفظ دانش خود با یک ساز و کار راستی‌آزمایی قوی ادامه می‌دهد که در ساز و کار راستی آزمایی آژانس منحصر به فرد است.

بر اساس موافقت‌نامه پادمان جامع (CSA)، پادمان جهت راستی‌آزمایی پایبندی یک کشور به تعهد خود مبنی بر پذیرش پادمان در مورد راستی‌آزمایی همه مواد هسته‌ای در تمام فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز آن کشور و راستی آزمایی اینکه این مواد به سمت سلاح هسته‌ای یا سایر وسایل انفجاری هسته‌ای منحرف نشده اعمال می‌شود. واضح است هرگونه تعمیم یک جانبه توسط آژانس در محدوده از پیش مورد توافق قرار گرفته CSA موجه نیست و نمی‌توان آن را پذیرفت.

انتهای پیام