در این بازدید با توضیحاتی که درخصوص اهمیت حفاظت از حریم و بستر رودخانه داده شد، بر ضرورت رعایت قانون توزیع عادلانه آب که هرگونه تملک، تصرف و تغییر کاربری در حریم و بستر رودخانه‌ها را ممنوع کرده، تاکید شد.
هرگونه دست‌اندازی، تملک، تصرف و تخریب بستر رودخانه‌ها غیر قانونی است
فرشته تقی‌زاده، نماینده شبکه سمن‌های محیط زیستی خراسان رضوی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: هر مشهدی هنگام عبور از ۱۰۰ متری بوستان چهل‌بازه و رودپارک، خطی را مشاهده کرده که فضای تفرجگاه مناسبی است. بخشی از این بوستان به حالت خود رها شده و ادامه پیدا نکرده است.
وی بیان کرد: صحبت‌هایی مطرح بود که قرار است بستر و حریم چهل‌بازه را تغییر کاربری داده، رودخانه چهل‌بازه تنها به یک کانال محدود و اراضی دو طرف رودخانه را تملک کنند. ما به معارضات و حاشیه‌ها کاری نداریم و وارد این مقولات نشده و نمی‌شویم؛ زیرا ما سازمان‌های مردم‌نهاد در زمینه تخصصی خودمان که حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی و آبی است، اقدام و مطالبه‌گری می‌کنیم.
تقی‌زاده افزود: زمانی که متوجه شدیم حریم و بستر رودخانه چهل‌بازه ممکن است مورد تعدی واقع شود، این موضوع را به عنوان یک مطالبه مطرح و به صورت قانونی اقدام کردیم. در خردادماه سال جاری نامه‌ای از طرف دیده‌بان آب، هوا، زمین به شهردار ارسال و درخواست کردیم رودپارک خطی چهل بازه تکمیل شود که طی تماس تلفنی با شهرداری، اعلام شد تکمیل رودپارک در برنامه آن‌ها است.
نماینده شبکه سمن‌های محیط زیستی خراسان رضوی ادامه داد: ماه گذشته که این صحبت‌ها در خصوص اراضی رودپارک چهل‌بازه مطرح بود، باعث شد در فضای مجازی اعلام نظر کرده و بیان کنیم چهل‌بازه حق مردم مشهد است. از مدعی‌العموم درخواست کردیم قانون توزیع عادلانه آب را که عنوان می‌کند بستر انهار، رودخانه‌ها، کال‌ها و مسیل‌ها چه دائمی و چه فصلی در تملک دولت بوده و هرگونه دست‌اندازی، تملک، تصرف و تخریب آن‌ها غیر قانونی است را اجرا کند.
وی با بیان اینکه تجمع ما در واقع بازدید مردمی از چهل‌بازه بود، عنوان کرد: قبل از انجام هر بازدیدی ما این موضوع را با مراجع قانونی، معاونت دادستانی و شورای حفظ حقوق بیت‌المال مطرح می‌کنیم و هر بار که اعلام کردیم دادستانی منعی برای بازدید قائل نشدند، بنابراین هماهنگی انجام شد. در این بازدید سازمان‌های مردم‌نهاد محیط زیستی از جمله ناجیان آب، دیده‌بانان آب، هوا، زمین، همرکابان شهری، سمن‌های درختکاران، رد پای سبز، نفس زمین و دیگر دغدغه‌مندان حضور داشتند.
تقی‌زاده اضافه کرد: پلاکاردها و بنرهایی داشتیم که مطالبات خود را روی آن‌ها نوشته بودیم، همچنین نقشه‌های هوایی چهل‌بازه به صورت بنر بزرگی آماده شده بود که نشان می‌داد بستر و حریم چهل‌بازه چقدر بوده است. امیدواریم این مطالبات آگاهانه و به صورت مردمی مورد بررسی و پیگیری قرار گیرد، مراجع قضایی هرچه زودتر نسبت به تعیین تکلیف این وضعیت اقدام کنند تا بستر و حریم چهل‌بازه آزاد بماند تا محلی برای عبور سیلاب‌های فصلی و دوره‌ای باشد و رودخانه را به کانالی کوچک محدود نکنند تا حادثه‌ای مانند دروازه قرآن اتفاق بیفتد.
نماینده شبکه سمن‌های محیط زیستی خراسان رضوی خاطرنشان کرد: اگر اجرای قانون را نداشته باشیم و چهل‌بازه دچار چنین سرنوشتی شود، این تهدید بالقوه وجود خواهد داشت و دامن‌گیر کسانی خواهد شد که به طبیعت دست‌اندازی کردند. امیدواریم با رسیدگی مراجع قضایی، متولیان و مسئولان این موضوع هرچه زودتر به نتیجه برسد و مردم نیز نسبت به مطالبات قانونی خود بیشتر مشارکت داشته باشند.
نگران هستیم در مقطعی حق و حقوق مردم در چهل‌بازه ضایع شود
مهدی جمشیدی، مدیرعامل جمعیت ناجیان آب خراسان رضوی نیز در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: حفظ و محافظت از بستر و حریم رودخانه‌ها چه دائمی و چه فصلی منطقی و عقلانی است و در صورت تعرض و تخریب می‌تواند آسیب های ناگواری برای جامعه و محیط زیست داشته باشد.
وی افزود: ما نمونه‌های فراوانی را در این زمینه مشاهده کردیم، چند سال پیش در مشهد در نودره رگبار باران خساراتی به بار آورد و بارها نیز در پایین‌دست مشهد آب وارد منازل مردم شد، زیرا مسیل‌ها و کال‌ها بسته شده و امکان عبور رگبارها و سیلاب‌های فصلی وجود ندارد. این موضوع به ویژه در سالهای اخیر که با تغییر اقلیم مواجه هستیم و باران‌ها و رگبارهای فصلی بیشتر شده، اهمیت پیدا می‌کند.
جمشیدی با اشاره به اینکه حفاظت و مراقبت از بستر و حریم کال‌ها، رودخانه‌ها و مسیل‌ها امری واجب و برعهده دولت است، تصریح کرد: شرکت‌های آب‌منطقه‌ای به نمایندگی از دولت و ملت باید این کار را انجام دهد. بخشی از چهل‌بازه که مورد بحث است، داستانی قدیمی از ۳۰-۴۰ سال گذشته دارد. در مقطعی افرادی سودجو با هماهنگی با ادارات مرتبط آن زمان به ناحق بخشی از حریم را برای خود سند زدند و بعد از آن نیز برای اینکه بتوانند این زمین‌ها را تملک کنند، برخی تعاونی‌ها و ادارات مرتبط زمین‌ها را فروختند یا واگذار کردند.
مدیرعامل جمعیت ناجیان آب خراسان رضوی ادامه داد: از همان زمان آب منطقه‌ای و وزارت نیرو به عنوان متولی در پرونده چهل‌بازه در دادگاه‌ها و مراجع قضایی حضور پیدا کردند. چند بار دادگاه‌ها رای دادند، بعد باطل شد و این فرایند ادامه دارد. هم برخی افراد به دلیل منافع بالایی که دارند دست‌بردار نیستند و هم آب‌منطقه‌ای و وزارت نیرو عقب‌نشینی نکردند که نباید هم بکنند.
وی بیان کرد: ما به عنوان سمن‌ها و شهروندان با وجود اینکه سال‌ها از این موضوع گذشته و همچنان هم ادامه دارد، این حق قانونی را برای خود قائل هستیم که به میدان بیاییم. ما نگران هستیم در مقطعی حق و حقوق مردم ضایع شود، بنابراین سمن‌ها مطالبه‌گری می‌کنند، به ویژه اینکه بعد از این تملک و رفع تعرض شهرداری نیز آمادگی دارد این منطقه را تبدیل به رودپارک کند.
جمشیدی در خصوص مزیت ایجاد رودپارک، گفت: این رودپارک به راحتی می‌تواند سیلاب‌ها را در هر حجمی عبور دهد. همچنین در مشهد نگرانی در زمینه فرونشست داریم که این رودپارک موجب می‌شود بتوانیم آب و سیلاب را برای منابع زیرزمینی تغذیه کنیم تا مقدار کمی نگرانی فرونشست جبران شود. خود پارک نیز می‌تواند آبروی مردم مشهد باشد و مردم و زائران از این مکان بهره‌مند شوند. اگر نتوانیم از رودپارک حفاظت کنیم، زمین‌ها به ساختمان تبدیل می‌شود و عده‌ای سود میبرند اما آیندگان ضرر خواهند کرد.
در انتهای این بازدید بیانیه‌ای توسط شبکه سمن‌های محیط زیستی خراسان رضوی قرائت شد و به امضا حاضران رسید. در متن این بیانیه آمده است:
امروز ما سازمان‌های مردم‌نهاد، فعالان محیط زیستی، دیدبانان آب، هوا، زمین، ناجیان آب، همرکابان شهری، درختکاران و همه دغدغه‌مندان حفاظت از منابع آبی و منابع طبیعی در محل رودپارک خطی چهل‌بازه جمع شده‌ایم تا حفاظت از حریم و بستر رودخانه‌ها که توسط قانون اعلام شده را یادآوری کنیم.
بستر انهار طبیعی، کانال‌های عمومی و رودخانه‌ها اعم از اینکه دائمی یا فصلی باشند در اختیار حکومت جمهوری اسلامی ایران بوده، هرگونه تملک و تصرف، تغییر کاربری و ساخت‌وساز غیرقانونی است و عدم رعایت حریم و بستر رودخانه چهل‌بازه که محل عبور سیلاب‌های دوره‌ای و فصلی است موجب تهدیدات جانی و مالی برای مردم مشهد می‌شود که نمونه ای از این دست‌اندازی به حریم و بستر رودخانه و تغییر کاربری را در دروازه قرآن شیراز که منجر به صدمات جانی و مالی شد، شاهد بودیم.
اکنون ما سازمان‌های مردم‌نهاد (سمن‌ها) محیط زیستی خراسان رضوی به مسئولان و متولیان حفاظت از رودخانه‌ها و مراجع قضایی اعلام می‌داریم رودپارک خطی چهل بازه حق مردم مشهد است و هرگونه تملک و تصرف آن غیر قانونی است. از شهردار مشهد تقاضا داریم تکمیل رودپارک خطی چهل‌بازه را در اولویت قرار داده و از این رودخانه که محدود کردن بستر آن می‌تواند تهدید بالقوه محسوب شود با حفظ حریم و بستر قانونی آن که کارشناسان حفاظت از رودخانه‌ها مشخص می‌کنند این رودپارک را برای مردم و زائران به تفرجگاهی عمومی تبدیل کنند.
همچنین از مدعی‌العموم تقاضا داریم با اجرای ماده ۲ قانون توزیع عادلانه آب که حریم و بستر رودخانه‌ها و انهار طبیعی چه فصلی و چه دائمی را در اختیار دولت دانسته، به هرگونه تهدید تملک پایان بخشیده و رودپارک خطی چهل‌بازه را برای مردم مشهد و زایران امام مهربانی‌ها حفظ کنند و به هرگونه تضییع منابع و حقوق مردم پایان دهند .شبکه تشکل‌های مردم‌نهاد محیط زیستی خراسان رضوی امید آن دارد با اقتدار قانون و مشارکت مردمی بتوان این سرزمین را به سوی آبادانی و سازندگی و آینده‌ای پرامید پیش برد.
انتهای پیام
نظرات