خوشبختانه این حرکت مورد توجه سیاستگذاران و برنامه‌ریزان کلان کشور قرار گرفت و چشم‌انداز ۲۰ ساله ایران در افق ۱۴۰۴ کشور رشد یافته با جایگاه نخست علمی و فناوری در بین کشورهای منطقه تدوین و برای دستیابی به این چشم‌انداز، چهار برنامه پنج ساله درنظر گرفته شد که آخرین آن برنامه هفتم توسعه، چهارمین برش از سند ۲۰ ساله چشم‌انداز توسعه در کشور است که در ۳۰ اردیبهشت‌ماه امسال رونمایی شد. برنامه‌ای ۱۵۰ صفحه‌ای با ۲۴ فصل که قرار است نقشه راه و مبنایی برای رشد و پیشرفت کشور یا همان توسعه در پنج سال آینده باشد.
اما بنا به گفته صاحب‌نظران آنگونه که باید در این سند به نخبگان، علم و فناوری و ظرفیت‌های بومی و منطقه‌ای توجه و پرداخته نشده این در حالیست که علم و فناوری یکی از ابزارهای کلیدی توسعه کشورها محسوب می‌شود و مرور پیشینه نشان می‌دهد که طی ۵۰ سال اخیر در کشور بر موضوع سیاستگذاری علم و فناوری تأکید شده اما بین آنچه هست و آنچه باید باشد، تفاوت آشکاری وجود دارد.
بنابراین ایسنا بر آن شد تا نشست تخصصی «بررسی جایگاه علم و فناوری در تحقق برنامه‌های توسعه کشور» با هدف بررسی نقاط قوت و ضعف برنامه هفتم توسعه را با حضور صاحب‌نظران این حوزه برگزار کند.
دکتر موسی اعظمی، رئیس بنیاد نخبگان استان همدان در این نشست، با بیان اینکه علم و فناوری و توسعه با هم عجین هستند، اظهارکرد: اگر به توسعه به معنای تغییر و تحول نگاه کنیم از ابتدای زندگی بشر تغییر و تحول وجود داشته و بشر نیز به دنبال آن بوده و با علم و دانش این کار را انجام می‌داده اما امروزه تغییر و تحولات متفاوت شده و روند آن در ۱۰۰ سال گذشته اتفاقی و کُند بوده و اکنون توسعه برنامه‌ریزی شده و بدان معناست که اتفاقی نبوده و با به‌کارگیری علم و دانش انجام می‌شود و به خاطر توجه بیشتر و پیشرفت همگام با علم سرعت توسعه خیلی بیشتر شده و این نتیجه جایگاه مهم علم و به تناسب آن فناوری است و با بهره‌گیری از آنها تغییر و تحول رخ می‌دهد.
کمتر بودن سرعت رشد در کشورهایی که علم و فناوری را در حاشیه می‌بینند
وی با بیان اینکه در دنیا هر کشوری با برنامه‌ریزی، برنامه بلندمدت و با تکیه بر علم و دانش‌بنیان‌سازی پیش رود کارهای آن درست‌تر و کم خطا بوده و اهداف سریع‌تر محقق می‌شود اما کشورهای سنتی که علم و پژوهش و کاربرد فناوری را در حاشیه می‌بینند، سرعت رشد آنها کمتر بوده و فرق کشور توسعه یافته و نیافته در همین است، افزود: از ۱۰ شرکت بزرگ دنیا ۹ مورد دانش‌بنیان هستند به طوری که در تمام ابعاد پیشرفت، جایگاه جوامع علم و فناوری مهم است و این امکان را می‌دهد که خوب برنامه‌ریزی کرده و فرصت‌ها، تهدیدها و نقاط ضعف و قوت را شناخته و براساس آن پیش برویم بنابراین کشوری که علم و فناوری در درون خود تولید می‌کند، موفق‌تر بوده و بومی‌سازی علم و فناوری که از کشور دیگر آمده باشد، زمانبر خواهد بود.
اعظمی با بیان اینکه گاهی علم و فناوری وارداتی بوده و چالش‌هایی ایجاد می‌کند به همین علت ایجاد و عملیاتی کردن علم و فناوری در برنامه‌ریزی توسعه یک گام ضروری است، اضافه کرد: علم و فناوری یک زیست‌بوم دارد و ورودی آن نخبگان و افراد صاحب‌نظر هستند که ایده و نظر می‌دهند و در دانشگاه‌ها به نوعی افراد پرورش داده می‌شوند و در نهایت با کمک مراکز رشد ایده‌ها را به سرانجام رسانده و نوآوری تولید می‌کنند سپس در پارک‌های علم و فناوری به فناوری تبدیل شده و فناوری به بازار ارائه می‌شود.
جامعه نخبه‌پرور راه پیشرفت را کوتاه‌تر طی می‌کند
رئیس بنیاد نخبگان استان همدان توسعه را مدیون افراد نخبه دانست و بیان کرد: جامعه نخبه‌پرور راه پیشرفت را کوتاه‌تر طی می‌کند و امروز بیش از آنچه که دنیا به سمت منابع طبیعی باشد، در حال حرکت به سمت تأمین منابع انسانی است و غارت و جذب انسانی بیش از گذشته انجام می‌شود به طوری که همه دنیا سفره پهن کرده و نخبگان کشورهای دیگر را جذب می‌کنند و این اتفاق با پیدا کردن نخبگان و شبکه‌سازی انجام می‌شود که متأسفانه در کشور ما بحث توجه به نخبگان دیر آغاز شده و در سال ۸۴ مقام معظم رهبری متولی ایجاد بنیاد نخبگان بودند.
استخدام ۷۰ دانش‌آموخته نخبه همدانی در سال‌جاری
وی با تأکید بر نخبه‌شناسی، نخبه‌پروری و نخبه‌گماری گفت: حدود ۲۰ سال از عمر بنیاد نخبگان می‌گذرد و هنوز به نوعی نتوانستیم این کارها را درست انجام دهیم پس لازمه کار این است که به معنای واقعی نخبگان را بشناسیم و به آنها بها داده و نخبه‌پروری کرده و حمایت کنیم که در دولت سیزدهم اتفاقات خوبی در زمینه ظرفیت جذب و به‌کارگیری نخبگان انجام شده که در گام نخست با انتشار دو فراخوان ملی دانش‌آموختگان جویای‌کار نخبه شناسایی شده و در سال گذشته ۱۰۰۰ نفر ردیف استخدامی ایجاد شد و با همکاری مسئولان ارشد استانی و دانشگاه‌ها ۲۰ نفر در استان همدان استخدام شدند و امسال این ردیف استخدامی به ۵۰۰۰ نفر رسیده و بنا به گفته استاندار همدان، ۷۰ نفر از دانش‌آموختگان نخبه در استان جذب خواهند شد.
اعظمی با بیان اینکه در دومین مرحله ۴۵ داوطلب مستعد و دارای شرایط مانند رتبه زیر ۲۰۰۰ بعد از انتخاب کدرشته منتشر شده در دفترچه انتخاب رشته و مصاحبه، پذیرش شده و در واحدهای تولیدی و اقتصادی که اعلام آمادگی کردند، بورسیه صنعتی می‌شوند و از همان ابتدا حقوق و بیمه مهارت‌آموزی خواهند داشت و بعد از چهار سال نیز با قرارداد و تعهد در آن شرکت استخدام خواهند شد، ادامه داد: در گام سوم نیز دانشجویان مستعد در حین تحصیل را شناسایی کرده و به واحدهای مرتبط اقتصادی معرفی کرده و حمایت مالی از سمت بنیاد انجام می‌شود چرا که ما نیروی جوان با ظرفیتی داریم و اگر به آنها توجه نشود مانند گذشته کشورهای دیگر منابع انسانی فعال در کشور را جذب خواهند کرد.
نخبگان؛ مغز متفکر توسعه و مدیریت کشور
وی نخبگان را به عنوان مغز متفکر توسعه در برنامه‌ریزی و مدیریت کشور معرفی کرد و گفت: برنامه هفتم نسبت به برنامه‌های دیگر به اقتضای زمان نگاهش به بحث دانش‌بنیان که خود چتری برای علم و فناوری بوده، عمیق‌تر است اما هنوز آنگونه که باید در این برنامه به جایگاه علم و فناوری توجه نشده و به زیرساخت‌هایی نیاز دارد بنابراین دانشگاه‌ها باید کارآفرین باشند و در این زمینه در برنامه هفتم توسعه به عنوان راهبرد و استراتژی کلان آن طوری که باید چیزی دیده نمی‌شود.
عدم توجه به حمایت از نخبگان در برنامه هفتم توسعه
اعظمی با بیان اینکه در برنامه هفتم توسعه به حمایت از نخبگان و ایجاد زیرساخت‌های لازم برای این موضوع توجه نشده است، تصریح کرد: در این برنامه باید جایگاه پژوهش و سهم آن در تمام ارکان‌ها بیشتر از یک درصد در نظر گرفته شده و انتظار می‌رفت در این پنج برنامه توسعه که تدوین شد، جایگاه علم و فناوری بیشتر از اینها دیده می‌شد تا دستگاه‌های اجرایی و واحدهای تولیدی پای کار می‌آمدند و ارتباط منطقی بین مراکز علم و فناوری و آنها ایجاد می‌شد که این موضوع بسیار کمرنگ است و برنامه هفتم توسعه در بخش علم و فناوری از برنامه‌های دیگر ضعیف‌تر است.
رئیس بنیاد نخبگان استان همدان در زمینه ارتباط صنعت و دانشگاه بیان کرد: یک زخم و چالش کهنه در زمینه ارتباط دانشگاه و صنعت وجود دارد و یکی از دلایل آن این است که بودجه هر دو توسط اعتبارات دولتی تأمین می شود که در برنامه هفتم توسعه هر دو باید موظف به همکاری می‌شدند و دانشگاه‌ها نیز پژوهش‌های خود را کاربردی‌تر کنند و بنیاد نخبگان یک نهاد فرادستگاهی بوده و برنامه دارد هماهنگ‌کننده حوزه علم و فناوری باشد.
در ساختار آموزش عالی تک‌بُعدی و مقاله‌محور بودیم
اعظمی با بیان اینکه طرح‌های بنیاد نخبگان در حال حرکت به سمت موضوعات تقاضامحور است، اضافه کرد: در سال گذشته پنج طرح از دستگاه‌های اجرایی استان به نخبگان و صاحب‌نظران داده شده و فعالیت‌ها باید معطوف به نیازهای جامعه باشد اما در ساختار آموزش عالی تک‌بُعدی بودیم در حالی که در کنار مقاله‌محوری به بحث دیگر کاربردی بودن علم نافع نیز باید توجه شود و یکی از چالش‌های بزرگ در توسعه ناپایداری است، متأسفانه در برنامه هفتم به آن حد و اندازه‌ای که باید مإلفه‌های توسعه پایدار در علم و عمل دیده نمی‌شود، پایداری بحث مهم در تولید علم و فناوری است و نیاز داریم توسعه همه‌جانبه و با رویکردهای پایدار باشد.
دکتر محمد سیاری، مدیر امور پژوهشی دانشگاه بوعلی‌سینا نیز با حضور در دفتر ایسنا، با بیان اینکه علم و فناوری یکی از دلایل مهم پیشرفت و توسعه هر کشور بوده و ارتباط علم و فناوری و توسعه مانند اسب و درشکه است و اگر علم و فناوری اسب در نظر گرفته شود، درشکه پشت آن توسعه و پیشرفت هر کشوری است، اظهار کرد: مبحث علم و فناوری باید مورد توجه تمامی دستگاه‌ها و ارگان‌های مربوطه قرار گیرد و دانشگاه‌ها نیز به سمت کاربردی کردن پژوهش‌ها و ترویج علم مؤثر در پیشرفت کشور هدایت شوند که علم و پژوهشی نافذ است که در توسعه امور کشور مؤثر باشد.
علم بومی‌سازی شده، مؤثر در توسعه کشور
وی با بیان اینکه علم بومی‌سازی شده، در بهبود و توسعه کشور مؤثرتر خواهد بود، افزود: دانش‌بنیان شدن فعالیت‌ها به ویژه امور اقتصادی در کشور مورد توجه بوده و اضافه شدن پسوند اقتصاد دانش‌بنیان به معاونت علمی ریاست جمهوری نیز نشان‌دهنده اهمیت این موضوع است همچنین ایجاد پارک‌های علم و فناوری مصوب در برنامه چهارم توسعه کشور تصویب بسیار کار ارزشمندی بوده و این فعالیت با سرعت در حال پیشروی است و امیدواریم در آینده نیز بیشتر به موضوع دانش‌بنیان‌ها و پارک‌های علم و فناوری پرداخته شود.
تبدیل مراکز رشد دانشگاه‌ها به پارک فناوری و نوآوری
مدیر امور پژوهشی دانشگاه بوعلی‌سینا وجود مراکز نوآوری و رشد در دانشگاه‌ها را فضایی مناسب برای رشد صاحبان علم و دانش‌آموختگان و کاربردی کردن علم آنها و تولید محصولات ارزشمند دانست و گفت: برنامه توسعه مراکز رشد در دانشگاه‌ها در دستور کار قرار گرفته و مقرر شده این مراکز به پارک فناوری و نوآوری تبدیل شوند و امیدواریم امسال این موضوع با پیگیری‌های انجام شده به نتیجه برسد البته در دانشگاه بوعلی‌سینا دفتر ارتباط با صنعت وجود دارد.
سیاری با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری درباره عدم توزیع مناسب درآمدها و لزوم رسیدگی به نخبگان بیان کرد: یکی از مواردی که باعث خروج نخبگان از کشور می‌شود مسائل اقتصادی و ایجاد انگیزه‌هایی مانند نبود مشکل مالی و وجود رفاه نسبی در خارج از کشور بوده و باید به مسائل مادی نخبگان توجه و شرایط برای محققان و نخبگان فراهم شود.
در برنامه هفتم توسعه به مسائل اولویت‌دار علم و فناوری پرداخته نشده است
وی با بیان اینکه در فصل بیستم برنامه هفتم توسعه به علم و فناوری پرداخته شده که در این فصل مسائل اولویت‌دار مورد توجه قرار نگرفته و و بیشتر مصادیق مطرح شده که در این برنامه که به عنوان آخرین سند توسعه‌ای برای برنامه چشم‌انداز پنج ساله کشور تدوین می‌شود، باید مصادیق کارشناسی شده و جزئیات آن مشخص شود، ادامه داد: در این برنامه جایگاه دانش‌بنیانی و تجاری‌سازی مشخص نیست و ارتباط علم و فناوری با بخش خصوصی باید برای ترغیب آن به طور ویژه دیده شود بنابراین برنامه هفتم توسعه باید ما را به هدفگذاری نظام نزدیک کرده و مسائل و مشکلات جامعه را حل کند و فعالیت‌های مردمی مبتنی بر علم و فناوری باشد.
ایجاد مراکز تحقیق و توسعه صنایع در دانشگاه بوعلی‌سینا
سیاری با بیان اینکه اگر همه فعالیت‌ها معطوف به رفع نیازها شود، از مرجعیت علمی و حرکت در لبه علم عقب می‌مانیم و باید به رفع نیازهای فناوری و صنعتی و پیشرفت علمی همزمان توجه شود و از علم و فناوری می‌توان علاوه بر رفع مشکلات اقتصادی، در راستای حل مشکلات فرهنگی و اجتماعی نیز بهره برد، افزود: به تازگی جلسه‌ای در دانشگاه بوعلی‌سینا بین مسئولان دانشگاه و صنایع خصوصی و فعالان این عرصه برگزار و قرار شد مراکز تحقیق و توسعه بسیاری از این صنایع در دانشگاه ایجاد شود تا از ظرفیت دانشگاه برای فعالیت‌های توسعه‌ای خود استفاده کنند و در صورت برقراری این ارتباط موفق خواهیم شد، اقدام اساسی ایجاد کنیم که با صنعت غریبه نباشیم.
وی با بیان اینکه داوطلبان واجد شرایط با انتخاب کدرشته‌های موجود در دفترچه انتخاب رشته و قبولی در آن بورسیه صنعتی می‌شوند و در سال‌های اولیه تحصیل و کار حقوق آنها توسط بنیاد نخبگان پرداخت شده و در سال‌های بعدی شرکت یا واحد تولیدی حقوق را پرداخت می‌کند و بعد از پخته شدن در صنعت، آموزش مهارت‌ها، فراگیری مباحث تئوری و عجین شدن علم و عمل نیروی ماهر صنعت‌پسندی می‌شوند که صنعت با کمال میل آنها را استخدام می‌کنند، گفت: واحدهای صنعتی بعد از بازنشستگی نیروی خود نگران می‌شوند و معتقدند که فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بازدهی چندانی ندارند چرا که با مباحث عملی آشنا نیستند و با بورسیه صنعتی می‌توان این نقص را نیز برطرف کرد.
جذب دانشجوی تحصیلات تکمیلی نیازمحور در دانشگاه‌ها
سیاری با بیان اینکه در برنامه هفتم توسعه باید به تجاری‌سازی بروندادهای علمی، دانش‌بنیان‌سازی تمام فعالیت‌ها بها داده شود و ارتباط دانشگاه و صنعت مورد توجه قرار گیرد، اعلام کرد: در سطح وزارت علوم سامانه نظام ایده‌ها و نیازها(نان) وجود دارد که صنعتگران و بخش خصوصی مشکلات و نیازهای خود را در آنجا مطرح کنند و اساتید و دانشجویان تحصیلات تکمیلی که امکان رفع این مشکل را دارند نیز در سامانه ثبت‌نام می‌کنند و این ارتباط بین صنعت و پژوهشگر ایجاد می‌شود و در همین راستا جذب دانشجوی دکترا و تحصیلات تکمیلی نیازمحور را خواهیم داشت و دانشجوی مسأله‌پرور از بخش استعدادهای درخشان جذب دانشگاه شده و درباره یک مسأله ثبت شده در سامانه نان فعالیت کرده و نیاز بخش صنعتی را رفع خواهد کرد و به عبارتی پتانسیل دانشجو و پژوهش در اختیار رفع نیازهای صنعت قرار می‌گیرد یا اینکه توصیه می‌شود دانشجویان مقطع کارشناسی‌ارشد یا دکتری موضوع پایان‌نامه خود را از مباحث صنعتی انتخاب کنند.
بهره‌وری در برنامه هفتم توسعه مورد توجه قرار گیرد
وی با بیان اینکه دانشجویان و پژوهشگران در ارائه پایان‌نامه‌ها حضور فعال داشته باشند و حتی صنعتگران نیز باید در این جلسات شرکت کنند تا از یافته‌ها و پژوهش‌های علمی دانشجویان بهره ببرند، اضافه کرد: بهره‌وری باید در کشور و برنامه هفتم توسعه مورد توجه قرار گیرد چرا که متأسفانه میزان بهره‌وری در ایران کم است و ایرانیان یک درصد جمعیت دنیا را تشکیل می‌دهند و ۵.۲ درصد غذای مصرفی کل جهان را تأمین می‌کنند اما میزان زیادی از محصولات کشاورزی تولیدی به ضایعات تبدیل می‌شود که اگر جلوی تولید ضایعات گرفته شود بهره‌وری افزایش می‌یابد.
دکتر علیرضا بهرامیان، معاون آموزشی و پژوهشی دانشگاه صنعتی همدان نیز در دفتر ایسنا، با بیان اینکه جمعیت ایران جوان بوده و تا ۱۵ سال آینده نیز می‌توان از ظرفیت جوانان در بحث علم و فناوری استفاده کرد چرا که وجود جایگاه کشور در رتبه‌های بالا نیازمند تفکرات جدید و خلاقانه جوانان است و جمعیت دانشجویی کشور نیز عدد و رقم بسیار خوبی بوده و این موضوع به توسعه علمی کشور کمک می‌کند، اظهار کرد: شرایط برای بهبود وضعیت علمی کشور با رشد دانشگاه‌ها و جمعیت جوان و با راهنمایی‌های اساتید با سابقه مهیا است و این چرخه تکاملی علم شامل حضور اساتید با تجربه برای راهنمایی و تیم‌های جوان برای پیش‌برد مسیر فرصت خوبی برای رشد فراهم کرده که ممکن است در سال‌های آینده به علت بازنشستگی اساتید و کاهش ورودی دانشگاه‌ها در دسترس نباشد.
اُفت تحصیلی در آموزش عالی آغاز شده است
وی با بیان اینکه در سال‌های اخیر آموزش و پرورش اُفت تحصیلی آغاز شده و اکنون نیز شاهد شروع آن در آموزش عالی هستیم، افزود: در برهه کنونی امید و انگیزه نیاز است تا سطح علمی بالاتر رود و بنیاد نخبگان و ارگان‌های دیگر گاهی به ایجاد امید و انگیزه کمک می‌کنند. سرمایه‌گذاری در بخش علم و فناوری هزینه نیست بلکه سرمایه‌ای است تا با رشد این بخش بتوان آینده بهتری فراهم کرد و یکی از مهمترین جایگاه‌های علم و فناوری در کشور ایجاد محصولات و خدمات با ارزش‌افزوده بالاتر است؛ به طور مثال تعداد زیادی معدن در ایران وجود دارد که به مواد شیمیایی تبدیل می‌شوند اما اکثر این مواد با درصد خلوص بالا از خارج از کشور وارد شده و فناوری این کار در کشور نیست که با رشد علم و فناوری می‌توان از واردات این مواد جلوگیری کرد.
بهرامیان با بیان اینکه مراکز رشد کمک می‌کنند که صنعت وارد دانشگاه شود، اضافه کرد: بورسیه صنعتی به ایجاد انگیزه در جوانان کمک می‌کند و استان همدان در مقایسه با سایر استانها و دانشگاه‌های بزرگ کشور ظرفیت خوبی در این زمینه دارد. همدان در زمینه شیمی بسیار قوی بوده و شرکت‌های مربوط به تولیدات مواد شیمیایی و صنعتی در آن بیشتر است در ضمن قدمت و قدرت دانشکده شیمی دانشگاه بوعلی‌سینا در جذب دانشجویان مؤثر خواهد بود.
اجرایی بودن علم و فناوری در برنامه هفتم توسعه مشخص نیست
وی با بیان اینکه علم و فناوری در برنامه هفتم توسعه بیشتر مصداقی از اهداف خوب بوده و مشخص نیست خیلی اجرایی باشد، ادامه داد: چرخه علم و فناوری در نظام آموزشی ایراد دارد و درس‌های دانشگاه بیشتر تئوری‌محور بوده و دروس عملی خیلی زیاد نیست و در دروس دانشگاهی دانشجویان کارگروهی را یاد نمی‌گیرند و ارتباط بین مقاطع اصلاً وجود ندارد و دانشجو در هر مقطعی مشغول کار خود بوده و دانشگاه راه خود و صنعت راه خود را می‌رود و این سوال مطرح می‌شود که جایگاه علم و فناوری در نظام آموزشی کشور کجاست؟ آیا تمرین کارگروهی را به دانشجو یاد می‌دهیم که اگر وارد صنعت شد نحوه برخورد با همکار خود را بداند؟
دعوت از صنایع دولتی و خصوصی برای حضور در دانشگاه صنعتی همدان
بهرامیان با بیان اینکه بنیاد نخبگان و پارک علم و فناوری سعی در رفع این مشکل دارند اما باید ایجاد ارتباط بین دانشجویان مقاطع و رشته‌های مختلف تبدیل به یک اتمسفر در دانشگاه شود، اعلام کرد: در دانشگاه‌ها دیالوگ وجود نداشته و مونولوگ استادمحور حاکم است همچنین ورود صنایع به دانشگاه‌ها اصلاً وجود ندارد به همین علت در دانشگاه صنعتی از چند صنعت دولتی و خصوصی دعوت شده تا در این دانشگاه دفتر داشته باشند؛ به طور مثال در دانشگاه سنگاپور، چین و ژاپن تمام صنایع در دانشگاه حضور داشته و دفتر دارند و به عبارتی پایه علم و فناوری صنعت در دانشگاه است اما متأسفانه در ایران اینگونه نبوده و رنگ و فضای صنعت را در دانشگاه نمی‌بینیم و انتظار داریم دانشگاه وارد صنعت شود.
معاون آموزشی و پژوهشی دانشگاه صنعتی همدان با بیان اینکه حضور صنعت در دانشگاه بسیار کمرنگ و به صورت انگشت‌شمار است و باید فضای مناسب برای کارگروهی بین مقاطع مختلف و حضور صنعت در دانشگاه ایجاد شود که در این صورت صنعت متوجه نیازهای خود شده و دانشگاه نیز متوجه می‌شود که چه توانمندی‌هایی داشته و مشکلاتی را می‌تواند حل کند، گفت: شکل‌گیری معاونت فناوری در وزارت علوم به پررنگ شدن جایگاه علم و فناوری کمک می‌کند و در برنامه هفتم توسعه تفکیک علم و فناوری و نقش هر کدام از این دو در برنامه مشخص و واضح و مجزا نیست و علم و فناوری یکی در نظر گرفته شده در حالی که معمولاً در سیاست‌ها علم و فناوری را جدا حساب می‌کنیم و در آمارهای دانشگاهی تعداد مقالات شمرده شده اما هیچ‌گاه گفته نمی‌شود چند مقاله مرتبط با صنعت به چاپ رسیده است.
در برنامه هفتم توسعه به ظرفیت‌های بومی و منطقه‌ای توجه نشده است
وی با بیان اینکه در تشخیص اینکه دنبال علم هستیم یا فناوری، سردرگمی ایجاد می‌شود و گاهی به اشتباه مخاطبان را براساس آمار علمی اقناع می‌کنیم در حالی که از نظر فناوری پایین هستیم، خاطرنشان کرد: یکی از نکات مهمی که در برنامه هفتم توسعه وجود ندارد توجه به ظرفیت‌های منطقه‌ای و بومی است و این سند کلی بوده و استان همدان تا خراسان‌رضوی و سیستان و بلوچستان با هم متفاوت هستند و نگاه بومی به استان و علم و فناوری براساس نگاه بومی در سند پررنگ نیست یا حداقل بخش‌های مهم سیاستگذار در استان با دانشگاه‌ها در این زمینه همراه نیستند و باید چرخه علم و فناوری و نیاز بومی هر استان مشخص باشد که براساس آن تعریف علم و فناوری معنا پیدا می‌کند.
اهداف برنامه هفتم توسعه بیشتر علمی است تا فناوری
بهرامیان با بیان اینکه بنا بر عقیده دانشمندان خارجی ایرانی‌ها در مطالب علمی و تئوری خیلی قوی هستند اما کار کاربردی برای آنها سخت است، افزود: اهداف برنامه هفتم توسعه بیشتر علمی است تا فناوری و توجه به شرایط جغرافیایی، اقلیمی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی استانها در آن برنامه وجود ندارد به طوری که استان همدان قبلاً با کشاورزی شناخته می‌شد و اکنون به شدت با کمبود منابع آبی مواجه است و باید پرسید چطور این قضیه مدیریت می‌شود؟ آیا روش‌های نوین کشاورزی استفاده شده و سایر علوم توانستند به کشاورزی کمک کنند که این مشکل رفع شود؟
وی با بیان اینکه فرهنگ علم و فناوری در جامعه خیلی جا نیفتاده و صنعت انتظار دارد خیلی سریع مسائل حل شوند اما آیا صنعت به همین سرعت که از دانشگاه انتظار دارد که مسائل آن حل شود، به همان سرعت نیز وام‌ها و منابع اقتصادی مورد نیازش تأمین می‌شود، اضافه کرد: شرکت‌های گاز و برق استان همدان در دانشگاه صنعتی دفتر دارند و کارشناسان آن در دانشگاه دوره‌های کارآموزی برگزار و از این طریق کارشناسان به خوبی دانشجویان مستعد را شناسایی می‌کنند و صنعت نیز با مشکلات دانشگاه آشنا شده و این کمک می‌کند فرهنگ علم و فناوری در جامعه جا بیفتد و صنعت متوجه می‌شود که باید صبر بیشتری داشته باشد تا به فناوری‌های جدیدتری برسد.
بهرامیان با بیان اینکه خانواده‌ها باید بدانند دانشجو بودن فرزندانشان مسأله مهم و ارزشمندی است تا علم و فناوری به جایگاه قبلی خود برگردد و در جامعه رشد کند، ادامه داد: دید منفی به خاطر تبلیغات داخلی و خارجی است و کارهای زیادی انجام شده و نقاط مثبت هر قضیه‌ای نیز باید دیده شود و در ایران ضعف‌های زیادی وجود دارد اما با این همه ضعف، رتبه دوم جایگاه علمی منطقه را داریم و امیدآفرینی برای جامعه نیاز است چرا که به نکات مثبت کمتر توجه می‌شود و نباید بخش امید جامعه را دست کم بگیریم همچنین در دانشگاه‌های استان و مراکز علمی مانند بنیاد نخبگان و پارک علم و فناوری همگرایی خوبی وجود دارد و باید نیازها را با هم شناسایی و حل کنیم.
انتهای پیام
نظرات