فریبا کاهنی در گفتوگو با ایسنا اظهار کرد: علم گردانی از جمله مراسم عزاداری در خراسان جنوبی است که در زمانهای بسیار دور برای فوت اشخاص مهم و بعدها که اعتقادات مذهبی اسلامی شکل میگیرد این رسم نیز رنگ و شکل مذهبی گرفته و به صورت یکی از شیوه های عزاداری در ماه محرم اجرا میشود.
وی گفت: در این مراسم عدهای علم چی، ملا (فاتحه خوان) علمها را به درب خانه اهالی میبرند و نذورات را جمع آوری میکنند. معمولا از روز چهارم و یا پنجم محرم علم گردانی شروع میشود صاحب خانه نیز علمها را زیارت کرده و نذورات خود را پخش میکنند که شامل نان، پول، گندم، خرما، شیرینی و آجیل است.
کارشناس ثبت میراث معنوی و مردم شناسی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی ادامه داد: قبرستان از دیگر جاهایی است که علم را به آن جا برده و در سر قبرها علم را به زمین میگذارند و فاتحه خوانی میکنند.
کاهنی با بیان اینکه مراسم علم گردانی در حال حاضر در برخی از نقاط استان خراسان جنوبی اجرا نمیشود و فقط در روستاهایی که علم دارند این مراسم را اجرا میکنند. پایههای علم چوبی و بیش تر آنها سه تا پنج متر است علمها پوششی پارچهای دارند که به آن پیراهن علم و یا پوشش علم گویند و بیشتر به رنگهای سبز و سیاه بوده و رنگ سفید و روشن نیز در آن دیده میشود، علم سبز بیشتر به علم حضرت ابوالفضل العباس مشهور بوده و علم سیاه به نام امام حسین (ع) و سایر ائمه است.
وی افزود: به بالای علمها توغ وصل شده و زیر توغ دستمالهای زیادی بسته میشود که اکثر آنها نذری است و توسط مردم تهیه میشود. دستمالها به رنگهای گوناگونی است ولی رنگ سبز و سیاه بیش از سایر رنگهاست.
کارشناس ثبت میراث معنوی و مردم شناسی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی بیان کرد: علم، معمولا از چوبی بلند و محکم به طول دو تا سه متر ساخته شده که پارچه ای سیاه به دور آن پیچیده شده و بر فراز و نوک این چوب قبه ای گنبدی شکل و یا سرپنجه ای از جنس برنج نصب شده که نقش پنج انگشت در بالای علم وجود دارد. این پنج انگشت نشانه انگشتان بریده حضرت ابوالفضل العباس (ع) است و از بالا تا پایین علم نیز با پارچه های رنگارنگ تزیین شده است.
کاهنی با بیان اینکه قربانی کردن و توزیع نذورات نیز از دیگر برنامههایی است که هنگام علم گردانی انجام میشود و هر کس هر نذری دارد در هنگام ورود عَلم به منزلش انجام می دهد. مراسم علم گردانی به شماره 628 در تایخ 22 آذرماه 91 ثبت میراث معنوی (ناملموس) شده است.
انتهای پیام
نظرات