«ن وَ الْقَلَمِ وَ ما یَسْطُرُونَ؛ سوگند به قلم و آنچه نویسند.»قلمی کە نگارە های هستی از وجودش جان گرفت و چیرە دستی پروردگار را بر عالمیان عیان گردانید.
سوگند خداوند در قرآن به نام قلم، گویاترین شاهد بر شرافت و قداست آن است، در جایی که خداوندِ صاحب هستی به آفریده ای از آفریده های خود قسم یاد می کند، بشر در چه جایگاهی می تواند از ارج و منزلت آن سخن براند؟
در نخستین ارتباط وحیانی رسول خدا«ص» با مبدأ هستی در غار حرا، سخن از قلم به میان می آید، تا جایی که خداوند خود را این گونه معرفی می کند: «الَّذی عَلَّمَ بِالْقَلَمِ؛ آن که با قلم آموخت.»
بدین سان معرفت تنها واژه ای است که در شأن معرفی قلم است. قلمی که قلب هستی را به ژرف ترین دروازه های آگاهی و شناخت پیوند می زند.
طاهرنژاد، مترجم، محقق و کارشناس ادبیات در مورد روز قلم به ایسنا می گوید: پیشینۀ نام‌گذاری روز قلم در ایران به سال ۱۳۸۱ برمی‌گردد. اعضای انجمن قلم ایران مدت‌ها در پی اختصاص دادن و انتخاب یک روز خاص برای اهالی فرهنگ و قلم بودند تا در این روز بتوانند برنامه‌های فرهنگی مناسبی برای خدومین قلم برگزار کنند، کە روز ۱۴ تیر ماە را بە عنوان روز قلم برگزیدند. با توجه به مستندات در دسترس، تاریخ نوشتار، حداکثر به بیست هزار سال پیش باز می گردد و با محدود ساختن به نظام های نوشتاری مدوّن، رقمی حدود شش هزار سال پیش را نشان می‌دهد. این ارقام و آمارها فقط تخمینی است از سوی کاوشگران علمی، در صورتی که بدون شک پیشرفتی از سوی جوامع گوناگون، بدون کمک خط و زبان امکان پذیر نبوده است.
وی می گوید: وجود سنگ نوشته ها و آثار مکتوب، گواهی انکار ناپذیری بر وجود ابزاری به نام قلم می باشد، قلمی که اندیشه را صیقل، روح را عاری از کینه و کتابت را که ارزنده ترین اختراع بشر است رونق بخشید.
قلم، ابزاری است که قرن ها را در وجود خود محصور و لحظه ها را بر مدار آموختن می چرخاند.
وی افزود: از جمله مواردی که در گذشته به عنوان قلم برای نوشتن به کار می رفته سنگ، چوب، پوست حیوانات، برگ درختان، استخوان، موم، ابریشم، پنبه و کاغذ را می توان نام برد. در طول تاریخ، نوشتن به دو صورتِ دسته خط که با استفاده از ابزارهای تیز چون سوزن، چاقو و... نوشتاری، کنده کاری می شد و دسته دیگر شامل خطوطی است که به وسیله قلم پر، قلم نی، قلم مو و... و با استفاده از جوهر بر سطوح نوشتاری ترسیم می شد. همچنین نسخه برداری از نوشته ای بر سنگ یا فلز به طور منطقی، در نهایت به اختراع چاپ انجامید.
با پا به عرصه نهادن چرخ در قرن ۱۸ میلادی و اختراع خط، تحول عظیمی در دنیای صنعت، ارتباط و در کل زندگی بشری به وجود آمد.
این محقق بر این باور است که قلم، زبان عقل، معرفت و احساس انسان ها و بیان کننده اندیشه و شخصیت صاحب آن است. قلم، زبان دوم انسان هاست. هویت، چیستی و قلمرو قلم بسیار گسترده تر از آن است که در بیان بگنجد. هرگونه رشد و پیشرفت، پیروزی و آرامش و معرفت و شناخت، ریشه در قلم دارد، تمدن ها، تجربه های تلخ و شیرین در عرصه ها و علوم با نوشتن ماندگار می شوند، تا جای که نمی توان وجود قلم را انکار کرد.
هر کس می تواند قلمی را بین انگشتانش بفشرد و فرمانش دهد که بنگارد و هر آنچه را از مخیله صاحب انگشت تراوش می کند، بنویسد. قلم، تخریب می کند. می سازد. واقعیت ها را آشکار می کند. آشکارها را نهان می کند. به واقع قلم، معجزه ای جاودان است.
 خدایی، شاعر و منتقد ادبی نیز، در مورد روز قلم می گوید: در آغاز قرن بیستم، کسی این تردید را به خود راه نمی داد که قلم و کاغذ را مهم ترین و مؤثرترین ابزار ذخیره سازی اطلاعات بداند؛ زیرا در آن زمان جوامع از نظر اقتصادی و فکری به جامعه های کاغذ مدار تبدیل شده بود. اما پایه های این باور پس از چندی به لرزه درآمد و با ظهور رایانه، رشد سریع فناوری اطلاعات، تلویزیون، استفاده های گوناگون از میکرو فیلم، میکرو فیش و ابزارهای الکتریکی، برتری بی رقیب کاغذ و قلم سنتی، به طور جدی به مبارزه طلبیده شد. به طوری که وجود یک گوشی موبایل کارایی و نیاز به قلم و کاغذ را تا حد زیادی کمرنگ کرده است.
 خدایی می گوید: همان طور که در طول تاریخ، شکل ظاهری قلم عوض شده است، فرهنگ استفاده از قلم، روز به روز همراه با صنعتِ رو به رشد تغییر می کند. اگر چه هنوز کتاب خانه های الکترونیکی و اداره های بدون کاغذ و قلم و جامعه های بدون کتاب نیامده است و شاید هرگز نیاید، ولی موقعیت ابزار و مواد نوشتنی از بنیاد دگرگون شده است. این دگرگونی در ظاهر قلم ها و نوشته ها، نه تنها از ارزش قلم و صاحبان آن نمی کاهد، بلکه به دلیل انتقال لحظه ای نوشته ها، که در واقع مسئولیت و وظیفه قلم را صدچندان می کند.
به عقیده وی، قلم دارای سه امتیاز نادر و انکار ناپذیر«ماندگار، دقیق و عمیق» است.
برای سندیت بخشیدن به این سه خصیصه این سخن از امام علی«ع» که می فرماید: «دانش را با نوشتن در بند کنید، تا باقی بماند و از کفتان نرود». را سر لوحه زندگی قرار دهیم.
قلم ابزار انتقال، بیان حس و سنجش اندیشه هاست که بزرگان علم و ادیان احترام خاصی به این نوشت ابزار داشته و دارند.
علامه طبرسی رحمة الله علیه در این مورد می ‏نویسد:«بیان دو گونه است: بیان زبان و بیان قلم. بیان زبان، با گذشت زمان کهنه می ‏شود و از بین می‏ رود، اما بیان قلم تا ابد باقی می ماند».

 انتهای پیام