دکتر محمد یوسف نیری امروز، یکم خرداد ماه، در مراسم چهارمین دوره جایزه ادبی استاد محمد قهرمان که در دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی گرایش عرفانی درسی به نام زبان عرفان دارد؛ با بررسی‌هایی که از کتاب‌های مختلف عرفانی به عمل آمد، متوجه شدیم قبل از زبان عرفان چیزی به نام عرفان زبان داریم که به طور مستقل با تحلیل‌های بسیار عمیق وجودی و ایجادی در ادبیات ما حضور دارد و بر آن اثرگذار است.

وی افزود: در یک نگاه می‌بینیم که از جهات فلسفی، علمی و تاریخی کار به جاهایی می‌رسد که شاید به جرات بتوانیم بگوییم که زبان عین هستی و هستی عین زبان است. امروز تعبیر هایدگر، فیلسوف آلمانی، در مورد زبان مبنی بر اینکه «زبان خانه وجود است» را می‌توان به طریقی دیگر نیز بیان کرد. در واقع زبان وجود و وجود همان زبان است. به قول منطقیون که ایراد می‌گیرند و انتقاد آن‌ها هم به‌جاست، زبان به اعتبار ظهور وجود و به اعتبار حقیقت هستی نامعلوم است.

استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز تصریح کرد: با نگاه به تاریخ متوجه می‌شویم که زبان هیولای تاریخ است و استادان زبان و ادب در هر کشوری تاریخ‌ساز بوده‌اند. ما می‌توانیم بشریت و انسان را در زبان پیدا کنیم. چهره‌های بزرگ و درخشانی مانند استاد محمد قهرمان بودند که نه‌تنها یک خادم بزرگ فرهنگی و ادبی بلکه شخصیت‌های تاریخ‌ساز بوده و هستند.

وی عنوان کرد: به جرات می‌توان گفت که در آیات قرآن نیز یک آیه نیست که خالی از اشارات، لطایف و حقایق زبانی باشد. بعد از قرآن در نهج‌البلاغه امیرالمومنین(ع) و تقریبا در ۱۳۲ مورد در باب زبان مطالبی فرموده‌اند. گویی کل تاریخ بشری در نهج‌البلاغه دیده می‌شود. به طور دقیق‌تر آرایی که ما از امام می‌خوانیم، بعد از ۱۴ الی ۱۵ قرن به شکل دیگری در نظریه زبان‌شناس برجسته‌ای مانند نوام چامسکی ظهور پیدا می‌کند.

نیری با بیان اینکه چامسکی در کتاب معماری زبان تصریح می‌کند که انسان را در هیچ علمی نمی‌توان پیدا کرد جز در زبان، خاطرنشان کرد: حاصل این تاملات کتابی است تحت عنوان «عروس حضرت قرآن» که سال ۱۴۰۰ توسط دانشگاه شیراز و پایگاه استنادی علوم جهان اسلام به چاپ رسید. در حال حاضر این کتاب به چاپ دوم رسیده است. عروس حضرت قرآن در مورد موضوعاتی چون عرفان و هندسه و ارتباط آن با زبان قرآن مطالبی منتشر کرده است.

وی با اشاره به اثرگذاری و نقش‌آفرینی عرفان زبان مخصوصا در ساحت ادبیات که زبان در فاخرترین و اثرگذارترین شکل خود نقش‌آفرین است، اظهار کرد: این مباحث نشان می‌دهد که ما شاهد هنر بزرگ زبان هستیم. متاسفانه ما این موضوع را فراموش کرده‌ایم؛ رشته‌های علمی به جای خود محترم و برای بشر لازم است اما مهم‌تر از همه توجه به علوم انسانی و توجه به زبان است.

 انتهای پیام