جواد علایی‌مقدم در گفت‌وگو با ایسنا، افزود: منطقه سیستان دارای ۱۶۷۲ محوطه باستانی است و از منظر علم باستان‌شناسی دارای اهمیت و جایگاه ویژه‌ای است، سیستان دارای الگوی منحصر به فرد خودش در زمینه باستان‌شناسی است.
وی با اشاره به اهمیت و جایگاه شهر سوخته سیستان، گفت: وقتی به کشفیات ایتالیائی‌ها که از شهرسوخته بدست آورده‌اند نگاه می‌کنید، می‌بینید دو تا سه مهر سنگی دارند که هنوز رمزگشایی نشده است، یک نکته که در شهر سوخته وجود دارد این این است که شهرسوخته سیستان کوهی از آثار است و معرفی کردن همین کوه، سال‌ها زمان خواهد برد.
عضو هیئت علمی باستان‌شناسی دانشگاه زابل از کشف آویزی بانقش گراز در شهرسوخته خبر داد و افزود: این شهرباستانی عظیم، هرسال چیزهای جدید و کشفیات جدیدی را برای ما دارد و روستاها و مناطق اقماری که بعد از شهرسوخته به مناطق مسکونی تبدیل شده‌اند نیز به همین شکل دارای اهمیت هستند.
علایی‌مقدم ادامه داد: زمانی باستان‌شناسان ایتالیایی، حدود ۱۵ فصل حفاری کردند و پس از آن دکتر سجادی حدود ۱۰ فصل حفاری کرد و به یکباره چشم مصنوعی را پیدا کرد، من به شما در مورد شهر سوخته قول می‌دهم ما قطره‌ای از دریای عصر مفرغ سیستان را در شهر سوخته ومحوطه‌های اقماری، تا الان توانستیم کار کنیم، ما با تمدنی سروکار داریم که در دوره اوج خود، ۹۰۰ روستا داشته همین الان در عصرحاضر، به ندرت می‌توان شهری را یافت که ۹۰۰ روستا داشته باشد.
وی اضافه کرد: زمانی‌که من در بررسی سیستان بودم یک‌سری محوطه‌هایی را دیدیم که تا آن موقع فکر می‌کردیم در منطقه سیستان وجود ندارد شواهدی را پیدا کردیم از فرهنگ بلخی- مروی و تمام این‌ها موید این نکته است، مقالاتی نیز در این زمینه چاپ شده که می‌توان به مقاله چاپ شده توسط دکتر حسین مرادی و دکتر سرحدی دادیان در این زمینه اشاره کرد که در مقالات جدید، به بررسی‌های خط لوله، پرداخته‌اند و محوطه‌هایی را نیز، پیدا کردند که ما، اسم آن‌را می‌توانیم تمدن رود بیابان بگذاریم چراکه مشخص است که این‌ها بر روی هم تاثیر و تاثر گذاشته‌اند و این خیلی مهم است.
سرپرست تیم کاوش دانشگاه زابل در تپه پیرزال سیستان در پاسخ به این سئوال که آیا شیردال یا گریفون امکان دارد که از جایی دیگر به این نقطه آورده شده باشد، تصریح کرد: این فلز و این آلیاژ، همان فلزهایی بودند که در شهرسوخته هم وجود داشته وقتی از مفرغ صحبت می‌کنیم، مفرغ یک مدل نیست ترکیبی از مس باقلع، مس با آرسنیک، سرب مدل‌های مختلفی را شامل می‌شود، این درصدها مشخص است، ما از این جنس در شهرسوخته و محوطه‌های اقماری داریم و همه آن‌ها مربوط به هزاره سوم قبل از میلاد می‌باشند، شیردال و یا گریفون کشف شده در پیرزال، مربوط به تمدن شهرسوخته است.
علایی‌مقدم ادامه داد: قدیمی‌ترین گریفون یا شیردال مربوط به ۳۲۰۰ قبل از میلاد است، گریفونی ( مهر بانقش گریفون یا شیردال)، که در سیستان پیدا شده مربوط به ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد می‌باشد، قدیمی‌ترین گریفون دنیا نیست اما در شرق ایران، اینطوری است.
وی اضافه کرد: قدمت گریفون در شوش و چغامیش به ۳۲۰۰ سال می‌رسد در مصر ۳۱۰۰ سال، در بین‌النهرین حدودا ۳۰۰۰ سال، تمدن ایلام از سال ۲۸۰۰ تا مفرغ‌های لرستان، همه دارای نقش گریفون بوده‌اند و این که گفته می‌شود گریفون مربوط به دوره هخامنشی بوده، یک اشتباه است در هزاره اول اوج استفاده از نقش گریفون بوده یعنی ۵۰۰ سال قبل از هخامنشیان، گریفون و برخی موارد دیگر، مواردی هستند که مربوط به هزاره سوم هستند. در سیستان، گاومرد را داشتیم که نمونه آن در یونان است در حالی‌که گاومرد سیستان مربوط به ۲۵۰۰ قبل از میلاد بوده است.
اهمیت کشفیات سیستان یک قرن بعد خودش را نشان می‌دهد
این عضو هییت علمی باستان‌شناسی دانشگاه زابل ادامه داد: وقتی می‌گوییم عصر مفرغ یعنی از ۱۲۰۰ تا ۱۴۰۰ سال صحبت می‌کنیم در این مدت نوسان‌هایی وجود دارد، یکی از ابهامات شهرسوخته این است که در دوره چهار یا ۲۲۰۰ قبل از میلاد، شهر سوخته به ۵ هکتار می‌رسد و این سئوال پیش می‌آید که این جمعیت به کجا رفته‌اند، جواب در این است که ما در آن دوره محوطه‌های اقماری گسترده‌ای داریم، صنعت از بین نمی‌رود بلکه منتقل می‌شود و نوع ارتباطات با دنیا متفاوت می‌شود و این خیلی جالب است، اهمیت کشفیات سیستان یک قرن دیگر خودشان را نشان خواهد داد و این گنج واقعی این منطقه است.
انتهای پیام
نظرات