رئیس سازمان جهاددانشگاهی آذربایجان‌شرقی در ابتدای این نشست تخصصی با بیان این‌که در خردادماه سال‌جاری و همزمان با سراسر کشور، بخش استانی همایش بین‌المللی حمکرانی متعالی در استان برگزار خواهد شد، افزود: در این رابطه ۱۰ عنوان پیش نشست برگزار می‌شود و امروز جهاد دانشگاهی میزبان نشست تخصصی چالش‌ها و الزامات حکمرانی اجتماعی در استان است.

مهندس علی اصغر فاتحی‌فر، با تاکید بر اهمیت برگزاری نشست‌های تخصصی در حوزه حکمرانی متعالی و بیان نظرات و مقالات دانشمندان و صاحب‌نظران، گفت: برگزاری این نشست‌ها باعث هم‌افزایی و ارائه نگرش‌های جدید در حوزه حکمرانی خواهد بود و یکی از وظایف حکمرانان نیز فراهم کردن زمینه مشارکت در امور مربوط به اداره کشور است.

وی با اشاره به خط مشی نبی مکرم اسلام(ص) در اعلام مواضع اجتماعی خود، یادآور شد: پیامبر گرامی اسلام(ص) در بدو ورود به مدینه و با سکونت در منطقه‌ای فقیرنشین، موضع اجتماعی خود را مشخص کرده و اعلام کرد که وابسته به قبیله و اقوام نیست.

رئیس سازمان جهاددانشگاهی آذربایجان شرقی، با تاکید بر این‌که امام راحل نیز انقلاب اسلامی را انقلاب مستضعفان نامید و با سکونت در منزلی ساده و برگزاری همه پرسی، موضع خود را مشخص کرد، افزود: رهبر معظم انقلاب نیز طی چند دهه این موضع اجتماعی را حفظ کرده‌اند و امروز بعد از گذشت ۴۴ سال از عمر بابرکت انقلاب اسلامی، انتخابات که نمونه‌ای از مشارکت‌های مردمی در عرصه حکمرانی بوده، به موقع برگزار شده است.

فاتحی‌فر، ابراز امیدواری کرد با برگزاری این نشست‌ها و بهره‌مندی از نحوه حکمرانی پیامبر گرامی اسلام(ع) و امیرالمومنین(ع)، به ویژه نامه ایشان به مالک اشتر و همچنین نظرات اندیشمندان و صاحب‌نظران، بهره کافی در این رابطه کسب شود.

سرچشمه حکمرانی متعالی در دولت است

سرپرست پژوهشکده توسعه و برنامه ریزی جهاددانشگاهی آذربایجان شرقی نیز در این نشست با بیان این‌که مسایل اجتماعی در حقیقت منظومه‌ای است که موارد متعددی را در دل خود جای داده و از طلاق گرفته تا سایر چالش‌هایی مثل جوانان، ازدواج، بانوان را شامل می‌شود که افراد در زندگی خود با این چالش‌ها مواجه بوده و در حکمرانی نیز باید مورد توجه باشد.

دکتر ابراهیم ایران‌نژاد، با اشاره به تفاوت‌های مفهومی بین «حکومت» و «حکمرانی»، گفت: حکومت شامل اداره منظم جامعه، برقراری امنیت، رفع نیازهای جامعه و... که در قالب دستگاه‌های مختلف و نهادهای سیاسی و اداری انجام می‌شود، در حالی که بحث حکمرانی یعنی چه کسانی تصمیم گیری می‌کنند؟ چگونه تصمیمات گرفته شده و تعامل دولت و افراد جامعه چگونه است؟

وی با بیان این‌که سرچشمه حکمرانی متعالی در دولت بوده و سپس بخش خصوصی به عنوان پیشران به بحث سیاست گذاری‌های دولتی کمک می‌کند، ادامه داد: در زمینه حکمرانی اجتماعی تنها دولت مسئول نبوده، بله تعاملی بین حکومت، جامعه مدنی، بخش خصوصی و شهروندان برقرار است.

عضو هیئت علمی جهاددانشگاهی آذربایجان شرقی، جامعه مدنی را یکی از بخش‌های اساسی حکمرانی اجتماعی عنوان کرد و افزود: حکمرانی متعالی یعنی راهبری و مدیریت جامعه به گونه‌ای سنجیده، درست و کارآمد در چارچوب قانون و همچنین تصمیم‌گیری منطقی و عادلانه همراه با پاسخگویی و مسئولیت پذیری که در گرو مشارکت عمومی و اجتماعی است.

وی در خاتمه افزود: بحث حکمرانی اجتماعی منظومه‌ای است که بخش‌های آن در تعامل با یکدیگر بوده و بخش عظیمی از این تعامل، بحث سرمایه اجتماعی است که اهمیت بسیاری دارد.

بیانیه گام دوم انقاب مدل حکمرانی متعالی است

رئیس دانشگاه پیام نور آذربایجان‌شرقی و دبیر همایش استانی حکمرانی متعالی در استان نیز در این نشست با بیان این‌که کشورهای مختلف جهان با معیارهای مختلفی تقسیم بندی شده‌اند که از جمله رایج‌ترین آن تقسیم‌بندی اقتصادی بوده و کشورها در سه بخش کشورهای توسعه یافته، درحال توسعه و عقب مانده جای می‌گیرند، ادامه داد: شاخص‌های تقسیم‌بندی دیگری چون تقسیم بندی تاریخی هم داریم و کشورها به سه بخش پرتاریخ، کم تاریخ و بی تاریخ تقسیم‌بندی می‌شوند که مصر، یونان و هند جزو کشورهای پرتاریخ بوده و کشورمان نیز در این زمره کشورها قرار دارد، اما کشورهایی چون آمریکا به عنوان کشورهای کم تاریخ شناخته شده‌اند و کشورهای تشکیل یافته بعد از فروپاشی شوروی نیز جزو کشورهای بی تاریخ هستند.

دکتر میکائل جمالپور، با بیان این‌که تمام این کشورها با یک حکومت و سبک حکمرانی اداره می‌شوند، اضافه کرد: بدیهی است که امروز اگر کشوری بخواهد موفق بوده و گام به سوی توسعه بردارد، نمی‌تواند بر مولفه‌ای به نام حکومت، چشم ببندد.

وی با اشاره به وجود انواع حکومت‌های موجود در جهان، یادآور شد: حکمرانی در انواع مختلفی در جهان مطرح بوده، اما حکمرانی متعالی جزو ابداعات نخبگان جامعه خودمان است که برای اولین بار این تعریف توسط نخبگان کشور ما در ادبیات سیاسی دنیا مطرح شد و علی‌رغم برگزاری‌ همایش‌هایی در این رابطه، هنوز در ادبیات رایج نخبگان جا برای گفتمان سازی و تلاش برای رسیدن به فهم مشترک وجود دارد.

رئیس دانشگاه پیام نور آذربایجان شرقی، با تاکید بر این‌که این موضوع طی چند سال اخیر در قالب همایش‌های ملی و بین‌المللی در تهران برگزار می‌شد، اما ظهور و بروز چندانی در پیرامون و دانشگاه‌ها نداشت، اضافه کرد: امسال با اعلام وزارت کشور با همکاری مدرسه حکمرانی شهید بهشتی وابسته به دانشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی به استانداری‌های سراسر کشور، این همایش در مراکز استان‌ها نیز برگزار می‌شود.

وی با بیان این‌که طی دو ماه اخیر اقدامات عملی و اجرایی را در سطح استان شروع کردیم و همایش حکمرانی متعالی در خردادماه برگزار می‌شود، افزود: پیش‌نشست‌های همایش در حال برگزاری بوده و خوشبختانه تمامی مراکز علمی، تحقیقاتی و پژوهشی استان در راستای برگزاری مطلوب این همایش اعلام آمادگی و مشارکت خوبی داشتند.

وی با اشاره به اهداف همایش حکمرانی متعالی در استان، یادآور شد: گفتمان سازی مفهوم حکمرانی متعالی، تولید ادبیات جدید در حوزه حکمرانی محلی، زمینه سازی فعالیت صاحب نظران استانی در حوزه حکمرانی محلی، دستیابی به الگوی حکمرانی محلی و شناسایی چالش‌ها و مسائل حکمرانی محلی از جمله اهداف این همایش خواهد بود.

جمالپور، با تاکید بر این‌که بحث حکمرانی مولفه‌هایی دارد و یک حکمرانی بدون مولفه تحقق و عینیت نمی‌یابد که این مولفه‌ها شامل مباحث اقتصادی، فرهنگی، علمی و... بوده و مولفه پررنگ هر حکمرانی نیز موضوع جلسه ما است، خاطرنشان کرد: سرمایه اجتماعی یکی از مولفه‌های مهم و اثرگذار در این رابطه بوده و به عنوان مثال در سال ۱۹۹۰ میلادی شوروی به عنوان یک امپراطوری بزرگ در حال حکومت بود و تصور نمی‌شد که یک سال بعد این امپراطوری فرو بپاشد، در حالی که نبود سرمایه اجتماعی شوروی را متلاشی کرد، چراکه سرمایه اجتماعی جایگزین و المثنی ندارد و اگر کشوری متکی به این سرمایه نباشد حتی اگر قدرتمند باشد، هیچ امیدی به بقای آن نیست.

رئیس دانشگاه پیام نور استان با تاکید بر این‌که اهمیت والای سرمایه اجتماعی می‌نمایاند که باید چالش‌های اجتماعی را جدی بگیریم، افزود: کشوری که حکمرانی متعالی توام با برقراری امنیت و رفاه عموعی را در جامعه حاکم کند، در مقابل تهدیدات مصون خواهد بود.

وی در ادامه سخنانش به اختلاف طبقاتی در جامعه پرداخت و گفت: وجود مدارس طبقاتی، آرامستان‌های طبقاتی، مساکن طبقاتی یک نوع چالش بوده و برای تحقق عدالت و حکمرانی مطلوب باید این چالش‌ها به حداقل برسد.

وی با تاکید بر این‌که حکمرانی متعالی یعنی دخالت دادن آحاد مختلف مردم در حکمرانی و همه در این نوع حکمرانی نقش دارند، اما دایره نقش‌ها متفاوت است، افزود: رهبر معظم انقلاب در بیانات خود موضوعی تحت عنوان "الگوی سوم" در حوزه بانوان مطرح فرمودند که می‌توان در بحث حکمرانی از این موضوع قابل دفاع نیز بهره برد.

جمالپور با بیان این‌که در نگاه مارکسیستی فرد فدای جمع بوده و در نگاه سرمایه داری نیز جامعه فدای سرمایه‌داری است، در حالی که حکمرانی متعالی توامان به جامعه و فرد توجه دارد، خاطرنشان کرد: در حکمرانی متعالی باید انسان‌هایی را در مدارس، دانشگاه‌ها و سازمان‌ها تربیت شوند که همانند وطن به جامعه احساس تعلق داشته باشند.

وی در ادامه سخنانش با بیان این‌که ایران را کشوری موزاییکی می‌نامند، چراکه یک کشور متکثر از بعد فرهنگی بوده و متشکل از اقوامی است که با آداب و رسوم مختلف در کنار هم زندگی می‌کنند، گفت: در بحث حکمرانی متعالی مشارکت همگانی جزو موارد بااهمیت بوده و تجربه چندین هزار ساله نخبگان به این نتیجه رسیده که در حال حاضر، جمهوریت بهترین شکل حاکمیت است.

حکمرانی اجتماعی یعنی نقش‌آفرینی عمومی در امر حکمرانی

رئیس دانشگاه جامع علمی کاربردی آذربایجان شرقی نیز در این نشست با اشاره به دیدگاه برابری در انقلاب اسلامی، خاطرنشان کرد: در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی شعاری داشتیم که بیان می‌کرد کاخ نشین بالاتر از کوخ نشین نبوده و برابری بین همه انسان‌ها برقرار است.

دکتر اصغر عابدزاده، در ادامه با تاکید بر این‌که جامعه مجموعه‌ای از افراد با مکاتب مختلف بوده و مرحوم مطهری در یکی از کتاب‌هایش چندین مکتب را نام برده است، گفت: همه انسان‌هایی که در یک کشور زندگی می‌کنند با مکاتب مختلف، حق زیست و اظهارنظر دارند.

وی  با بیان این‌که حکمرانی اجتماعی یعنی مشارکت عمومی در امر حکمرانی، ادامه داد: حکمرانی اجتماعی یعنی مصداق حدیث "النّاس معادن کمعادن الذّهب و الفضّة" یعنی مردم معادنی از طلا و نقره هستند و تمام انسان‌ها ارزش و جایگاه داشته و حق اظهار نظر و نقش‌آفرینی دارند.

خسرو کنعانی، مدرس دانشگاه علمی کاربردی آذربایجان شرقی نیز در این نشست با اشاره به این‌که بدون درنظر گرفتن موانع و الزامات نمی‌توان به اهداف توسعه پایدار تحقق بخشید، افزود: بدون درنظر گرفتن جایگاه علم و دانش هر چه تلاش کنیم بی فایده خواهد بود، از این رو در حوزه حکمرانی متعالی باید جایگاه تعلیم و تربیت نقش پررنگ‌تری داشته باشد.

رئیس مرکز علمی کاربردی خانه کارگر تبریز نیز در این نشست با اشاره به برخی چالش‌های مهم جامعه از جمله رعایت حجاب، سرگردانی در فضای مجازی و همچنین برخی زمینه‌های مثبت در اجتماع همانند تجمعات و استقبال از مراسم‌های مذهبی و دینی، خاطرنشان کرد: این موارد نیز باید در حکمرانی اجتماعی مورد توجه باشد.

دکتر مسلم اورنگی، در ادامه به مصادیقی از مشارکت‌ها اشاره کرد و گفت: برای افزایش مشارکت باید آستین بالا زده و با احصای چالش‌ها، راهکارهایی را برای رفع آن‌ها پیدا کنیم.

سیاست، سرنوشت جمعی انسان‌ها است

عضو هیات علمی دانشگاه تبریز نیز در این نشست با اشاره به اهمیت مکان در مطالبات شهروندی، اظهار کرد: شهروندان دوست دارند مطالبات خود را در قالب شهر اذان خود کنند که جمله شرف المکان بالمکین نیز نوید همین مطلب است.

دکتر رضا نصیری، در ادامه با تاکید بر این‌که مباحث اقتصادی و سرمایه محور، خنثی و دربسته نبوده و آثار فرهنگی و اجتماعی هم در خود دارند که نتایج خود را در اختلاف طبقاتی و... نشان می‌دهد، افزود: نسبت و رابطه معنایی، ذهنی و حتی معنوی افراد با مکان با مولفه‌های اجتماعی، اقتصادی و... باری است که بر دوش دولت ایجاد می‌شود و این موارد را نمی‌توان به طور کلی بر دولت تحمیل کرد، چراکه دولت فراتر از زیرساخت‌های خود، دچار تنبلی ساختاری است و ضروری است که تعامل بین جامعه و دولت در این رابطه محقق شود.

وی با اشاره به اهمیت و ضرورت سرمایه اجتماعی در حکمرانی، اضافه کرد: بخشی از تحولات باعث تقویت جنبه‌های فردگرایی می‌شود که بازتعریف همبستگی در این رابطه مهم بوده و سیستمی در این قضیه موفق خواهد بود که صرفاً در پشت درهای بسته با کارشناسان فنی و تخصصی تصنیم نگرفته و با شهروندان تعامل داشته باشد.

نصیری در ادامه با اشاره به اهمیت پیوست‌های فرهنگی در موضوعات، خاطرنشان کرد: گاهی تمام مباحث فنی، اداری و فرمولی خنثی نبوده و آثار و تبعات اجتماعی و فرهنگی به دنبال دارند.

این استاد دانشگاه تبریز، با بیان این‌که معتقدم انسان از زمان یونان باستان، موجودی سیاسی بوده و درحقیقت سیاست سرنوشت جمعی ما است، یادآور شد: رویه‌های سیاستگذاری تنها شامل کابینه و پارلمان نبوده، بلکه در جامعه گسترده شده است.

تمدن نوین اسلامی، جایگزینی برای همه مکاتب جهان

جامعه شناس و مدرس دانشگاه نیز در این نشست با تاکید بر این‌که باید در دنیای کنونی خود را مجهز به علم روز کرده و تهدیدات را به فرصت تبدیل کنیم، گفت: امروز، سه مکتب بزرگ جهان شامل ناسیونالیسم، سوسیالیسم و لیبرالیسم را پشت سر گذاشته‌ایم.

دکتر علی آذریان، با اشاره به نظریات امانوئل کاستلز در مورد شبکه‌های اجتماعی در کتاب شبکه‌های خشم و امید، تاکید کرد: کاستلز بیان می‌کند که در ابتدا موضوعی توسط یک نفر مطرح شده و سپس به اشتراک میلیون‌ها نفر می‌رسد و در نهایت تبدیل به یک جریان جمعی و کنشی فراگیر می‌شود که در جریانات اخیر شاهد آن بودیم و شبکه‌های خشم این امر را در کشور ما تمرین کرده و یک موضوع را به یک جریان خطرناک تبدیل کردند که با سخنرانی زیبای رهبر معظم انقلاب و فیلسوف، جامعه آگاه شد.

وی با تاکید بر این‌که امروز برای مبارزه با شبکه‌های خشم و امید باید مجهز به علم شبکه وب باشیم و با تحلیل درست از قضایا و شبکه‌های اجتماعی، سوار بر امواج موج چهارم شویم، چراکه موج سوم مطرح شده از سوی الوین تافلر تمام شده و امروز موج چهارم آغاز شده است، افزود: کشورهایی می‌توانند موج چهارم را هدایت کنند که مجهز به علم به روز و علم وب بوده و با تحلیل درست شبکه‌های اجتماعی و تولید محتوا، قضایا را به درستی تحلیل کنند.

انتهای پیام