تمام دولت های جهان برای توسعه متوازن اجتماعی نیازمند اجرای الگوهایی هستند که دارای ارکانی چون بن مایه علمی و تجربی، فراگیری، نتیجه گیری و بازده گیری مناسب باشد. یکی از مهمترین شعارهایی که مسئولان کشور همیشه روی آن اصرار داشته اند، رفع غبار محرومیت از چهره مردم و شهرها است. غبار فقر و  محرومیت و نا برابری اجتماعی که در سالهای اخیر با مشکلات اقتصادی عدیده به یک معضل ملی مبدل شده است.

طرح های مختلفی از سوی دولتمردان وقت و سابق و اسبق برای رفع محرومیت در کشور به اجرا رسیده است و همچنین نهادهای متکلف در زمینه رفع محرومیت از یک نهاد به نهادهای مختلف مبدل شده اند. این نهادهای ملی و اجرایی و مردمی هر کدام در یک شاخه به کارخود ادامه می دهند و شاید به جرات بتوان گفت که هیچ فعالیت مشترک و فراگیری برای حل بحران محرومیت در شهرها و مناطق کم بهره مند وجود نداشته است تا این فعالیت ها را تجمیع و بهینه سازی کند.

از جمله این نهادها که در بدنه وزارت کشور ایجاد شد می توان به مراکز و یا به عبارت بهتر دفاتر تسهیلگری در مناطق مختلف اشاره کرد. این دفاتر وظیفه داشتند که با حضور در مناطق مختلف به شکل نقطه ای اقدام به پایش، تجمیع ظرفیت ها و همچنین فعالیت روی افزایش شاخص های بهره مندی اجتماعی نمایند. از جمله این فعالیت ها می توان به ایجاد زمینه رشد اجتماعی و اقتصادی ساکنین محله، رشد و ارتقای توانمندی اقشار ضعیف و همچنین تمرکز روی الگوی توسعه خانواده اشاره کرد.

اما اینکه چرا این فرایندهایی که هرساله میلیاردها تومان بودجه کشور را صرف می کند با حضور صدها کارشناس و ناقد و تحلیلگر و فعال اجتماعی، چنانچه همه می دانند به توفیقات عالیه دست نیافته است؟ چرا این روند هنوز در کشور به یک الگوی موفق مبدل نشده است؟ اینکه با توجه به بیش از ۴۰ سال فعالیت جهادی و اجرایی و مکلف کردن دستگاه های مختلف در تمامی شهرها و شهرستانها و استان ها و حضور هزاران خیر و بانی و خیرخواه و خیر اندیش و فعال اجتماعی هنوز هم گرد فقر و محرومیت از چهره جامعه پاک نشده است. این سوالات و ده ها سوال دیگر ما را با آن داشت که با دیدگاه نقادانه تری به مساله بنگریم و به آسیب شناسی این مساله بپردازیم.

ابوالفضل معرفی یکی از فعالان عرصه محرومیت زدایی و فعالین اجتماعی قم در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد: طرح توانمندسازی و تحول اجتماع‌محور در محلات کم برخوردار که با عنوان طرح ۲۰۲۰ محله از آن یاد می‌شود از جمله طرح‌هایی است که برای رفع محرومیت محلات کم برخوردار در دستور کار قرار گرفته است.

وی با اشاره به اینکه استان قم ۳۲ محله در این طرح دارد، ادامه داد: در این طرح بعد از اینکه محلات کمتر برخوردار هر استان شناسایی شدند، هر یک از سازمان‌های کمیته امداد، هلال‌احمر، بهزیستی و ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) به عنوان متولی محلات انتخاب شدند. جهت اجرا در محلات، هر محله به چند پهنه تقسیم می‌شود که هر پهنه شامل چندین کوچه است.

وی با اشاره به اینکه در این طرح از افراد هر محله برای رفع مشکلات همان محله استفاده می‌شود، اظهار کرد: در این طرح برای اینکه مردم در انتقال خواسته‌ها و مطالبات خود نقش داشته باشند برای هر کوچه یک شهردار آقا و خانم انتخاب شده است تا مشکلات کوچه و نیازمندان کوچه را احصا و به مدیر سازمان متولی منتقل کنند.

معرفی با اشاره به اینکه این طرح در نوشتار طرح زیبایی است که اگر اجرا شود نتیجه‌گیری سریعی دارد، بیان کرد: در راستای طرح ۲۰۲۰ محله کمتر برخوردار کشور، طرح‌های سراسری مختلفی مانند ثبت‌نام مسکن مستاجرین، درمان رایگان بیماران خاص، کلاس‌های تقویتی برای پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم، تسهیلات اشتغال‌زایی و... در حال اجرا است اما متاسفانه خیلی از افراد این محلات از وجود چنین طرح هایی اطلاع ندارند؛ زیرا مدیران برخی از محلات ضعیف عمل کردند.

وی تصریح کرد: در برخی از طرح‌ها نه سازمان متولی استانی و نه مدیر محلات از وجود طرح های سراسری در راستای توانمندسازی محلات هدف طرح ۲۰۲۰ محله کمتر برخوردار، اطلاع کافی ندارند. این عدم آگاهی باعث می‌شود مردم محله نیز از آن اطلاع پیدا نکنند و تعداد ثبت‌نامی‌ ها و مشارکت کنندگان در این طرح های کشوری کم شود.

این کنشگر اجتماعی ادامه داد: در محلاتی مانند شیخ آباد، امین آباد و شهر قائم که شخصا فعالیت می‌کنم تعداد ثبت‌نامی ها بالا است؛ برای مثال در شیخ آباد ۱۲۰۰ نفر و در شهر قائم ۳۰۰ نفر ثبت نام کردند؛ زیرا از گذشته در آن ها حضور داشتیم و اعتماد سازی اجتماعی صورت گرفته است. اما در برخی از محلات تعداد انگشت‌شماری ثبت‌نام کردند.

وی در رابطه با راه های افزایش بازدهی این طرح عنوان کرد: یک از راه هایی که می‌تواند در این زمینه کمک کند همسو شدن نهادها با یکدیگر است. نهادها باید متولی و رابط با تهران داشته باشند تا به صورت پیگیرانه طرح ها را دنبال کند.

معرفی اضافه کرد: در این زمینه، گاهی افرادی مشخص می شوند که دغدغه و مساله ندارند و از طرف دیگر با بدنه محلات نیز ارتباط ندارند به همین خاطر بازدهی بالایی ندارند.

این کنشگر اجتماعی بیان کرد: یکی دیگر از عللی که سبب می‌شود طرح ها به درستی اجرا نشود این است که از افراد خواسته می‌شود که به صورت رایگان و جهادی فعالیت کنند که به طور طبیعی افراد بعد از مدتی رغبت شان برای ادامه کار کم شود اما اگر افراد برای امر حقوق و مزایای خاص دریافت کنند باانگیزه بیشتری می‌توانند ادامه دهند.

انتهای پیام