حسن بهشتی‌پور در گفت‌وگو با ایسنا در پاسخ به این که چین بعد از میانجی گری در روابط ایران و عربستان یا در بحث یمن در مسایل دیگر خاورمیانه نیز میانجی‌گری خواهد داشت، تاکید کرد: قدرت چین هنوز هژمون نشده است و تلاش دارد نقش آفرینی کند از این رو، مهم است که درک درستی از موقعیت چین داشته باشیم.

وی گفت: آمریکا قدرت سلطه‌جو و هژمون است اما چین قدرت بین‌المللی است که خاصیت سلطه‌جویی ندارد و محور فعالیتش منافع اقتصادی است. از ۱۹۸۰ که چین تحول بزرگی در سیاست داخلی و خارجی‌اش ایجاد کرد تا به امروز، هم‌چنان محور اصلی سیاست خارجی‌اش اقتصاد و تامین منافع اقتصادی‌اش است. نقش آفرینی چین در روابط ایران و عربستان هم بر همین اساس است. از آنجایی که عمده نفت چین از خاورمیانه تامین می‌شود و در تعاملات اخیر که توافقاتی مهم و اقتصادی با عربستان و دیگر کشورهای عربی امضا کرد، چین دید اگر بتواند وساطت کند و کمک کند به عادی سازی روابط دو کشور، امنیت آب‌راه خلیج فارس را تامین کرده است. به هر حال دو کشور ایران و عربستان در این منطقه به ویژه در راستای تامین امنیت انرژی بسیار موثر هستند.

این کارشناس مسایل بین‌الملل تصریح کرد: ایجاد صلح بین ایران وعربستان به نفع چین بود البته به نفع سایر کشورها هم هست و از آنجایی که این اقدام به سمت صلح و امنیت پایدار است، هیچ کشوری نمی‌توانست با آن مخالفت کند، مگر اسراییل که منافعش را در پی عادی شدن روابط ایران و عربستان در خطر دید. ولی آمریکایی‌ها مجبور بودند در ظاهر بگویند که از این مساله استقبال می کنیم.

بهشتی‌پور افزود: کاهش تنش در حوزه خلیج فارس به نفع منافع چین بود و تعارضی با منافع ایران و عربستان هم نداشت از این رو، این دو کشور هم استقبال کردند. اما با یک اقدام نباید نتیجه بگیریم که سیاست خارجی چین دگرگون شده و قرار است در خاورمیانه به عنوان یک قدرت خود را مطرح کند. نباید این قدر موضوعات را بزرگ کنیم، به نظرم چین در حد امکانش تلاش کرد بخشی از منافعش در خلیج فارس تامین شود، البته در رقابت با آمریکا هم این مساله است. اما چین رقابت در عین همکاری با آمریکا دارد و سیاست چین اصلا تقابل با آمریکا نیست و این را باید در تحلیل‌ها در نظر داشت.

وی در پاسخ به این که آیا می توان امیدوار بود در ادامه شاهد بهبود روابط اقتصادی ایران و چین هم باشیم؟ گفت: اگر واقع‌بینانه بخواهم پاسخ دهم، خیر. چین مادامی که ایران تحریم است نمی‌تواند روابط گسترده اقتصادی، بانکی و پولی با ایران ایجاد کند. به نظرم الان چین با ایران روابط کالایی قابل توجهی دارد اما محدود و با بانک‌هایی خاص و منحصر در چین. اگر دنبال گسترش روابط با چین هستیم باید به فکر رفع تحریم‌ها باشیم. اینکه فکر کنیم با وجود همه تحریم‌ها می‌توانیم با چین روابط عادی داشته باشیم، واقع‌بینانه نیست. چین از روابط گسترده اقتصادی با ایران حتما سود می‌برد و استقبال می کند اما نه تا زمانی که تحریم‌ها علیه ایران باقی است.

این کارشناس مسایل بین‌الملل در پاسخ به این که چین قادر است گره کور مذاکرات احیای برجام را باز کند اظهار کرد: واقعیت این است که چین "تسهیل‌گر" است، مثل روسیه و آلمان و سایر کشورهای عضو در برجام. طرف اصلی ما آمریکاست. اگر این کشورها تعیین‌کننده بودند همان موقع که آمریکا از برجام خارج شد، این‌ها از ایران خارج نمی‌شدند و قراردادهایشان را با ایران لغو نمی‌کردند. چین در حد اینکه تسهیل گری کند خوب است اما در برجام در نهایت باید ایران و آمریکا مشکلات خود را رفع کنند.

انتهای پیام