روستای پشته دارای آب و هوای مطبوع کوهستانی و مناطق سرسبز و نیز باغات میوه است که باعث جذابیت و زیبایی طبیعی این منطقه شده و مکانی مناسب برای گردشگران و مسافران به شمار می‌رود.
مدیر انجمن آثار و مفاخر فرهنگی تایباد و عضو انجمن میراث فرهنگی شهرستان درباره روستای پشته و توانمندی‌های ساکنان آن به ایسنا گفت: در منابع قرن هفتم هجری از روستای پشته به عنوان یکی از قدیمی‌ترین روستاهای تایباد یاد شده است.
عامر توکلی با بیان اینکه این روستا به عنوان "روستای هدف گردشگری" این شهرستان مرزی به شمار می‌رود، تصریح کرد: یکی از مهمترین آثار تاریخی شهرستان تایباد که از آن به عنوان "دستکند" یاد می‌شود، در این روستا قرار دارد.
وی اظهار کرد: "دستکند" که مردم محلی از آن "سُمب" یاد می‌کنند، به خانه‌هایی گفته می‌شود که در دل کوه به صورت طبقاتی کنده کاری شده است، پس از گذر زمان با تغییر الگوی ساختمان سازی در کنار آنها خانه‌های خِشتی، گِلی و پُل پوش ایجاد شده و از سُمب‌ها به عنوان "گاش" یا اسطبل نگهداری دام سبک استفاده کرده‌اند.
مجموعه بزرگ "سُمب" منتظر ثبت در آثار ملی
وی افزود: مجموعه بزرگ "سُمب" با وجود قدمت تاریخی و جایگاهی که به لحاظ گردشگری دارد، هنوز در فهرست آثار ملی ایران ثبت نشده و پرونده آن در حال بررسی است.
توکلی بیان کرد: یکی دیگر از آثار تاریخی این روستا که در زیرپای "تپه سُمب‌ها" یا "قلعه قدیمی" قرار دارد، "پایاب تاریخی دِرجَه" است. این پایاب تاریخی در دهانه یا مظهر قناتی به همین نام قرار دارد که در گذشته یکی از منابع آب شرب مردم روستا بوده که با توسعه شبکه آب شرب، یکی از منابع تأمین آب کشاورزی مردم است.
وی ادامه داد: "دِرجَه" در زبان دری به معنای "جایگاه، رفیع و بلند" است و دلیل این نام گذاری می‌تواند فاصله مظهر قنات تا سطح زمین یا عمق چاه‌های این قنات باشد.
بیشتر جمعیت روستای پشته را برادران اهل سنت تشکیل داده‌اند که بسیار خونگرم و مهمان‌نواز هستند. مردمان سخت‌کوش پشته در کنار فعالیت‌های کشاورزی و دامداری به صنایع دستی نیز مشغول هستند.
مدیر انجمن آثار و مفاخر فرهنگی تایباد مطرح کرد: این روستای کوهستانی و زیبا علاوه بر جاذبه‌های گردشگری که آن را شهره کرده است به واسطه یک هنر دیگر به نام "فَرَت بافی" در سطح ملی شناخته شده است.
"فَرَت" یا "پارچه" که از هنر دستان توانمند بانوان روستای پشته است امروزه از مرزهای جغرافیایی ایران فراتر رفته و به همین دلیل این روستای مهم در آستانه ثبت ملی به عنوان "روستای ملی صنایع دستی در حوزه فَرَت بافی" قرار گرفته است.
توکلی در همین خصوص تصریح کرد: فَرَت بافی یا همان "تون بافی" که مردم محلی از آن یاد می‌کنند، یکی از هنرهایی است که نسل به نسل از مادران به دختران رسیده و خانه‌ای در این روستا نیست که دستگاه "فَرَت بافی" در آن وجود نداشته باشد.
بافت حوله‌های حمام، دست و صورت و پارچه برای لباس که در گذشته حتی نخ آن از پشم گوسفندان و به صورت اورگانیک تأمین می‌شده، یکی از هنرهای اصیل بانوان روستای پشته است.
عضو انجمن میراث فرهنگی شهرستان تایباددر ادامه خاطرنشان کرد: یکی از مهمترین رسوم باقی مانده از دوران بسیار کهن این روستا، سنت "مَلّه گردی" است. این سنت که همه ساله از نیمه فروردین ماه آغاز و تا پایان خرداد ادامه دارد، یکی از منابع اصلی تأمین مایحتاج مردم پشته بوده است.
وی گفت: سنت تاریخی "مَلّه گردی" اثری دیگر در پشته است که منتظر ثبت ملی بوده و در این سنت تاریخی که متاسفانه هنوز ثبت ملی نشده است، مردم روستا در قالب چند گروه به کوهپایه‌های اطراف مهاجرت و در این ایام هجرت با وسایل ابتدایی در دل طبیعت زندگی می‌کنند.
توکلی در تشریح "مَلّه" اظهار کرد: "مَلّه" خانه‌ای چادری است که به عنوان مسکن و خانه‌ای امن برای مردم در این ۲.۵ ماه است. در ابتدای ورودی این خانه، حفره‌ای به طول حدود ۷۰ سانت تا یک متر در دل زمین حفر می‌شود که از آن به عنوان "یخچال" نیز یاد می‌شود و ذخیره‌گاه تولیدات مهم دامی آنها نظیر "کَره حیوانی" است.
وی توضیح داد: هر روز صبح گوسفندان از کوهستان به میدانی در نزدیکی مَلّه‌ها آمده که از آن به عنوان "دوم" یاد می‌کنند، در این میدان رشته‌هایی قرار دارد که "کوکِنَه" نام دارد و وظیفه آن نگهداری گوسفندان است.
زنان در این سنت اقدامات مهمی شامل "شیردوشی"، "شیرجوشی"، تولید محصولاتی نظیر "کره، مَسکه و خامه" از این شیر و همچنین دو غذای مهم "قلورتروش" و "قلورشیر" را انجام می‌دهند که از فعالیت مهم زنان در این رسم به شمار می‌رود.
"کَل کُنی" یکی از مراسم مهم سنت "مَلّه" است
توکلی با معرفی مراسم "کَل کُنی" در روستای پشته عنوان کرد: سنت "مَلّه" دارای مراسم مختلفی است که "کَل کُنی" یکی از مهمترین آنها بوده و در ابتدای فصل بهار، پشم پاییزه گوسفندان با دعوت از خانواده‌های اعضای مَلّه که از سایر نقاط استان انجام می‌گیرد، چیده می‌شود. این پشم در گذشته برای نخ‌ریسی نیز استفاده می‌شد و امروز این پشم برای مصارف دیگری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی بیان کرد: در واقع این سنت "مَلّه گردی" از قدیم تأمین کننده مایحتاج اصلی زندگی سالانه مردم بوده و قبل از حمله فناوری و زندگی مدرن امروزی به این سنت و نابودی آن مانند بسیاری از رسومات تاریخی ایران در فهرست "آثار ملی ایران" ثبت شده است.
مدیر انجمن آثار و مفاخر فرهنگی تایباد مطرح کرد: وجود دست کم ۵ تفرجگاه زیبا شامل "سلامی، کِلِوَر (کِلِیدَر)، مرغی آب، نوکاریز و دهانه کاریز" در این روستا، سبب شده تا یکی از مقاصد مهم گردشگری در تایباد قرار بگیرد.
روستای پشته با بیش از ۴۰۰۰ نفر جمعیت از آسفالت، آب، برق، گاز، تلفن و اینترنت برخوردار است، این روستا با آب و هوای کوهستانی و باغ‌های زیبا و دیدنی در فاصله ۲۷۵ کیلومتری مشهد و نیز در فاصله ۵۴ کیلومتری شمال غربی شهرستان تایباد قرار گرفته است.
روستای گردشگری پشته در بخش مرکزی تایباد قرار دارد و از شمال به حوزه روستای شیزن، از غرب و جنوب به ارتفاعات خواف، از شرق به روستای ایله و از غرب به جوزقان و پساوه محدود شده است.
انتهای پیام
نظرات