البته از منظر کارشناسان هر چند همه موارد فوق به نوبه خود قابل توجه و تأمل بوده و به علت تبعات و برآیندهای گسترده این امکان وجود دارد که در کنکاش های مستقل به آنها پرداخت، با این حال و در مجموع این مباحث آنچه که دارای برجستگی بیشتر و اهمیت بالاتری استف توجه به مسأله امنیت و آرامش شهروندان است که از اصلی ترین ارکان و ملزومات زندگی شهری محسوب می شود.

در واقع این مؤلفه از آن چنان جایگاهی برخودار است که باید براساس قاعده «علاج واقعه قبل از وقوع» در اولویت تمامی برنامه ریزی ها و تصمیم گیری های مدیران شهری قرار گرفته و اصطلاحاً پیش از آن که کارد به استخوان پشیمانی از وقوع هر حادثه و مسأله ناخوشایند و ناگواری که آن را تحت شعاع قرار می دهد، جلوگیری کرد.

موضوع اینجاست که امروزه با توجه به افزایش خودروها و بالا رفتن نرخ تردد در جاده ها اجرای مسیرهای مشهور به کمربندی شهری به عنوان یکی از ضرورت ها و نیازهای اصلی شهرها برای کاهش بار ترافیک، سوانح و تصادفات، صرفه جویی در وقت، هزینه و کاهش مصرف سوخت از اهمیت ویژه ای برخودار شده به طوریکه در کشور ما نیز براساس قانون، وزارت راه و شهرسازی موظف است در هر شهری که کنارگذر ندارد و خودروهای سنگین از داخل آن عبور می کنند، بخش قابل توجهی از هزینه های تعمیر و نگهداری مسیر را پرداخت کرده تا مدیران شهرها نسبت به احداث کنارگذر اقدام کنند.

هر چند این موضوع به ویژه در زمینه شهرهای بزرگ و مراکز استان ها که نرخ بالاتری از جمعیت و ترافیک دارند، از اهمیت و الزام بیشتری برخودار بوده و متعاقباً نیز طی سالیان گذشته شاهد ساخت و بهره برداری از این گونه زیرساخت ها در اکثر شهرهای کشورمان هستیم، با این حال با وجود گذشت نزدیک به دو دهه ظاهراً قرار نیست طلسم کمربندی شهر همدان به عنوان شاهراه و معبر اتصال چندین استان غربی کشور شکسته شده و ماحصل آن، کاهش بار ترافیکی که روز به روز نیز بر آن افزوده می شود، خواهد بود و شهر و شهروندان نفسی از سر آرامش خواهند کشید.

پدیده ای ناموزن، آزاردهنده و صد البته پرچالش و تهدید که نه تنها از ورودی شهر همدان از بلوار فرودگاه آغاز شده و در ادامه تا پل غدیر، بلوار آیت الله نجفی، بلوار ارتش و تا پلیس راه به مسافت چند ۱۰ کیلومتر برای هر شهروند و مسافری که وارد شهر شود، کاملاً ملموس و قابل تجربه است بلکه طی همین روند نیز سالانه خسارات و هزینه های بسیار سنگین و کمرشکنی را هم برای ترمیم آسفالت روکش مسیر و جداول به مدیریت شهر تحمیل کرده و همچنان نیز می کند.

البته طی این دو دهه(۱۳۸۰ -۱۴۰۰) مسئولان و مدیران شهری همدان به کررات و طی جلسات و سخنرانی های خود با اشاره به اهمیت و ضرورت تمام این طرح و این واقعیت که زمان‌بر شدن اجرای چنین طرح هایی لاجرم موجب فرسایش روحی و روانی شهروندان می شود، بر تعیین تکلیف و تسریع در اتمام آن تأکید کرده اند اما در نهایت و با وجود همه این وعده وعیدها و با وجود گذشت سال ها و هزینه کردهای چند ۱۰ میلیاردی هنوز این تلاش ها به سرانجام نرسیده و کماکان شهر همدان در زیر بار ترافیکی سنگین در حال فرسایش و تخریب است.

در بررسی سوابق این طرح اینگونه مشخص می شود که این پروژه با ۲۹ کیلومتر طول به عنوان یک طرح مهم حوزه راهداری برای کاهش بار ترافیکی مرکز استان(از محدوده شمال تا غرب شهر همدان در مسیر اصلی اتصال مرکز به غرب کشور) در نیمه دوم دهه ۸۰ آغاز شده اما در آستانه سال ۱۴۰۲ هم هنوز هیچ چشم‌انداز امیدوارکننده ای برای اتمام و بهره برداری از آن وجود ندارد.

البته مسئولان استان اعم از استاندار، شورای شهر، مدیران راه و شهرسازی و ...  به کرار به اتمام ۷۵ درصدی از کل کار اشاره کرده و توضیح داده اند که از سال ۹۸ و با توجه به پیش بینی ترافیک عبوری از محور فوق به پیشنهاد کارفرما مطالعات طرح تبدیل کنارگذر به آزادراه توسط شرکت نیم رخ طرح و برداشت نقشه برداری مسیر توسط شرکت سیناب غرب همدان آغاز شد و به منظور جلوگیری از هدررفت سرمایه ملی به علت تغییر پلان پروژه در صورت تأیید طرح آزادراه، پیمانکار عملیات اجرایی را تا اعلام نظر مشاور مطالعه کننده طرح متوقف کرده است. یا در دیگر سو با طرح این موضوع که به علت افزایش قیمت اراضی، برخی مالکان از واگذاری اراضی خودداری کرده و تقاضای تجدید ارزیابی و دریافت وجه بیشتری را کرده اند، به دنبال توجیه علل کُندی این طرح بوده و حتی همین دست بهانه ها را نیز برای خود قابل قبول تلقی می کنند در حالیکه با توجه به تبعات ادامه این رویه کج دار و مریز و با ارائه آمار و گزارش عملکردها از طرحی که اساساً پیشرفتی نداشته و پس از گذشت دو دهه دقیقاً در مرحله پایانی زمین گیر شده، افکارعمومی را اقناع و یا از زیر بار مسئولیت شانه خالی می کنند.

وقتی دیگر صدای دوست و دشمن درآمده ...

و اما در حالیکه انتظار و مطالبه عمومی مردم شهر همدان این است که با توجه به اهمیت این طرح و نقش آن در تشدید روزافزون مشکلات، مسئولان به هر شکل ممکن و تا قبل از بروز مسأله ای ناخواسته و یا افزایش هزینه ها به دنبال رفع مشکلات و موانع  و در نهایت اتمام آن باشند. در این میان هم کم نیستند صاحب نظران، کارشناسان و مطلعانی که با اشاره به اینکه طی این دو دهه به علت وجود مسائلی چون نبود یک همت جهادی و احساس مسئولیت پذیری و درک واقعیات، بی برنامگی در جذب و هزینه کرد اعتبارات، الزام پیمانکار به اجرا، سلیقه پردازی و تفرقه آراء و ... ما هنوز در جهت رفع این نقیصه گام مشهود و محسوسی را برنداشتیم و معتقدند که بروز چنین مسأله ای را باید به مثابه یک نمره بسیار ضعیف و غیرقابل توجیه در کارنامه توسعه و پیشرفت مدیریتی شهر و استان دانست که صد البته همگی نهادها و ارگان ها به نوبه خود در آن مقصر و دخیل هستند و هیچ کس اعم از مسئولان گذشته و فعلی نمی توانند و نباید که خود را از آن مبرا بدانند.

گو آن که طی گفتگوهای صورت گرفته با تعدادی از ساکنان مناطق مسکونی مجاور این مسیر پرتردد درون شهری نیز به کررات و تعدد از خطرات و بسامدهای منفی، آلودگی های صوتی، سلب آسایش های شبانه روزی، بالا بودن نرخ تصادف و خطرات جانی سخن به میان آمده که همگی مؤید شِکوه و شکایت از بی توجهی مسئولان به اتمام طرح کمربندی شهری برای حل بحران ترافیک رو به رشد شهری است البته این مشکل تنها مختص به ساکنان شهر نیست بلکه حتی رانندگانی که در این مسیر نیز حاضر به گفتگو با خبرنگار ایسنا شدند، متفق‌القول بر این باور بودند که شهر همدان با وجود مرکزیت استان، تنها شهری است که به این معضل مبتلا بوده و این در حالیست که در بسیاری از مراکز استان ها و حتی شهرستان های کوچکتر از سال ها قبل با احداث کنارگذر این موضوع را برای همیشه حل کرده اند.

در این زمینه یک راننده تریلر با اشاره به اینکه نزدیک به دو دهه است که به حرفه رانندگی مشغول هستم، به خبرنگار ایسنا گفت: در طول مدت کاری خود به شهرهای زیادی مسافرت کرده و تقریباً دائماً شاهد تحولات چشمگیری در کم و کیف کنارگذرهای آنها بودم اما متأسفانه در زمینه کنارگذر شهر همدان نه تنها کاری انجام نشده بلکه حتی با وجود ساخت یکی دو پل هنوز مشکل اصلی که کاهش ترافیک و به صورت ویژه جلوگیری از ورود خودروهای سنگنین و عبوری به داخل شهر است، باقی مانده است.

راننده کامیونی دیگر با اشاره به اینکه طی چند سال گذشته به کررات در حین عبور از این مسیر درون شهری شاهد مشکلات و سوانح بسیار بوده ام، بیان کرد: بخش عمده ای از این مسیر و به ویژه گلوگاه های آن کفاف این همه تردد را نمی دهد، حالا چطور مسئولان انتظار دارند صدها خودروی سنگین و سبک به یک باره از آن عبور کنند و هیچ مشکلی پیش نیاید؟

راننده ای دیگر نیز با اذعان به خطرات این همجواری در معابر درون شهری گفت: قوانین راهنمایی و رانندگی در همه کشور یکسان است اما نحوه رانندگی خودروها با هم فرق می کند، شما انتظار نداشته باشید در یک مسیر درون شهری صدها اتوبوس و یا تریلر که بیش از ۱۰ متر طول دارند، با خودروهای سواری کوچک بدون مشکل تردد کرده و راحت عبور کنند.  

البته در واکاوی ابعاد این مسأله شاید هیچ مرجعی بهتر و مطمئن تر از پلیس راهور وجود ندارد، زمانی که کارشناسان این نیرو هم تصریح می کنند که تقریباً تمامی رانندگان کالا و مسافر مسیرهای منتهی به غرب، جنوب و مرکز کشور و عتبات عالیات و بلعکس بالاجبار از مسیر راه های همدان عبور می کنند و بدین لحاظ می توان راه های همدان را جزء پرترافیک ترین مسیرهای  کشور قلمداد کرد، گو آن که در پی رفع محدودیت های کرونایی و با آغاز تعطیلات نوروزی و تابستان نیز باید منتظر افزایش بار ترافیکی خارج از حد تحمل این مسیرهای درون شهری بود که همین امر لزوم توجه به اتمام طرح کنارگذر را صدچندان می کند.

البته در دیگر سو برخی کارشناسان شهری نیز با اشاره به اینکه این حجم ترافیک بار شده بر شهر همدان باعث تخریب زودهنگام مسیرها و خیابان های درون شهری آن می شود، هم اکنون این رویه را به عنوان یکی از مهمترین و بزرگترین علل تحمیل بار مالی تعمیر و بازسازی بر دوش ادارات و ارگان های مربوطه می دانند.

حال در آستانه ورود به سال جدید و افزایش بار ترافیکی درون شهری همدان بر اثر فقدان یک کنارگذر شهری این سوال مطرح است که در نهایت مسئولان شهر و استان همدان برای رفع این مسأله چه پاسخ و راهکار اجرایی را اندیشیده و به مرحله اجرا خواهند گذاشت؟

موضوع اینجاست که از دیدگاه افکارعمومی دیگر هیچ توجیهی در زمینه چرایی طولانی شدن این طرح پذیرفتنی نیست و مسئولان باید بدانند که طولانی شدن زمان اجرا و اتمام این دست پروژه ها که با امنیت، سلامت و آرامش آنها در ارتباط است، نه تنها موجب افزایش هزینه اجرا، کمرنگ شدن توجیه فنی و اقتصادی آنها با توجه به فناوری های جدید و دگرگونی بازار، راکد ماندن سرمایه و کاهش کیفیت و بالا رفتن نرخ و ضریب ناامنی و آرامش شهروندان می شود بلکه لاجرم و در کوتاه مدت نیز باعث بروز نوعی بی اعتمادی مردم به توانایی های این دست مسئولان و نهادها و سازمان های مرتبط با این امور در زمینه انجام وظایف محوله و بایستگی های آنها نیز خواهد شد.

گزارش و تصاویر از خبرنگار ایسنا: عباس سریشی

انتهای پیام