کیومرث یزدان پناه در گفت‌وگو با ایسنا در تحلیل خود از ابعاد سیاسی و اقتصادی سفر رئیس‌جمهور به چین اظهار داشت: قبل از هر چیزی باید بگویم که جهان پیش رو جهان عقل است و هوشیاری و واقع بینی. در این جهان متحول شده و پیچیده، بدون درک این مولفه‌ها نمی‌توان بازیگر خوبی بود و اهداف راهبردی را محقق ساخت از این رو اقتضائات جهانی حکم می‌کند تا در نظام بین‌الملل امروزی باید بیش از هر زمان دیگری واقع بین بود و هوشیار.

وی تصریح کرد: بنابراین با در نظر داشتن واقعیات جامعه جهانی، می‌توان در خصوص اهمیت سفر رئیس جمهور کشورمان به چین اظهار نظر کرد، هر چند در اظهار نظرها ملاحظاتی وجود دارد، ولی این سفر می‌تواند دو بازخورد متفاوت در این برهه زمانی داشته باشد. بازخورد اول از منظر روابط دو سطحی میان دو کشور بزرگ و مهم آسیایی یعنی ایران و چین است که طبیعی است اگر درک متقابل و مستقلی در نگرش‌های فی مابین وجود داشته باشد، می‌تواند ضامن روابط نرمال و بدون نوسان میان تهران و پکن در این دوره پر تلاطم جهانی باشد. جهانی که فعلا اتفاقاتش و تصمیماتش مطلوب حال دو کشور نیست و هر دو کشور به اشکالی تحت فشار جامعه جهانی به ویژه نظام وابسته به نظام لیبرال دموکراسی غرب است.

این استاد ژئوپلیتیک دانشگاه همچنین بیان کرد:‌ اولین برداشتی که می‌توان از منظر تحلیلی به این سفر داشت، این است که در راهبرد قاره‌ای و منطقه‌ای، این سفر و توافقات به عمل آمده، ایفای نقش موثر ایران در مسائل اقتصادی و تجاری جهان را به مرحله مهم و الزام آور برساند. هر چند چینی‌ها نشان دادند که با گذشته خود نسبت به ایران فاصله گرفته‌اند، اما اگر بخواهیم خوش بین باشیم باید گفت توافقاتی که فی مابین حاصل شده، در صورت اجرایی شدن، روند را به نفع ایران تغییر می دهد.

یزدان‌پناه درباره این‌که آیا با توجه به موضع‌گیری‌های چین می‌توان امیدوار بود همکاری‌های اقتصادی دو کشور نتایج ملموسی بر اقتصاد کشور داشته باشد؟ گفت: همه چیز در خصوص اجرایی شدن توافقات به عمل آمده به انگیزه جدی و مصمم بودن در پیگیری توافقات حاصل آمده از سوی دولت و فعالان اقتصادی بستگی دارد تا برای کشور ثمربخش باشد.

وی ادامه داد:‌ سطح راهبردی از ارتباطات ترکیبی میان دو کشور، نیاز به اصلاح اساسی در نگرش‌های دو طرف دارد. در حال حاضر چین و ایران در دو سوی متفاوت آسیایی با چالش‌ها و موانعی از نوع بین‌المللی مواجهند که این موانع باعث فاصله شده و موجب شده، آثار سویی در روابط دو کشور پدیدار شود. وضعیت فعلی نگران کننده است مخصوصا برای ایران.

این کارشناس معتقد است: مذاکرات صرف و امضای توافق روی کاغذ خیلی چنگی به دل نمی زند و راه را برای هموار کردن بسترهای راهبردی روابط دوجانبه هموار نمی‌کند که بشود مباحث مورد علاقه دو طرف، به ویژه در حوزه‌های اقتصادی و تجاری را دنبال در میدان تحول خواهی دید.

این استاد ژئوپلیتیک دانشگاه همچنین اظهار کرد:‌ چین و ایران نیاز به باور مجدد دارند. چینی‌ها هیچ وقت روابط راهبردی اقتصادی خود با آمریکا و متحدان اروپایی‌اش را تحت الشعاع روابط ایران قرار نخواهند داد.  این به نظر من جدی‌ترین دل‌مشغولی و نگرانی ایران است.

وی درباره اهمیت سفر رئیس جمهور از بعد بین‌المللی نیز اظهار داشت: این سفر مثل همه سفرهای مقامات سطح یک ایران به چین مورد توجه مجامع بین‌المللی و افکار جهانی، رقبا و رفقا و مخالفان بوده است و هر کسی متناسب با اهداف و نیات خود از آن برداشت‌هایی دارد. صد البته این سفر با این حجم و گستردگی و کمیت و کیفیت توافقات مورد اقبال مخالفان در هیچ جبهه‌ای نیست و طبیعی است با بدبینی و پمپاژ رسانه‌ای و گفتمانی غلط به آن نگاه می‌کنند و اتفاقا همین مساله تکلیف را برای دولت سخت می کند که اگر نتواند دستاوردها را به روی صفحه بیاورد، به شدت تحت فشار و هجمه قرار خواهد گرفت. شاید در این شرایط سخت توافقات با چین بتواند برای دولت مرهمی باشد.

این استاد ژئوپلیتیک دانشگاه همچنین درباره این‌که آیا چین منتظر نتیجه توافق هسته‌ای ایران می‌ماند تا بعد از آن همکاری‌های خود با ایران را توسعه دهد؟، گفت:‌ به نظر من رفتار چین نسبت به ایران و هر کشور دیگری بنابر شرایط خودش و ملاحظات خودش پیش می رود و چینی ها ثابت کردند بسیار محتاط‌تر از آن چیزی هستند که ما تصور می‌کنیم. آنها اصلا دوست ندارند در مسیری حرکت کنند که مطابق مصالح آنها نیست. لذا در موضوع روابط فعلی خود با ایران هم دقیقا بر همین منشور حرکت می‌کنند و چه بسا که اگر ببینند ایران در شرایط سختی قرار گرفته، از این فضا به نفع خودشان هم حتی بهره برداری کنند.

یزدان پناه در پایان ابراز داشت: چینی‌ها می‌دانند که در جهان فعلا به روی ایران بسته است و یکی از دلایل اصلی آن برجام است. لذا با درک این دشواری‌های ایران، مسیر خودشان را تعیین می‌کنند. 

به اعتقاد وی، در هر صورت باید بپذیریم که چین آن برادر مهربانی نیست که از سهم خودش بگذرد و برای ایران معجزه بکند. اگر آنها بفهمند ما در شرایط سخت به آنها رو کرده‌ایم این برای ایران خوشایند نخواهد بود.

انتهای پیام