مسیر پرتلاطم و پرپیچ‌وخم کشاورزی هر ساله بر روی موج جدیدی سوار می‌شود و برخی از مشکلاتی که دامن کشاورزان را گرفته این حرفه را تبدیل به بازی دو سر باخت کرده تا جایی که دیگر رمقی برای کشاورز باقی نگذاشته است.
علی‌رغم آنکه استان گلستان در تأمین امنیت غذایی کشور جزو استان‌های مهم و تأثیرگذار است و در تولید با کیفیت‌ترین ارقام گندم در دنیا و همچنین در تولید دانه‌های روغنی و گوشت قرمز و سفید استانی پیشرو در کسب عناوین برتر طی سال‌های اخیر بوده اما با این وجود، چالش‌ها و مشکلات حوزه کشاورزی اعم از خشکسالی، گرانی نهاده‌های کشاورزی، فقدان بذر نامرغوب و غیره انگیزه را از قشر کشاورز ربوده است.
یکی از داستان‌های تکراری و غم‌انگیز کشاورزان توزیع بذرهای نامرغوب است که بعضاً موجب سبز نشدن و یا بدسبزی محصولات کشاورزی می‌شود و کشاورز که با هزاران امید و آرزو اقدام به کشت محصول کرده و همه سختی‌ها و مشقت‌های این حرفه را به جان خریده در نهایت دستانش برای آوردن لقمه‌ای نان بر سر سفره خانوار خالی می‌ماند.
برخی از کارشناسان ریشه بدسبزی و یا سبز نشدن محصولات کشاورزی را توزیع بذرهای تاریخ گذشته و سنواتی می‌دانند از سویی دیگر مسئولان جهاد کشاورزی ضمن رد این مسئله، معتقدند چنین اتفاقی تحت هیچ شرایطی نمی‌افتد مگر آنکه پای دلالان و سودجویان به این مسئله باز شده باشد.
یکی از کشاورزان گلستانی در این باره گفت: در حالی که با شوق و ذوق زیاد نسبت به کاشت محصول اقدام کردم اما متأسفانه مزرعه‌ام سبز نشد و همه هزینه‌هایی که کردم بر باد رفت.
وی ادامه داد: یک میلیون و ۲۵۰ هزار تومان بابت هزینه بذر پرداخت کردم، هر پاکت کود را ۴۵۰ هزار تومان خریدم از طرفی ۸۰۰ هزار تومان هم صرف کاشت محصول کردم اما متأسفانه هیچ نتیجه ای نگرفتم.
کشاورز دیگری هم در این باره گفت: پس از کلی هزینه محصولم سبز نشد و مجبور شدم مجدد گندم کشت کنم، دو سال گذشته هم بذر گندم نامرغوب همین بلا را بر سرمان آورد و محصول ما سبز نشد امسال هم بذر کلزا نامرغوب بود و ما را دچار مشکل کرد.
«محمدرضا عباسی»، معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی گلستان در این باره به خبرنگار ایسنا گفت: بذر مصوبه مجلس شورای اسلامی دارد و متولی آن مشخص است و حتی اگر بذر دچار مشکل باشد باز هم قابل تشخیص است.
وی ادامه داد: وقتی محصول کاشته می‌شود بذر یکی از عوامل تأثیرگذار در کشت محصول است اما سایر عوامل اعم از اقلیمی، عمق کشت، بارندگی زیاد یا کم، خشکسالی، نوع محصول کشت شده قبلی و غیره در این مسئله تأثیرگذار است و گاهی اوقات موجب سبز نشدن یا بدسبزی محصول کشاورزی می‌شود.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی گلستان با بیان اینکه بذوری که وارد مرحله کشت محصول می‌شود باید مراحل مختلف را طی کنند، تأکید کرد: برخی از بذور از خارج استان گلستان می‌آید و در مبادی مشخص نمونه‌گیری شده و توسط مؤسسه تحقیقات نهال و بذر موردسنجش قرار می‌گیرد و اگر در این مرحله فاقد استانداردهای لازم باشد وارد مرحله تولید نمی‌شود.
عباسی با اشاره به اینکه بذر پس از وارد شدن به استان گلستان نیز مجدد نمونه‌گیری می‌شود، گفت: اگر بذر واردشده فاکتورهای لازم را نداشته باشد مجوز عرضه به بازار را نمی‌گیرد، گاهی اوقات کشاورز شاکی است که بذر کاشته شده کیفیت مطلوبی نداشت اما بررسی‌های میدانی ما نشان می‌داد شیوه نگهداری بذر از سوی این کشاورز اصولی نبوده است.
وی معتقد است؛ بیش از ۱۰ عامل موجب بدسبزی در یک محصول کشاورزی شود که تنها یک علت آن کیفیت بذر است، ما از مزرعه تعدادی از این کشاورزان گلستانی که نسبت به نوع بذر خود معترض بودند بازدید کردیم و بررسی‌های ما نشان می‌دهد قبل از کشت محصول، زمین کشاورزی موردنظر از شدت بارندگی غرقاب بود برای مثال در مزرعه یکی از کشاورزان بندرگزی که از سبز نشدن محصول کلزا گله‌مند بود حضور یافتیم که پس از بررسی مشخص شد مزرعه این کشاورز حدود دو هفته به دلیل شدت بارندگی غرق در آب بود، در آن برهه ۱۰۰ میلی‌متر باران تنها در هشت ساعت در بندرگز و کردکوی بارید که همین مسئله به برخی از مزارع کلزا آسیب زد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی گلستان از کشاورزان خواست بذر را از مراکز دارای مجوز تهیه کنند و تصریح کرد: ما بارها اسامی مراکز معتبر را اعلام کرده و از کشاورز خواستیم بذرها را صرفاً از این مراکز تهیه کنند.
عباسی اضافه کرد: گاهی اوقات کشاورز از بذرهای خودمصرفی برای کشت محصول استفاده می‌کند که در این مواقع ما ورود نمی‌کنیم بذوری برای ما مورد تأیید است که دارای لیبل بوده و استانداردهای لازم را داشته باشد، همیشه به کشاورزان توصیه می‌کنیم که کود و بذر را از مجاری معتبر تهیه کنند تا در صورت بروز مشکل بتوانند اقدام کنند.
وی با تأکید بر اینکه اختلاف قیمت بذر تهیه‌شده از سوی جهاد کشاورزی با بذر خودمصرفی موجب می‌شود بذرهای نامرغوب نصیب کشاورز شود، توضیح داد: البته در این مسئله سودجویی برخی افراد نیز اثرگذار است، گاهی اوقات این افراد بذرهای تقلبی را در کیسه‌های بذر وزارت جهاد کشاورزی می‌ریزند و تنها یک متخصص می‌تواند تقلبی بودن آن را تشخیص دهد گرچه ما همیشه به کشاورز اعلام کردیم هر نوع بذری که زیر قیمت دولتی ارائه می‌شود حتماً مشکلی دارد.
«علیقلی ایمانی»، دبیر خانه کشاورز استان گلستان نیز در این باره اظهار کرد: پیگیری‌های انجام‌شده نشان می‌دهد تعداد مزارع کلزا که در استان گلستان دچار سبز نشدن یا بدسبزی محصول زراعی شدند کمتر از انگشتان دست است، اگر مسئله بذور نامرغوب صحت داشت تاکنون باید کشاورزان زیادی نسبت به این موضوع گلایه می‌کردند اما در حال حاضر چنین مسئله‌ای مطرح نیست.
وی ادامه داد: ممکن است افراد سودجو پاکت‌های بذور مرغوب را تهیه کرده باشند و با قرار دادن بذرهای سنواتی در این پاکت‌ها آن را به دست کشاورز رسانده باشند، از سویی دیگر شیوع آفت «کک» یکی دیگر از عوامل بدسبزی یا سبز نشدن بذر بوده است، متأسفانه برخی از کشاورزان ابتدای فصل به شیوع این آفت توجه نکرده و محصول کلزای آنها دچار خسارت عدیده شد تا جایی که برخی از این کشاورزان، اقدام به کشت محصول دیگری کردند.
دبیر خانه کشاورز گلستان با اشاره به اینکه بذرهای جهاد کشاورزی مشکلی ندارد، خاطرنشان کرد: این بذور قبل از ورود به چرخه توزیع، ابتدا کشت می‌شود و کیفیت آن ارزیابی می‌شود، بیشتر بذرهای توزیع‌شده متعلق به شرکت شهید رجایی دزفول بوده و بذور خارجی نیز تحت استانداردهای مشخص وارد استان شده و قبل از توزیع در آزمایشگاه‌های مخصوص مورد آزمایش قرار می‌گیرند.
ایمانی اضافه کرد: امسال تنها یک نوع بذر سنواتی «تراپل» که وارداتی است در سطح وسیعی از استان توزیع شده، اگر این بذر نامرغوب بود تاکنون باید حجم زیادی از کشاورزان نسبت به بدسبزی با سبز نشدن محصول خود معترض می‌شدند اما خوشبختانه چنین اتفاقی نیفتد.
به گزارش ایسنا، چالش بدسبزی و سبز نشدن محصولات زراعی در سال‌های گذشته نیز در استان گلستان وجود داشت با وجود آنکه هر بار کشاورزان اصرار به نامرغوب بودن بذرها دارند اما مسئولان تحت هیچ شرایطی زیر بار این موضوع نرفته و در نهایت توپ را در زمین دلالان و سودجویان می‌اندازند این در حالی است که علاوه بر افزایش آموزش به کشاورز در خصوص ویژگی‌های بذر باکیفیت و معرفی مراکز مجاز باید نظارت‌ها بر روند توزیع بذر باکیفیت تشدید شود.
انتهای پیام
نظرات