ایسنا پلاس: «درفش» یا همان پرچم در ایران قدمت بسیار زیادی دارد. درکاوش‌های باستان‌شناختی گورستانی در استان کرمان که در سال ۱۳۵۰ انجام شد، درفشی مفرغی پیدا شد که به «درفش شهداد»  معروف شده ‌است و نشان از دیرینگی کاربرد درفش در ایران دارد. پرچم ایران سرگذشت دور و درازی را طی کرده است. روزگاری «درفش کاویانی» بوده و روزگاری مزین به «همای طلایی»! حالا ۴۴ سال است که پرچم به نشان «الله» مزین است اما این طراحی از کجا آمده است؟

یک مسابقه برای طراحی پرچم ایران!

در نخستین روزهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی، دولت موقت از پرچم «شیر و خورشیدنشان» استفاده می‌کرد. حتی در تصاویر دیدار «یاسر عرفات» با سران دولت موقت، پرچم شیر وخورشیدنشان دیده می‌شود؛ اما بعد، در تاریخ ۱۰ اسفندماه ۱۳۵۷، امام خمینی(ره) خواستار برچیده شدن نشان شیر و خورشید شد.

دولت موقت کمی بعد از دستور امام (ره) مسابقه‌ای عمومی برای طراحی نشان جمهوری اسلامی برگزار کرد. برنده این مسابقه شخصی به نام «حمید ندیمی» بود که امروز معمار، گرافیست، مترجم و مدرس دانشگاه است.

نشان کنونی جمهوری اسلامی ایران در ۱۵ اردیبهشت ۱۳۵۹ به تصویب شورای انقلاب و در ۱۹ اردیبهشت همان سال به تصویب امام خمینی (ره) رسید. پس از طراحی نشان، نوبت به طراحی کل پرچم رسید که مطابق قانون اساسی باید دارای «الله اکبر» می‌شد. این وظیفه نیز به حمید ندیمی سپرده شد.

طبق مصوبه شورای انقلاب و تأیید امام (ره)، نشان جمهوری اسلامی ایران باید به رنگ سبز طراحی می‌شد اما ابوالحسن بنی‌صدر در ابلاغ مصوبه شورا، این نظر را عوض کرد و رنگ نشان را به رنگ قرمز تعیین کرد که در نهایت نیز همین رنگ اجرا و عمومی شد. آخرین تغییری که در پرچم ایران پدید آمد، مربوط به «الله‌اکبر» های آن بود که به علت این که برخی طراحی نخست را شبیه به حروف لاتین usa می‌پنداشتند از حمید ندیمی خواسته شد که آن را تغییر دهد و او نیز طراحی دیگری ارائه داد که تا کنون به کار می‌رود.

نشان رسمی چه تفسیری دارد؟

حمید ندیمی خودش درباره آن روزها می‌گوید: «قبل از انقلاب در جلسات دکتر شریعتی شرکت می‌کردم. ایده چنین کاری را در این جلسات و زمانی که تفسیر سوره حدید مطرح بود به دست آوردم. علاقه داشتم برای جهان اسلام یک نشان درست کنم. وقتی حضرت امام(ره) فرمودند که نشان شیر و خورشید باید عوض شود و کشور به نشان جدیدی نیازمند است، به صورت جدی ایده‌ام را پیگیری کردم و به مرور سیاه مشق‌های قبلی پرداختم.»

او درباره طراحی نشان توضیح داده است: «هلال‌های تعبیه شده در این نشان از نقش مبارکی ریشه می‌گیرد که حضرت رسول (ص) بارها با شمشیر مبارکشان به عنوان امضا بر روی شن‌ها ترسیم کرده‌اند.  این طرح پنج بخش دارد که نشان دهنده پنج اصل دین است. اصل توحید را در حکم عمود دو ساقه اصلی در میان خود دارد. علاوه بر کلمه «الله» که در ترکیب اصلی آن دیده می شود، «لااله الاالله» نیز در آن مستتر است. تقارن‌های این آرم هم نشانه تعادل و توازن است.»

چرا حمید ندیمی پنهان شده است؟

حمید ندیمی علاقه‌ای به مصاحبه و گفتگو ندارد و تنها یک گفتگوی رسمی بدون عکس از او وجود دارد که نزدیک ۱۰ سال قبل توسط ماهنامه «سپیده دانایی» منتشر شده است. وقتی خبرنگار اصرار داشته که عکس او را در مجله منتشر کند، ندیمی پاسخ داده است: «شما مهمان من هستید، ولی از من عکس نیندازید! آقا، این پرچم مقدس است. مردم آن را دوست دارند، روی تابوت شهدا می‌کشند؛ چرا می‌خواهید عکس مرا چاپ کنید؟ اگر فردا رفتم ضدانقلاب شدم چه؟ خواهش می‌کنم ما آدم‌های فانی را به مسائل باقی و مقدس وصل نکنید.»

آیا احترام به پرچم قانون است؟

در سال ۱۳۱۶ مقرره‌ای تصویب شد که تمام مردم را موظف به ادای احترام به پرچم رسمی کشور می‌کرد؛ این مقرره تصریح می‌کرد که اگر فردی به هشت قدمی پرچم برسد، باید با احترام حرکت کند و سپس به صورت صاف بایستد و با برداشتن کلاه، به پرچم ادای احترام کند و یا افرادی که لباس رسمی به تن دارند، سلام نظامی دهند و یا اگر پرچم از مقابل فرد نشسته‌ای حرکت داده می‌شود، آن فرد باید به احترام پرچم بایستد. این مقرره هنوز هم وجود دارد و معتبر است.

مقررات خاص دیگری برای احترام به پرچم و حفظ شدن آن درکشور وجود دارند:

ـ در کلیه مصاحبه‌های تصویری مقامات، در داخل یا خارج از کشور، باید پرچم رسمی ایران وجود داشته و در معرض دید باشد.

ـ پرچم با بهترین کیفیت و در مناسب‌ترین مکان کلیه ادارات و مؤسسات نصب شود.

ـ در مراسم صبحگاهی مدارس، پرچم به اهتزاز درآید.

ـ در کلیه مراسم مشهور، مثل ۲۲ بهمن، پرچم در مکان‌های مناسب نصب شود.

ـ شکل پرچم و سرود ملی به دانش آموزان آموزش داده شود.

انتهای پیام