محمد سلطانی در گفت‌وگو با ایسنا و با بیان اینکه هر فرد در شرایط مختلف دو نوع رفتار فعالانه و منفعلانه یا رفتار کنشگر و رفتار واکنشی از خود نشان می‌دهد، اظهارکرد: زمانی که انسان، آزاد و با اختیار باشد، به‌صورت فعالانه رفتار کرده و دست به کنش می‌زند. بخشی از پیشوایان دین ما مانند امام صادق(ع) از آزادی و گستره اختیار و اراده بیشتری برخوردار بودند و به همین دلیل در جامعه کنشگری می‌کردند و تدریس، بیان معارف دینی، ارتباط با عموم مردم و راهنمایی آن‌ها از جمله رفتار فعالانه ائمه(ع) بود.

او با بیان اینکه فردی که دایره اختیارات او محدود شده و نتواند رفتار فعالانه داشته باشد، در برابر حصر و بست‌های ایجاد شده توسط دیگران واکنش نشان می‌دهد، ادامه داد: امام حسن عسکری(ع) از تولد تا شهادت در پادگان و منطقه نظامی پایتخت خلافت عباسی در حصر زندگی می‌کردند و تا زمانی که در سن ۲۸ سالگی که به شهادت می‌رسند همواره تحت نظر بود، اجازه خروج از شهر سامرا را نداشتند و ارتباط او با دیگران تحت کنترل شدید حکومت بود.

عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان گفت: در روایت است که امام حسن عسکری(ع) فرستاده‌ای را به‌سوی فردی که برای ملاقات ایشان از شهری دیگر آمده بود فرستادند تا او را از ملاقات حضرت منع کنند، چراکه ملاقات کنندگان وی دستگیر و شکنجه می‌شدند، حضرت به او پیغام می‌دهند که «فانا فی بلدالسوء» یعنی ما در سرزمین بدی هستیم.

او با اشاره به کوتاهی عمر و جوانی حضرت در زمان شهادت، اظهار کرد: در این دوران ۲۸ ساله به امام حسن عسکری(ع) اجازه کنشگری و رفتار فعالانه داده نشد. او حتی تنها امامی بودند که به حج نرفتند و تا این حد در حصر بودند، اما همین صبر، بردباری، استقامت بر طریق مستقیم و تسلیم نشدن امام حسن عسکری(ع) در مقابل حکومت در زمانی که بسیاری عالمان، مفسران و برخی از هاشمیان و علویون تسلیم حکومت عباسی شدند، آموزنده است.

سلطانی افزود: در قرآن سفارش به حق با سفارش به صبر قرین شده و امام حسن عسکری (ع) نماد صبر و بردباری در مقابل شدیدترین تنگناها بودند. حکومت حتی جاسوسانی در خانه و خانواده او گمارده بود تا از تولد فرزند وی اطلاع پیدا کنند، امابا همه این مشکلات، حضرت بر مسیر حق استوار ماندند و تا جایی که حلقه محاصره اجازه می‌داد با استفاده از جریان وکالت به شیعیان رسیدگی می‌کردند.

عضو هیئت علمی علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان با بیان اینکه شیعیان از زمان امام موسی کاظم(ع) با مفهوم عدم حضور در جامعه آشنا شدند، اظهار کرد: غیبت طولانی و بلند مدت امام زمان(عج) از زمان ائمه پیشیین زمینه‌سازی شده بود. حصر و زندان طولانی امام موسی کاظم(ع)، فراخوانده شدن امام رضا(ع) به خراسان و در حصر و زندان بودن ائمه بعدی تا امام حسن عسکری(ع) باعث شد که از یک سو شیعه، طعم دوری از امام را بچشد و از سوی دیگر سیستم وکالت برای پاسخگویی به نیازِ شیعیان راه‌اندازی شده و این جریان تا غیبت صغری امام زمان(عج) ادامه داشته باشد، با این وجود امام حسن عسکری(ع) با وجود حصر و تنگنا، در تنظیم جریان وکالت و زمینه‌سازی غیبت حضرت مهدی(عج) نقش پررنگی داشت.

انتهای پیام