دکتر مجید شعبانی رییس کانون وکلای دادگستری استان کرمان در گفت وگو با خبرنگار حوزه حقوقی ایسنا گفت: مطابق ماده ۳۳ قانون ثبت احوال «کلیه وقایع ازدواج و طلاق یا مرگ زوج یا زوجه و رجوع و بذل مدت و فسخ نکاح باید در دفاتر ثبت کل وقایع ثبت شود، ولی در شناسنامه به شرح ذیل انعکاس خواهد یافت؛ در المثنی شناسنامه مرد یا زن آخرین نکاح و طلاق و یا بذل مدت و در صورت تعدد زوجات آن تعداد ازدواج که به قوت خود باقی است منعکس خواهد شد، ازدواج و طلاق غیر مدخوله در المثنی شناسنامه درج نخواهد شد.»

وی افزود: اگر در زندگی مشترک زن غیرمدخوله باشد امکان حذف نام همسر هم از سوی مرد و هم از سوی زن امکان‌پذیر است. 

به گفته این حقوقدان، مقصود از غیر مدخوله، باکره بودن خانم است و این موضوع هنگام طلاق معمولا در رای دادگاه درج می‌شود و این مرجع قضایی نیز از پزشکی قانونی استعلام می‌کند، لذا در این مورد است که می‌توان پس از ارائه درخواست شناسنامه المثنی به ثبت احوال همراه با گواهی پزشکی قانونی یا رأی دادگاه دایر بر طلاق و سند طلاق نسبت به حذف نام همسر اقدام کنند. 

این مدرس دانشگاه با اشاره به دومین شرایط از حذف نام همسر سابق از شناسنامه، افزود: حالت دوم زمانی است که زن مدخوله باشد لذا این سوال مطرح می شود آیا در این صورت امکان حذف نام همسر وجود دارد؟ پاسخ بطور مشروط مثبت است چراکه مقنن برای جلوگیری از فریب در ازدواج چنین امکانی را در صورت ازدواج مجدد فراهم نموده است.

وی اضافه کرد: به عبارت دیگر تا زمانی که مرد یا زن رسما ازدواج مجدد نکنند امکان حذف نام همسر وجود ندارد اما پس از ازدواج مجدد با درخواست از ثبت احوال با ارائه سند ازدواج یا نکاحنامه و سند طلاق ازدواج نخست امکان صدور شناسنامه جدید یا المثنی وجود دارد.

وکیل دادگستری در پاسخ به این سوال که اگر طرفین فرزند داشته باشند چنین امکانی وجود دارد یا خیر؟ گفت: پاسخ مثبت است چراکه داشتن فرزند یا فرزندان تاثیری در موضوع در فرض دوم ندارد اما در هر حال نام فرزندان در شناسنامه زوجین باقی می‌ماند و به هیچ عنوان حذف نمی‌شود.

این حقوقدان تصریح کرد: در صورت فوت همسر نیز به شرط ازدواج مجدد چنین امکانی همانند فرض دوم وجود دارد.

وی در پاسخ به اینکه آیا حذف نام همسر در مورد غیر مدخوله بودن زوجه منجر به کتمان ازدواج نخست در ازدواجهای بعدی نمی شود؟ افزود: علاوه بر اینکه مطابق ماده ۶۴۷ قانون تعزیرات این موضوع مشمول اتهام فریب در ازدواج بوده و جرم انگاری شده است که مجازات آن سه ماه تا یکسال حبس است.

شعبانی می گوید: طرفین می‌توانند قبل از ازدواج گواهی تجرد از نامزد خویش درخواست نمایند که البته این گواهی صرفا از طریق خود فرد با استعلام از ثبت احوال اخذ می‌شود لذا افراد نمی‌توانند برای شخص ثالثی چنین استعلامی را از ثبت احوال بگیرند و صرفا هر شخص می‌تواند برای خودش چنین درخواستی را داشته باشد و باید توجه داشت که ثبت احوال با توجه به اسناد ثبتی کلیه موارد را اعم از ازدواج سابق، طلاق و...را اعلام می دارد.

گفت وگو از معظمه رنجبر