رشد بی رویه و عمدتا سربار جمعیت در شهرهای مختلف مازندران و موج سهمگین مصرف گرایی مردم در کنار نادیده شمردن حفاظت از محیط زیست و مدیریت ناکارآمد، موجب گردیده تا کوه های بزرگی از زباله در جای جای استان با تولید شیرابه های سمی، امروز به صورت یک ابربحران، گریبانگیر استانی سرسبز شده و مخاطرات متعددی را بوجود آورد.

رهایی از این معضل پیچیده و بغرنج سال هاست اولویت نخست برنامه ریزی مدیران ارشد استان بوده و تلاش های متعدد برای بهره گیری بهینه از طلای کثیف، چه با رویکرد استفاده از نیروگاه زباله سوز و چه با رویکردهای تفکیک و یا دفن زباله و متعاقبا تصفیه شیرابه و برخی طرق دیگر هنوز در گام نخست باقی مانده است. زباله هایی که عمدتا در دل جنگل های انبوه هیرکانی دپو شده اند.

واژه طلای کثیف دقیق ترین توصیف برای زباله است چراکه هم اکنون در کشورهای توسعه یافته با استفاده از تکنولوژی و مکانیزه کردن سیستم دریافت و بازیافت مجدد، زباله ها دسته بندی شده و تنها بخش بسیار کوچکی از آن ها غیرقابل مصرف می مانند؛ موضوعی که این بار توسط یک شهرداری در غرب استان مازندران مورد توجه قرار گرفته و این نهاد موفق به تولید مقدار قابل توجهی کود کمپوست از زباله های منطقه شده است.

شهردار تنکابن فرآیند تولید کود کمپوست را در عین پیچیدگی بسیار ساده دانست و اظهار کرد: برای اینکه زباله به کود تبدیل شود باید به مدت حدود ۲ ماه در فصل سرد و یا ۴۵ روز در فصل گرم، در محیط و فضای باز به صورت دپو در محلی خشک بماند تا پس از گذشت زمان هوادهی، شیرابه داخل آن تبخیر شود. 

محمدابراهیم لاریجانی در گفت و گو با ایسنا، اقدام فوق را ریسکی بزرگ برای هر مدیر شهری یا شهرداری دانست و تصریح کرد: اینکه روزانه کوه هایی از زباله دپو شده در کنار یکدیگر در یک سایت مشاهده کنید که باید ۴۵ روز بمانند تا سپس قابل استفاده در پروسه تولید کود شوند، خود ریسکی بزرگ است چراکه نه تنها سیمای مناسبی ندارد بلکه دارای بوی بد و شیرابه در محل فرآوری کود خواهد بود و حتی تبعات اجتماعی می تواند داشته باشد، مگر اینکه کارخانه پیشرفته ای داشته باشید که مثلا بخار ناشی از این کود را فیلتر کند که این امکان در مجموعه شهرداری تنکابن فرآهم نیست.

لاریجانی ورودی روزانه زباله به سایت «پُرده سر» تنکابن را ۱۲۰ تن اعلام کرد و افزود: با فرآیند تولید کود کمپوست، روزانه ۵۰ تن از این مقدار مصرف و بازیافت می شود که تا پیش از این، عمدتا زباله بعد از پردازش اولیه و جداسازی زباله های بازیافتی با ارزش، در اولین فرصت دفن می شد که این اتفاق پس از چندین سال اکنون سبب ظهور معضل شیرابه شده و یکی از ابربحران های استان مازندران است.

وی خاطرنشان کرد: این اقدامات پس از بررسی و مطالعات متعدد با کارشناسان فنی مبنی بر انتخاب بهترین شیوه مدیریت سایت زباله تنکابن انجام گرفت و نتیجه بر این شد تا سرانجام ریسک تولید کود کپوست برای کاهش حجم و تبخیر شیرابه زباله در دستور کار قرار گیرد. اکنون در زیر سوله تخمیر پشته هایی از زباله دپو می شود که شاید در بازدید مسئولان و بازرسان و یا خبرنگاران در سایت زباله حتی موضوع برعکس نیز جلوه کند اما نشان از اجرای درست کار و کاهش حجم زباله دفن شده می دهد.

شهردار تنکابن موضوع پسندیده و مفید در تولید کود کمپوست از زباله دریافتی شهرستان را نه تنها ارزش اقتصادی و ریالی آن بلکه تولید ۱۰ تن کود آلی و دوستدار محیط زیستِ بدون بو و مفید برای گل و گیاه دانست و اظهار کرد: هم اکنون روزانه بالغ بر ۵ تن کود به صورت فله در مجموعه سایت زباله تولید می شود اما ظرفیت تولیدی شهرداری تنکابن ۱۰ تن به صورت روزانه است که برای تولید این ۱۰ تن کود باید ۵۰ تن زباله مصرف شود؛ به عبارت دیگر هر روز ۵۰ تن زباله کمتر دفن می شود مضاف بر اینکه آنچه دفن می شود زباله های «ریجکتی» است که قابلیت سوزاندن دارد و شیرابه تولید نمی کند و این بزرگترین ارزش ریالی و اقتصادی تولید این کود است.

این مقام مسئول با بیان اینکه ۳۷ درصد از ۱۲۰ تن زباله ورودی به سایت «پُرده سر» تنکابن ریجکتی بوده که شیرابه ندارد و خشک و عمدتا پلاستیکی است، گفت: هم اکنون در سایت زباله نه بویی استشمام می شود و نه شیرابه ای وجود دارد و شیرابه موجود نیز ناشی از دفن غیراصولی زباله طی ۲۰ سال گذشته است.

لاریجانی به آنالیز کود تولیدی نیز اشاره ای کرد و با ارائه برگه آنالیز خردادماه ۱۴۰۱ آزمایشگاه خاک برای کود تولیدی کمپوست شهرداری تنکابن که شامل عناصر مختلف موجود در کود است افزود: به گفته کارشناسان این کود از کودهای دامی و مرغی چیزی کم نداره و تمام عناصر مفید برای تغذیه گیاهان را داراست، البته هر کودی عناصری را کم دارد که معمولا توسط تولیدکنندگان و کارخانجات تولیدکننده محصول نهایی، غنی سازی شده و به شکل گرانول روانه بازار می شود.

وی با بیان اینکه این کود در سال گذشته با شکل خام در فضای سبز شهرداری مورد مصرف قرار گرفت گفت: مزیت استفاده از این کود در فضای سبز شهری این بود که نه تنها بویی نداشت بلکه در مقایسه با کودهای دامی و مرغی، زاینده علف هرز نیز نبود.

شهردار تنکابن با اشاره به نقش درآمد پایدار در شهرداری ها و فرآهم کردن فرصت سرمایه گذاری در شرایط سخت اقتصادی برای پیشبرد اهداف سازمانی، این اقدام را راهبردی توصیف کرد و گفت: زباله ای که قرار بود در محیط زیست دفن شود و به موجودات و حیوانات و گیاهان آسیب بزند حالا سرند و فرآوری شده و برای محیط زیست سودمند شده است؛ در حقیقت ارزش بازاری کود به اندازه ارزش محیط زیستی آن مهم نیست.

لاریجانی ارزش بازاری این کود در حالت فروش فله و تناژ به شکل خام تولید شده را سالانه بیش از یک میلیارد تومان برآورد کرد و افزود: اگر کود کمپوست تولیدی را بتوانیم به شکل بسته بندی بازاری آماده کنیم و یا بتوانیم قدری هم آن را با افزودن عناصری غنی تر کنیم، آنگاه رقمی حدود ۵ برابر مبلغ فعلی می تواند ارزش اقتصادی داشته باشد.

وی از قرار گرفتن کارخانه کمپوست شهرداری تنکابن در سامانه سراسری مزایده دولت خبر داد و گفت: متقاضیانی که تمایل به بهره برداری و کسب منفعت از طلای کثیف را دارند می توانند در این مزایده شرکت کنند.

شهردار تنکابن اضافه کرد: موضوع تجاری سازی و بسته بندی کودهای شهرداری و معرفی آن به شهروندان و صاحبان صنوف و متقاضیان با مقدار محدود انجام گرفت تا نشان دهیم که چرخه تولید کود کمپوست برای عرضه به بازار کامل شده است و این کودهای بسته بندی شده به استانداری مازندران، اداره کل محیط زیست استان، فرمانداری و ادارات تنکابن و شهرداری ها، بخشداری ها و دهیاری های شهرستان و نیز به سازمان شهرداری ها و وزارت کشور به عنوان نمونه ارسال شد.

لاریجانی از توزیع کود کمپوست بین باغداران و کشاورزان بومی و شهرداری ها، بخشداری و دهیاری های منطقه به صورت رایگان در روزهای نخستین اجرای طرح خبر داد و تاکید کرد: هم اکنون متقاضیان خرید کود اعم از دولتی و غیردولتی چه به صورت بسته بندی و چه به صورت فله، می توانند با شهرداری ارتباط گرفته و درخواست خود را مطرح کنند و در کمترین زمان ممکن این کود قابل تحویل به مشتریان است.

وی با بیان اینکه شهرداری تنکابن بیش از اینکه به درآمد پایدار از این محل بیاندیشد، به اقتصاد محیط زیست و عدم آسیب رساندن به منابع طبیعی پرداخته است گفت: شهرداری به دنبال کاهش ۵ برابری زباله است و عدم دفن روزانه ۴۰ تا ۵۰ تن زباله در محل سایت «پُرده سر» نوید رهایی از بحران زباله را می دهد.

شهردار تنکابن در پایان به اجرای سه پروژه دیگر در سایت زباله پرده سر برای رهایی از معضل زباله و شیرابه شهرستان خبر داد و گفت: ساماندهی لندفیل و ایجاد تصفیه خانه شیرابه که از زیر کوه زباله بیرون می آید و ساخت سوله دوم که ظرفیت تولید کود را افزایش می دهد طرح های مدنظر ماست که برای آن اعتبارات ملی در نظر گرفته شده و طی بازدید وزیر کشور در اردیبهشت ماه مبلغ ۹ میلیارد تومان از ۴۵ میلیارد آن وصول شد. بنا داریم با اجرای پروژه های فوق الذکر مشکل زباله شهر تنکابن در حد معقولی حل شود.

انتهای پیام