حمیرا صفی قلی در گفت‌وگو با ایسنا، به آسیب‌های ظروف یک‌بار مصرف به محیط‌زیست اشاره و اظهار کرد: بیشتر ظروف یک‌بار مصرف مورد استفاده در کشور ما ظروف پلاستیکی و بر پایه نفت هستند، این ظروف برای مدت بسیار طولانی، شاید صدها سال در طبیعت باقی می‌مانند و با توجه به آمار بالای مصرف پلاستیک در کشور، منجر به انباشته شدن حجم غیرقابل باوری از ضایعات پلاستیکی در طبیعت می‌شوند، همچنین آلودگی منابع آبی و خاکی را به دنبال خواهند داشت.

وی با اشاره به مشکلات دفع غیراصولی ظروف یک‌بار مصرف، بیان کرد: اگر این ضایعات به‌صورت اصولی دفع نشوند، به کمک باد جابه‌جا شده و وارد کانال‌ها، جوی‌ها و آبراهه‌ها می‌شوند و ایجاد آب‌گرفتگی می‌کنند. راکد ماندن آب باعث کاهش اکسیژن محلول آب، تغذیگرایی، «سپتیک» شدن محیط و ایجاد بوی نامطبوع، افزایش زاد و ولد حشرات و کاهش کیفیت آب می‌شود و می‌تواند به اکوسیستم محیط‌های آبی آسیب برساند.

معاون فنی حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان با اعلام اینکه در صورت سوزاندن ضایعات پلاستیکی گازهای سمی همچون دی اکسین، فوران، گازهای اسیدی و فلزات سنگین آزاد می‌شود که هرکدام تهدیدی جدی برای سلامت انسان و محیط‌زیست است، هشدار داد: در بسیاری از موارد این پلاستیک‌ها توسط جانوران خورده شده و باعث خفگی آن‌ها می‌شود و متأسفانه پس از مرگ و تجزیه بیولوژیکی بدن جانور نیز سالم می‌مانند و چرخه آسیب‌ها در طبیعت ادامه پیدا می‌کند. از سوی دیگر حضور این مواد در طبیعت می‌تواند باعث مهاجرت «مونومرها» به خاک و ورود به زنجیره غذایی شود که برای حیات انسان و دیگر موجودات زنده خطرناک است.

وی درباره معضلات دفن بهداشتی ظروف یک بار مصرف گفت: در صورت دفن بهداشتی با توجه به مساحت محل دفن و حجم عظیمی از خاک که برای رعایت اصول صحیح دفن مورد نیاز است، با کمبود زمین برای دفن زباله مواجه خواهیم شد. همچنین شیرابه‌ای که طی صدها سال از این مواد خارج می‌شود می‌تواند باعث آلودگی محیط طبیعی و منابع آب زیرزمینی شود. این موضوع به‌خصوص در مناطقی مانند شمال کشور که تراکم جمعیت و سطح آب زیرزمینی بالایی دارند، معضل بزرگ‌تری است و بازیافت این مواد به‌سختی انجام می‌شود.

صفی قلی در پاسخ به این سؤال که آیا جنس ظروف یک بار مصرف تفاوتی برای محیط‌زیست دارد؟ تصریح کرد: برخی ظروف یک‌بار مصرف مانند لیوان‌ها و بشقاب‌ها، کاغذی و قابل بازیافت هستند و اما برخی دیگر بر پایه گیاهان و نشاسته تهیه می‌شوند که قسمت گیاهی این ظروف به‌راحتی در طبیعت تجزیه می‌شود. با این وجود در بیشتر موارد، برحسب فرایند تولید درصدی پلیمرهای پایه نفتی استفاده خواهد شد که این قسمت‌های نفتی تجزیه‌پذیر نیست و بنابراین ظروف یک‌بار مصرف طبق میزان پلیمر نفتی استفاده شده، تا حدی مشکلات ظروف پلاستیکی را همانند مشکلات زیست‌محیطی و مشکلات بهداشتی ازجمله سرطان‌زایی در صورت تماس با غذای داغ خواهد داشت.

وی خاطرنشان کرد: پلاستیک‌ها بر اساس روش طبقه‌بندی انجمن صنایع پلاستیک (PSI) ازنظر ساختار شیمیایی و قابلیت بازیافت به هفت دسته تقسیم می‌شوند که هر دسته با یک کد معرفی می‌شود. اگر دقت کنید این کدها را درون علامت مثلث نشانه بازیافت بر روی ظروف پلاستیکی مشاهده خواهید کرد. کد ۱ و ۲ مربوط به پت‌ها و ظروف HDPE هستند که عموماً قابل بازیافت هستند. دسته‌های ۳ و ۴ و ۵ اغلب بازیافت نمی‌شوند. عمده ظروف یک بار مصرف پلاستیکی از جنس پلی استایرن یا PS هستند که در دسته‌بندی کد ۶ قرار می‌گیرند و به‌سختی قابل بازیافت هستند.

معاون فنی حفاظت محیط‌زیست استان با اعلام اینکه مهم‌ترین راهکار برای کاهش آسیب‌ها به حداقل رساندن استفاده از ظروف یک بار مصرف و استفاده از ظروفی با قابلیت مصرف مجدد است، گفت: گام بعدی استفاده از ظروف یک بار مصرف قابل بازیافت و جداسازی این ظروف از دیگر زباله‌ها برای ارسال به کارخانه‌های بازیافت و درنهایت دفع اصولی آن‌ها است. همچنین جمع‌آوری و بسته‌بندی ظروف از مرحله مصرف تا دفع نهایی باید به‌گونه‌ای انجام شود که از پراکنده شدن آن‌ها در طبیعت با جریان باد یا آب و یا توسط جانوران اهلی و وحشی و ... پیشگیری شود.

وی برای جایگزینی ظروف یک بار مصرف پیشنهاد داد: همان‌طور که گفته شد، اولین و مهم‌ترین راهکار و در واقع راهکار اصلی، کاهش مصرف ظروف یک بار مصرف و استفاده از ظروف معمولی و چند بار مصرف است. راهکار بعدی استفاده از ظروف یک بار مصرف کاغذی یا سلولزی است.

صفی قلی درباره سرنوشت ظروف یک بار مصرف پس از جمع‌آوری، توضیح داد: در حال حاضر بخش خیلی کمی از این ظروف قابلیت بازیافت دارند که در کارخانه‌های بازیافت تبدیل به گرانول خواهند شد، اما بخش عظیمی از آن‌ها در محیط و محل‌های دفن زباله رهاسازی می‌شوند که در صورت عدم مدیریت اصولی، با توجه به سبکی و وزن کم، به‌راحتی با وزش باد در اطراف پراکنده می‌شوند. این موضوع علاوه بر مخاطرات بهداشتی و زیست‌محیطی فراوان برای انسان‌ها و حیات وحش، به منظر زیبایی محیط نیز آسیب می‌زنند.

وی خاطرنشان کرد: به علت ملاحظات بهداشتی از گرانول‌های حاصل از بازیافت ظروف یک بار مصرف در صنایعی همچون ساختمان، کارتن پلاست و ... استفاده می‌شود و برای تولید ظروف یک بار مصرف از مواد اولیه نو استفاده می‌شود.

وی با اشاره به اینکه اغلب شوینده‌هایی که برای شست‌وشوی ظروف استفاده می‌شوند مخرب محیط‌زیست محسوب می‌شوند، گفت: ظروف چند بار مصرف مثل چینی و استیل و ملامین و... بعد از هر بار مصرف نیاز به شست‌وشو دارد، درحالی‌که عملیات شست‌وشو در فرآیند تولید انبوه ظروف یک‌بار مصرف و در جریان بازیافت انجام می‌شود.

معاون فنی حفاظت محیط‌زیست استان با یادآوری اینکه در هر بار تولید ظروف یک بار مصرف، علاوه بر مصرف آب، انرژی و دیگر ذخایر منابع طبیعی و ملی، آلودگی هوا، آب‌وخاک ناشی از خروجی‌های فرآیند تولید در کارخانه‌ها اتفاق می‌افتد، افزود: این موضوع را به پسماندی که در حین فرآیند تولید ایجاد می‌شود و نیز حجم عظیم ضایعات پس از مصرف، اضافه کنید. بنابراین استفاده از ظروف چند بار مصرف در صورت شست‌وشوی صحیح و اطمینان یافتن از موارد بهداشتی، با وجود سختی‌ها و مشکلاتی که برای مصرف کننده ایجاد می‌شود، بهترین راهکار برای حفظ محیط‌زیست و ذخایر ملی است.

انتهای پیام