اولین بار که حرف از سفر پلوسی به تایوان مطرح شد، اواخر جولای در گزارشی از روزنامه فایننشیال تایمز بود. تصمیم پلوسی برای سفر به تایوان، از همان زمان مورد توجه تحلیلگران بود و خیلیها در مورد عواقب و ثمرات آن هم برای خود پلوسی هم برای دموکراتها و هم برای رابطه چین و آمریکا و همین طور امنیت جهانی اظهار نظر کردند. این سفر بالاخره در هفته گذشته انجام شد و پس از آن، چین یک مانور نظامی در آبهای خلیج تایوان انجام داد که آتش آن از سواحل تایوان دیده میشد. در این مانور چندتایی هم موشک به آبهای ژاپن برخورد کرد و رسانهها با هیجان خبر تبادل آتش بین نیروهای چینی و تایوانی را گزارش دادند ولی هنوز اتفاق دیگری نیفتاده است.
سفر پلوسی به تایوان ابتدا برای آوریل یعنی زمانی که هنوز اخبار حمله روسیه به اوکراین داغ بود برنامهریزی شده بود. اگر این سفر در همان وقت انجام میشد احتمالا صریحترین معنای آن حمایت ضمنی آمریکا از تایوان در برابر شائبه حمله چین به این جزیره بود اما به هر حال پلوسی مبتلا به کرونا شد و برنامه به هم خورد.
انجام سفر در ابتدای آگوست تا حدود زیادی معانی ضمنی این بازدید و همینطور برداشتهای بینالمللی از آن را تغییر داد. از همان ابتدا بسیاری مخالف انجام این سفر بودند و آن را تحریک بیدلیل چین میدانستند. حتی جو بایدن رئیسجمهوری ایالات متحده با استناد به گزارشهای ارتش این کشور تصریح کرده بود که این سفر را ایده خوبی ارزیابی نمیکند.
عدم توافق پلوسی و بایدن درباره دورنمای سفر رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان باعث شد احتمالا انجام سفر برای مدتی مورد شک و تردید قرار بگیرد. موضع دولت بایدن این بود که پلوسی حق دارد به این سفر برود اما دولت این سفر را تایید نمیکند. پلوسی بعدا در واکنش به اظهارات بایدن در مورد مخالفتش با این سفر گفت که به نظرش نگرانیهای امنیتی وارد نیست. همزمان ارتش ایالات متحده خود را برای اسکورت سفر پلوسی به تایوان آماده کرد و این همه در حالی بود که دولت تایوان عموماً در مورد چشمانداز این سفر سکوت کرده و تاکید میکرد که هیچ اطلاعی در مورد آن ندارد.
آخرین باری که رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان سفر کرده بود سال ۱۹۹۷ و سفر سه ساعته نیوت گینگریچ به این جزیره بود. برای سفر اخیر یکی از مهمترین دغدغهها این بود که اگر چین اسکورت هواپیمای پلوسی با جنگندههای آمریکایی را تحریکآمیز بداند چه واکنشی نشان خواهد داد. اندکی قبل از برنامهریزی برای انجام این سفر، روزنامه چاینا تایمز در گزارشی خبری ادعا کرد تایوان تلاش کرده است بازدید پلوسی از این جزیره را رد کند اما او اصرار داشته که به تایوان سفر کند. با در نظر گرفتن اینکه روزنامه چاینا تایمز متعلق به تسای انج منگ از غولهای اقتصادی چین و از جمله سمپاتهای حزب کمونیست است، میتوان در مورد صحت ادعاهای این گزارش مشکوک بود. منابع فایننشال تایمز در مورد این گزارش میگویند که چاینا تایمز قبل از انتشار مقالات به دنبال تاییدیه از دفتر امور تایوان چین است و گزارشهایی در مورد روابط مالی این روزنامه با دولت چین هم وجود دارد.
سفر پلوسی در زمانی مشابه دیگر سفرهای آسیایی سیاستمداران آمریکایی، مانند مایک پمپئو، وزیر سابق امور خارجه آمریکا انجام شد. این مساله باعث میشود گمانهزنی در مورد اینکه اصرار پلوسی به انجام این سفر به دلیل مقاصد تبلیغاتی او برای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا بوده است، تقویت شود. پمپئو و دیگر سیاستمداران جمهوریخواه از جمله نیوت گینگریچ و رهبر اقلیت سنا میچ مک کانل از سفر پلوسی به تایوان حمایت کردند که این مساله شائبه تبلیغاتیبودن این سفر را قویتر میکند.
به هر حال انتخابات میاندورهای مجلس در آمریکا نزدیک است و اوضاع دموکراتها در برابر جمهوریخواهان چندان خوب نیست. سفر پلوسی به تایوان در این چارچوب تلاشی برای برجستهکردن موضع دموکراتها در مورد روابط آمریکا و چین است. درست در زمانی که هواپیمای پلوسی در تایوان به زمین نشست، واشنگتنپست مقالهای از پلوسی منتشر کرد که در مورد سفر به تایوان توضیح داده بود. پلوسی در این مقاله در مورد علت بازدیدش از تایوان نوشته است: «در مواجهه با تجاوزهای فزاینده حزب کمونیست چین، سفر هیئت آمریکایی به تایوان باید بعنوان یک بیانیه صریح تلقی شود که نشان میدهد آمریکا در کنار تایوان، شریک دموکراتیک ما، ایستاده و از خودش و آزادی خود دفاع میکند.»
به هر حال پلوسی بالاخره با اسکورت جتهای جنگنده آمریکایی وارد تایوان شد و در این سفر که خیلی بیشتر از دیدار سهساعته قبلی یک رئیس مجلس آمریکا از این جزیره طول کشیده بود، با رئیس جمهوری و رئیس مجلس تایوان دیدار و بر اهمیت همکاریهای اقتصادی با تایوان تاکید کرد. او در این سفر سیاست این جزیره را «دو حزبی» توصیف کرد؛ عبارتی که نشان میدهد او چندان اعتقادی به سیاست تکحزبی جمهوری خلق چین و الحاق تایوان به خاک اصلی ندارد.
شاید بتوان گفت که غیردیپلماتیکترین اقدام پلوسی در جزیره تایوان، بازدید او از موزه حقوق بشر ملی جینگمی و ملاقات با یک زندانی سابق سیاسی تایوان و همین طور دیدار با رهبر سابق جنبش دانشجویی میدان تیانآنمن، ووئر کایشی بود. او علاوه بر این با چند مخالف سیاسی اهل هنگکنگ که در برابر چین مقاومت کرده و محکوم به زندان شدهاند هم دیدار کرد و بعد از آن به ژاپن رفت.
سفر پلوسی به تایوان برای عدهای از مردم این جزیره بسیار مهم بوده است. تقریباً ۲۰۰ نفر از مردم عادی در فرودگاه سونگشان جمع شده بودند تا فرود هواپیمای پلوسی در این جزیره را از نزدیک ببینند. علاوه بر این پرواز پلوسی توسط بیش از ۷۰۰ هزار نفر نفر در وبسایت ردیاب هوانوردی Flightradar۲۴ پیگیری میشد که یک رکورد در پیگیری یک پرواز محسوب میشود.
با در نظر گرفتن تهدیداتی که درباره پرواز پلوسی به تایوان وجود داشت، ارتش تایوان یک توپخانه ضدهوایی را در نزدیکی فرودگاهی که قرار بود هواپیمای پلوسی در آن فرود بیاید مستقر کرده بود تا حملات احتمالی پهپادی را دفع کند. فرود بدون حاشیه پلوسی در تایوان باعث شد این توپخانه بیکار بماند.
استقابل از پلوسی البته به همین جا ختم نشد. صدها نفر نیز در نزدیکی هتل گراندهایت در مرکز شهر تایپه، جایی که پلوسی شب را در آنجا ماند، جمع شده بودند تا او را بخاطر سفرش به این جزیره تشویق کنند. علاوه بر این هواداران، طرفداران چین هم برای هو کردن پلوسی جمع شده بودند. پلیس تایوان ۲۰۰۰ افسر پلیس را در خیابانهای اطراف این هتل مستقر کرده بود تا از هر نوع درگیری و حادثه احتمالی پیشگیری کند.
البته همه چیز به این تجمعها ختم نشد. همزمان با ورود پلوسی به تایوان یک هک گسترده در زیرساختهای ارتباطی تایوان رخ داد. تعدادی از وبسایتهای دولتی تایوان بدلیل این حملات سایبری فلج شدند و مانیتورهای یک مجموعه فروشگاههای زنجیرهای و ایستگاههای راهآهن تایوان پیامهای ضد پلوسی و ضد آمریکایی نشان دادند. البته هنوز کسی مسئولیت این حملات سایبری آشکارا ضد امریکایی را قبول نکرده است.
چین در واکنش به پذیرایی گرم مقامات سیاسی تایوان از پلوسی، ممنوعیتهای قبلی واردات هامور، آناناس و سیب کاستارد از جزیره را بار دیگر برقرار کرد. در مجموع در اعتراض به پذیرش پلوسی در تایوان، چین واردات بیش از ۱۰۰ قلم کالای کشاورزی، مرکبات و مصالح ساختمانی از جزیره را ممنوع اعلام کرد.
اما واکنش مهم چین به این دیدار، برگزاری یک رزمایش در آبهای تنگه تایوان بود که از چهارم تا هفتم اوت ادامه خواهد داشت. همزمان ۲۱ جنگنده ارتش چین حریم هوایی تایوان را نقض کردند. رزمایش با شلیک مستقیم آتش واقعی آغاز شد و بعضی از موشک هایی که چین تا این لحظه برای این رزمایش استفاده کرده است نه تنها از خاک جزیره قابل دیدن بود بلکه به آب راهه های ژاپنی هم برخورد کرد.
فعلا تایوان از مردمش خواسته است تا پایان رزمآیش چین در چهار طرف جزیره از ماهیگیری و ورود به آب به هر قصد دیگری خودداری کنند، واکنش ژاپن نسبت به این رزمآیش خویشتن دارانه بوده است و آمریکا هنوز در مورد ان موضعی اتخاذ نکرده.
پلوسی قدم بعدی اش را در آسیا برداشته و اخبار تا حدود زیادی از او منحرف شده چرا که بلنکن وزیر خارجه ی آمریکا که برای یک تور آسیایی در مقدونیه به سر می برد علارغم اعلام قبلی مبنی بر عدم ملاقات با مقام های چینی و روسی در این سفر، روز پنجشنبه اعلام کرده که در حاشیه دیدارش از مقدونیه با وزیر امور خارجه روسیه، لاورف دیدار خواهد داشت.
نظرات