به گزارش ایسنا، محمد حسین ساجدی نیا، در یادداشتی به تعریف معنویت در سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت پرداخت.

مشروح این یادداشت به این شرح است:

«معنویت عبارت است از فرارَوی انسان از مادیت و انانیت در ابعاد فردی و اجتماعی است همچنین معنویت معطوف به جنبه‌های بینشی، گرایشی، کنشی و نیز فرهنگی، اقتصادی، سیاسی بر اساس مبانی توحیدی است.

مراد از معنویت اسلامی، اعتقاد راسخ به راهبرد بنیادین «لااله‌الاالله» و «انّالِله‌واِنّاالیهِ راجعون» در تبیین و ترسیم بنیان‌های توحیدی در ابعاد کنشی، بینشی، نگرشی و گرایشی فرد و جامعه است.

معنویت همانند بسیاری از سازه‌های اعتقادی و فکری، دارای لایه‌های و مراتب مختلفی است که متأثر از نوع جهان‌بینی و باورها، ارزش‌ها و اعتقادات فرد است.

بن مایه‌های معنویت اسلامی در نوع ارتباط انسان با خود، خدا، خلق و خلقت شکل می‌گیرد.

با توجه به این چهار نوع ارتباط، گونه‌های مختلفی از معنویت در ذهن و ضمیر شخص و جامعه شکل می‌گیرد. معنویت دینی اگر چه ریشه در دین دارد اما قرائت‌های مختلف و گاه متضاد از دین موجب ظهور و بروز گونه‌های متفاوت و متعددی از معنویت می‌شود از جمله معنویت خانقاهی (صوفیانه)، جهادی، عقلانی، خرافاتی، نبوی و علوی اشاره کرد.

و اما عزم ملی که عبارت است از مشارکت عمومی مردم در تعیین سرنوشت و بهره‌گیری از ظرفیت‌های جامعه در پیشبرد برنامه‌های ملی.

عزم ملی نه یک اتفاق و فرمان حکومتی، بلکه محصول فرآیند و جریانی است که نیازمند فراهم کردن تمهیدات و زیرساخت‌های مرتبط در جامعه است. درهم تنیدگی قومی، مذهبی، معنوی و جغرافیایی و تعاملات گرم و صمیمی مردمان در گره گشایی از مشکلات یکدیگر، از مهم ترین مؤلفه‌های زمینه‌ای عزم ملی است.

مطالعات میدانی و تجارب تاریخی نشان می‌دهد شکل‌گیری عزم ملی نیازمند خودباوری، خوداتکایی، شکل‌گیری روح جمعی، شایسته‌سالاری، کاهش شکاف طبقاتی، ریل‌گذاری فرهنگی و حاکمیت قانون و قانون‌گرایی با استفاده از شیوه‌های علمی و هنری است.

شناخت ذائقه اجتماعی با نگاه کرامت و شرافت انسانی، گام بلندی برای رسیدن به این هدف متعالی است.

اگر چه معنویت خانقاهی، چله‌نشینی و ریاضت‌های نفسانی عارفان خرقه پوش، جلوه‌هایی از تاثیر و ظرفیت معنویت را در حوزه  فردی به اثبات رسانده است اما جنس معنویتی که بتواند سازه‌های اجتماعی را تقویت و موجبات انسجام و درهم تنیدگی ملی و ایجاد نشاط معنوی و امنیت اجتماعی را فراهم کند و از افراد جامعه زاهدان شب و شیران روز بسازد، بسیار متفاوت از معنویتِ انزواطلب و صوفیانه خانقاهی است.

عزم ملی ریشه در همگرایی، هم‌اندیشی، همدلی، هویت ملی و درک مشترک آحاد جامعه در تحقق اهداف متعالی دارد. بهره‌گیری از اخلاق حسنه و پرهیز از تندخویی، خودکامگی و استفاده از رویکرد مشورت و خرد جمعی که در ادبیات سیاسی به عنوان مردم‌سالاری دینی متبلور شده است، رکن اصلی عزم ملی است.

خوشبختانه سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با الهام از ظرفیت‌های معنوی و نخبگانی کشور تدوین شده و بسترسازی لازم را انجام داده است.

توجه الگو به تقریب مذاهب و تعامل شرایع آسمانی و تأکید بر همگرایی و همبستگی ملی و مذمت اهانت به مقدسات مذاهب و رفتارها و سیاست‌های تفرقه‌انگیز، در کنار تأکید بر گسترش روابط فرهنگی، اقتصادی و سیاسی، گسترش دیپلماسی عمومی و چند جانبه‌گرایی و کمک به نهادمندی امنیت و حکمیت و صلح عادلانه ملی و بین‌المللی، امری مهم و نویدبخش اثرگذاری مناسب معنویت اسلامی در پیشرفت پایدار در زیست بوم ایران است.

انتهای پیام