عبدالرضا فرجی راد در گفت‌وگو با ایسنا درباره این که آیا کنوانسیون یا توافق نامه‌ای در زمینه مقابله با ریزگردها میان ایران و کشورهای همسایه موثر در این پدیده وجود دارد یا خیر؟ گفت: خیر، در رابطه با ریزگردها هیچ توافق و کنوانسیونی وجود ندارد، حتی فکر نکنم ترکیه هم با همسایگانش  چنین توافقی داشته باشد. 

وی افزود: تنها در رابطه با آب دجله و فرات توافقاتی میان عراق و سوریه وجود دارد ، بر اساس همین توافق ۵۰ درصد آب این رودخانه ها به سمت عراق سرازیر می شود، گرچه عراقی ها دلخور هستند و عقیده دارند که این ۵۰ درصد هم به سمت آن ها نمی رود اما ترک ها می گویند در فصل سیلابی آب بیشتری رها می شود. 

این استاد ژئوپلیتیک دانشگاه همچنین در پاسخ به این سوال که آیا سدسازی های ترکیه در کاهش آب دجله و فرات و به تبع آن تشدید مساله ریزگردها تاثیرگذار بوده است؟ گفت: دو نوع گرد و غبار وجود دارد، یک نوع گرد و غبار از قدیم الایام بوده و در ایران و مناطق جنوب غربی کشور هم گرد و غبار ایجاد می شده در واقع قبلا در خوزستان به این نوع، بادهای سرخ  می گفتند که گاهی اوقات از خوزستان فراتر رفته و بعد از  مدت کوتاهی فروکش می کرد. 

این دیپلمات پیشین کشورمان اظهار داشت: آن چیزی که در سال‌های اخیر تشدید شده به دلیل تغییرات اقلیمی است و این مساله در عراق، بخش‌هایی از ایران، سوریه، اردن و حتی مصر و عربستان وجود داشته و با کوچک ترین حرکت باد این ریزگردها بلند شده و به آرامی حرکت کرده و به سمت بخش  هایی از شرق و شمال شرق که ایران باشد می روند. 

فرجی راد با بیان این که تاثیر سدسازی ترکیه در حال حاضر مشکلی ایجاد نمی کند اما در آینده اثرگذار است، گفت: بنابراین مساله سدسازی آنگونه نیست که بگوییم ریزگردها به دلیل سدسازی ها است،  زیرا اتفاقاتی توسط بشر در منطقه رخ داده که خود عاملی برای پدیده ریزگردها است، برای مثال در زمان صدام وقتی شیعیان در داخل نیزارها برای مقابله پنهان می شدند، صدام دستور داد تا هورها خشک شوند و یا درباره خشکی هور العظیم هم گفته می شود چاه های نفت موثر بوده است. 

واقعیت این است تغییرات اقلیمی باعث شده اصل و منشا ریزگردها به تهران و برخی از شهرهای شمالی برسد، چنین پدیده هایی نیازمند همکاری های همه جانبه منطقه ای اس

وی خاطرنشان کرد: واقعیت این است تغییرات اقلیمی باعث شده اصل و منشاء ریزگردها به تهران و برخی از شهرهای شمالی برسد، البته نمی توان به طور قطعی گفت که امکان کنترل وجود ندارد ، چنین پدیده هایی نیازمند همکاری های همه جانبه منطقه ای است. 

این استاد ژئوپلیتیک دانشگاه در پاسخ به این که آیا وزارت امور خارجه در این زمینه رایزنی‌های دیپلماتیک با کشورهای منطقه داشته و پی‌گیری‌هایی صورت گرفته است؟ ابراز داشت: ریشه یابی و ارزیابی این پدیده در ایران چندان درست نیست و تا حدودی بر مساله سدسازی ترکیه تمرکز شده است. البته نمی گویم ترکیه در رابطه با مساله آب خطا نمی کند، اما اگر واقعا بخواهیم مشکل حل شود باید تمرکز را از یک کشور برداریم و به دنبال کنوانسیونی منطقه ای باشیم. 

فرجی راد تصریح کرد: واقعیت این است در این مساله وزیر خارجه را به خاطر سد سازی ترکیه تحت فشار قرار می دهند و وی در مجلس حضور یافته و اعلام می کند که پی گیری ها در حال انجام است و در مقابل سخنگوی وزارت خارجه ترکیه هم اعلام می کند که از لحاظ علمی ریزگردها ارتباطی به سدسازی ترکیه ندارد. کنوانسیونی متشکل از ایران، عراق، ترکیه، کویت، قطر، بحرین، عربستان، اردن، سوریه، مصر و شاید هم سودان برای مقابله با ریزگردها تشکیل شود

این دیپلمات پیشین کشورمان پیشنهاد کرد تا کنوانسیونی با عنوان مقابله با ریزگردها متشکل از ایران، عراق، ترکیه، کویت، قطر، بحرین، عربستان، اردن، سوریه، مصر و شاید هم سودان تشکیل شود و با حضور کارشناسان و مسئولان این کشورها جلساتی برگزار شده و صندوقی هم برای تامین هزینه ها ایجاد کنند تا بتوانند به یک راهکار مشترک برای مقابله با پدیده ریزگردها و گرد و غبار بپردازند.

وی ادامه داد: در هر حال با توجه به تغییرات اقلیمی نمی توان گفت آثار این پدیده را به صفر می رسانیم اما می توان اقداماتی برای کاهش آثار آن برداشت و در این زمینه از تجارب استادان برجسته هم استفاده کرد زیرا برای سلامت منطقه بسیار مهم و حیاتی است . پولی که برای کاهش آثار ریزگردها صرف شود کمتر از میزانی خواهد بود که برای سلامتی مردمی که به بیمارستان ها مراجعه می کنند، هزینه می شود.

این استاد ژئوپلیتیک دانشگاه با اعتقاد به این که مساله گرد و غبار و ریزگردها بسیار جدی است و می تواند منطقه را ضعیف کند، گفت: باید در وزارت امور خارجه با همکاری دستگاه های ذیربط کمیته ای تشکیل شده و یا سفری میان کشورها انجام شود بدون این که انگیزه سیاسی و یا اتهام زنی به دنبال داشته باشد حرکت مثبتی در این راستا صورت گیرد هر چه زودتر  این کار انجام شود بهتر است زیرا در آینده سخت تر و مشکل تر خواهد بود. 

انتهای پیام