مهرداد رحمانی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: وجود تورم بیش از ۴۰ درصدی و نرخ بالای بیکاری در کنار نرخ رشد اقتصادی پایین، تحریم‌های اقتصادی و نامناسب بودن محیط کسب‌وکار در اقتصاد ایران، موجب عدم سودآوری بسیاری از فعالیت‌های صحیح و سالم اقتصادی شده است به طوری که بسیاری از فعالیت‌های تولیدی که قبلاً صرفه اقتصادی داشتند اکنون از لحاظ انتفاع ساقط شده است.

وی ادامه داد: نرخ رشد اقتصادی ما در دهه اخیر به طور میانگین صفر بوده است؛ این امر نشان‌دهنده فضای نامناسب کسب‌وکار است به طوری که فعالیت‌ اقتصادی به‌ویژه در بخش تولیدی به دشواری و البته با ریسک بالا صورت می‌گیرد. از طرفی به‌دلیل کاهش دستوری نرخ سود بانکی در سال‌های اخیر به ۱۰ درصد در سپرده‌های سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت، مردم تمایلی برای ورود سرمایه‌های خود به بازار پول ندارند.

این استاد دانشگاه آزاداسلامی خاطرنشان کرد: با توجه به‌ نزول شدید ارزش سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از اواسط تابستان ۱۳۹۹ تا پایان سال ۱۴۰۰، بازار سرمایه نیز به‌عنوان یک بازار پر ریسک شناخته شده و جذابیت لازم را برای جذب منابع مالی مازاد خانوارها ندارد. بازارهای موازی مسکن، خودرو و طلا نیز در سال‌های گذشته رشد قیمتی بالایی را تجربه کرده‌اند و انتظارات تورمی در این بازارها به میزان زیادی به نرخ ارز وابسته است که با توجه به مذاکرات در حال انجام با کشورهای طرف برجام، نرخ ارز در شرایط نسبتاً پایداری قرار دارد و انتظارات تورمی در این بازارها تا حدودی کنترل شده است.

وی بیان کرد: از آنجا که بازار ارزهای دیجیتال در سال‌های اخیر با استقبال از سوی ملل مختلف مواجه شده و بازدهی بالایی داشته و این بازار تحت مداخلات مستقیم هیچ دولتی قرار ندارد، از جذابیت بالایی برای سرمایه‌گذاری برخوردار است.

رحمانی تشریح کرد: در چنین فضایی که نرخ سود کوتاه‌مدت در خوش‌بنیانه‌ترین حالت در یک فضای بدون ریسک به ۲۰ درصد در سال نمی‌رسد؛ چگونه بعضی از کسب‌وکارهای مجازی وارد می‌شوند و وعده نرخ‌ سود ۲۰ درصد در ماه را به مردم می‌دهند؟! صاحبان نامعلوم این کسب‌وکارها برای جلب اعتماد مردم غالباً این ادعا را مطرح می‌کنند که این سرمایه‌ها را در بازار ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری می‌کنند و همچنین از طریق ماینرهایی که دارند می‌توانند استخراج ارز دیجیتال داشته باشند و از محل ‌آن‌ها کسب سود کرده و در بین سرمایه‌گذاران توزیع کنند! تمام این‌ ادعاهای کذب با هدف جلب اعتماد مردم و فریب آن‌ها برای سرمایه‌گذاری مطرح می‌شود تا از مردم پول‌هایی را جمع‌آوری و در قالب شرکت‌های هرمی یا بازی پانزی کلاهبرداری کنند.

وی افزود: این اقدامات مجرمانه هیچ ارتباط واقعی با ارزهای دیجیتال ندارد. این دسته از کلاهبرداران با مشاهده رشد قیمتی ارزهای دیجیتال، تله خود را به این ارز متصل کرده و تلاش دارند تا از این طریق اقدام به فریبکاری کرده و اعتماد عمومی را جلب کنند.

ارزهای دیجیتال ابزاری ایده‌آل برای کلاهبرداران

این دکترای اقتصاد تصریح کرد: از طرفی، به‌دلیل عدم وجود نهاد متولی نظارت بر ارزهای دیجیتال، این ارزها ابزار ایده‌آلی برای کلاهبرداران است تا بتوانند راحت‌تر و بدون اینکه از خودشان اثری باقی بگذارند اقدام به کلاهبرداری کنند. این مجرمان اقتصادی، بعد از تبلیغات اغواکننده و جلب اعتماد مردم، اقدام به جذب سرمایه مردم می‌کنند. البته سرمایه‌ها را به صورت ریالی یا ارزهای کاغذی دریافت نمی‌کنند بلکه مردم را تشویق می‌کنند که پول کاغذی را به ارز دیجیتال تبدیل و به حساب آنان واریز کنند.

وی اشاره کرد: ویژگی ارزهای دیجیتال، شرایط را برای کلاهبرداران ایجاد کرده تا بتوانند بدون اینکه اثری از خود برجای بگذارند با فروش ارزهای دیجیتال به دارایی‌های بالایی برسند، زیرا بازار ارزهای دیجیتال بازار قاعده‌مندی نیست و حتی این امکان را به سوءاستفاده‌گران می‌دهند که نه تنها در داخل کشور بلکه در خارج از کشور اقدام به فروش ارزهای دیجیتال کنند. در حقیقت این کلاهبرداران برای فروش ارزهای دیجیتال محدودیت زمانی و مکانی ندارند و از ویژگی ارزهای دیجیتال به نفع خود و به ضرر مردم سوءاستفاده می‌کنند.

رحمانی تشریح کرد: شرکت‌های کلاهبردار پس از جلب اعتماد مردم اگر طرحشان به‌صورت پانزی باشد، سرمایه‌گذاران را به سودهای بالا تشویق می‌کنند و وعده نرخ سود ماهانه ۲۰ درصد را می‌دهند برای مثال ۱۰۰ واحد ارز دیجیتال می‌گیرند و پس از گذشت مثلاً پنج ماه ۲۰۰ واحد از آن ارز دیجیتال را به خود آن فرد بازمی‌گردانند تا اعتماد بیشتری بین مردم ایجاد کنند. در این شرایط، سرمایه‌گذاران قبلی که در طی پنج ماه به سود ۱۰۰ درصدی رسیده‌اند علاوه بر اینکه خود وسوسه می‌شوند تا تمام اصل و سود سرمایه خود را مجدداً در این محل وارد کنند، با تبلیغات خود در جامعه، ناخواسته در نقش بازاریاب برای کلاهبرداران پانزی عمل کرده و افراد بیشتری را برای آن شرکت جعلی جذب می‌کنند. در واقع، ورود سرمایه‌های جدید است که شرایط پرداخت سود ۲۰ درصدی برای ورودی‌های قدیمی را فراهم کرده و باعث جلب اعتماد بیشتر می‌شود. حتی گاهی مشاهده شده افراد منزل مسکونی و خودرو خود را فروخته و به دست این شرکت‌ها می‌سپارند.

وی بیان کرد: وقتی این اعتماد در گذر زمان افزایش پیدا می‌کند، جریان ورود سرمایه به این شرکت‌های کلاهبرداری نیز بیشتر می‌شود و در نهایت این شرکت‌ها وقتی می‌بینند پذیرش عضو جدید سخت است و جریان ورودی سرمایه، پاسخگوی جریان خروجی نیست؛ آن زمان پرداخت سود را قطع و پول‌های انباشته شده به‌صورت ارزهای دیجیتال را جمع‌آوری کرده و فرار می‌کنند. این فرار غالباً به شکل سنتی خروج از کشور نبوده و بسیاری از این افراد به هنگام اقدام به کلاهبرداری در خارج از کشور هستند، اگر هم در داخل کشور باشند به دلیل اینکه امکان ردیابی مالک ارزهای دیجیتال وجود ندارد شناسایی نمی‌شوند.

در معامله ارز دیجیتال هویت طرف مقابل مشخص نیست

این استاد دانشگاه اظهار کرد: یکی از ویژگی‌های بارز و مهم ارزهای دیجیتال این است که هویت طرفین معامله مشخص نیست به همین جهت شرکت‌های کلاهبردار از این ویژگی سوءاستفاده می‌کنند و دارایی مردم را به‌صورت ارز دیجیتال به جیب می‌زنند تا در آینده در هر زمان و هر کشوری به ارزهای کاغذی تبدیل کنند. در این میان آن چیزی که باقی می‌ماند حجم عظیمی از افرادی هستند که به امید کسب سودهای بالا وارد این عرصه مخرب شدند و فریب شرکت‌های کلاهبردار جعلی را خوردند و سرمایه‌های خود را از دست رفته می‌بینند، این افراد در هیچ یک از محکام قضائی نمی‌توانند دادخواهی کنند چون اثر و نشانه‌ای از فرد کلاهبردار وجود ندارد.

وی اضافه کرد: مکانیسم کلاهبرداری در شرکت‌های هرمی نیز همین گونه بوده و این شرکت‌ها زیرمجموعه‌ای برای خود می‌سازند و اهداف شرکت‌های پانزی را دارند، با این تفاوت که در شرکت‌های هرمی، اصل سرمایه بازگشتی ندارد و نرخ سود بالا و اغواکننده در بازه‌های زمانی کوتاه و حتی روزانه، پرداخت می‌شود. این نوع پرداخت، وسوسه‌انگیز بوده و موجب فریب افراد طمع‌کار می‌شود که نتیجه آن از دست دادن دارایی و اندوه ناشی از آن است.

رحمانی گفت: ویژگی دیگر شرکت‌های هرمی در این است که این شرکت‌ها برای خود شاخه‌هایی را درست می‌کنند و افراد را تشویق می‌کنند که اگر می‌خواهند سود بیشتری بگیرند باید زیرشاخه بیشتری را جذب کنند؛ این شرکت‌ها در گذشته هم وجود داشتند و چون فرآیندشان تکراری شده بود اکنون ارز دیجیتال را حوزه مناسبی برای این اقدام کلاهبرداری می‌بینند. در اینجا شرکت‌های هرمی افراد را تشویق می‌کنند که زیرمجموعه بیشتری داشته باشند تا سود بیشتری دریافت کنند، طبیعتاً افراد برای گسترش زیرمجموعه تشویق می‌شوند و شرکت‌ها نیز از محل دریافتی افراد در زیرمجموعه‌های پایین‌تر سود افراد قدیمی‌تر را پرداخت می‌کنند که پرداخت آنان نیز به صورت ارز دیجیتال است.

وی تأکید کرد: شرکت‌های هرمی بدون اینکه ردی از خود بر جای بگذراند می‌توانند در هر زمان و مکانی ارز دیجیتال را به فروش برسانند به همین خاطر این افراد با مشاهده ورود سرمایه کمتر نسبت به خروج سرمایه، کار خود را متوقف می‌کنند. اینجاست که مالباختگان زیادی سرمایه‌های ریالی خود را که به ارز دیجیتال تبدیل کردند از دست می‌دهند.

این دکترای علوم اقتصادی بیان کرد: این شرکت‌ها این ذهنیت را در مالباختگان ایجاد می‌کنند که از محل فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال سود کسب می‌کنند و مالباختگان اعتماد بیشتری کرده و این فرصت را می‌دهند تا کلاهبرداران شرکت‌های هرمی، با حجم انبوهی از ارزهای دیجیتال کلاهبرداری کنند.

مردم فریب تبلیغات اغواکننده شرکت‌های هرمی را نخورند

رحمانی در پایان یادآور شد: مردم باید دقت کنند که فریب این تبلیغات اغواکننده را نخورند و وارد این شرکت‌ها نشوند. مردم بدانند هر کجا که سودهای غیرمتعارف وجود دارد قطعاً توأم با کلاهبرداری است که ممکن است در کوتاه‌مدت یا میان‌مدت رخ دهد؛ عمر شرکت‌های پانزی و هرمی طولانی نیست و در کوتاه و میان‌مدت هویت آنان بروز پیدا می‌کند.

انتهای پیام