به گزارش ایسنا، برگزاری ششمین نشست سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی‌ئی‌سی‌اف) که سوم اسفندماه امسال در دوحه برگزار شد را باید در کنار دیگر رویدادهای مهم بخش گاز در سال ۱۴۰۰ قرار داد؛ رویدادی که ایران در بالاترین سطح در آن حضور یافت و سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری در این نشست تأکید کرده بود: جامعه جهانی باید مانع هرگونه اقدام یکجانبه و قهری نظیر تحریم‌های ظالمانه ایالات متحده آمریکا علیه صنعت نفت و گاز اعضای مجمع شود و آن را به رسمیت نشناسد.
اعضای مجمع کشورهای صادرکننده گاز ۴۴ درصد از تولید گاز جهان، ۶۷ درصد از ذخایر گازی جهان، ۶۴ درصد از انتقال گاز با خط لوله و ۶۶ درصد از تجارت گاز طبیعی مایع‌شده (ال‌ان‌جی) را در اختیار دارند. سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری در این نشست تأکید کرد: جامعه جهانی باید مانع هرگونه اقدام یکجانبه و قهری نظیر تحریم‌های ظالمانه ایالات متحده آمریکا علیه صنعت نفت و گاز اعضای مجمع شود و آن را به رسمیت نشناسد.
جواد اوجی، وزیر نفت هم در نشست فوق العاده وزارتی جی‌ئی‌سی‌اف (دوم اسفندماه) بیان کرده بود: اعمال تحریم‌های یکجانبه و فراقانونی علیه اعضای مجمع نه تنها ناقض قوانین بین‌المللی، بلکه از عوامل عمده نااطمینانی‌های موجود در بازار انرژی جهانی است.
در همین راستا، فریدون برکشلی- رئیس گروه مطالعات انرژی وین گفت: ششمین نشست سران کشورهای صادرکننده گاز که در تاریخ ۲۲ فوریه امسال (سوم اسفندماه) در دوحه برگزار شد، یکی از مهم‌ترین رویداد بخش گاز در سال ۲۰۲۲ (۱۴۰۰) بود. مجمع جهانی گاز در مدت ۲۰ سال از حیات خود ۶ اجلاس را پشت سر گذاشته و با توجه به محتوای گزارش‌های دبیرخانه مجمع در دوحه و واکنش سران کشورهای عضو، ناظر و مهمان، مهم‌ترین اجلاس سران کشورها بود. فضای برگزاری ششمین نشست سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی‌ئی‌سی‌اف) بیانگر این واقعیت بود که این مجمع فرآیند اولیه شکل‌گیری و اثبات وجودی خود را پشت سرگذاشته و حالا به فاز بلوغ و تکامل ورود کرده است.
وی ادامه داد: همین تجربه را دنیا در مورد اوپک هم تجربه کرد. اوپک در دوره ۱۹۶۰ تا ۱۹۷۵ و در مراحل تکوین عمدتاً در مرحله تبادل اطلاعات، آمار، گزارش‌ها و رایزنی بود. در اوایل دهه ۱۹۷۰ میلادی و به‌دنبال جنگ و سپس تحریم نفتی چند کشور غربی بود که اوپک، موقعیت خود را بازآفرینی کرد. معتقدم مجمع کشورهای صادرکننده گاز به‌تدریج وارد فرآیند حضور مؤثر در بازار گاز جهان می‌شود.
به گفته وی، دولت آمریکا در طول دهه‌های پیاپی از اهرم تحریم برای مدیریت عرضه انرژی، عمدتاً نفت و گاز، استفاده کرده است. اینکه یک دولت، حدود ۱۸ درصد از ذخایر گاز طبیعی جهان را تحریم و دنیا را از امکان دسترسی به یک منبع انرژی کارا و پاک محروم کند، تجاوز به حریم امنیت انرژی کشورهای مصرف‌کننده است. همین سیاست در مورد نفت و سایر منابع انرژی هم اعمال شده، اعمال تحریم با هدف مدیریت عرضه گاز و با به خطر انداختن امنیت جهانی انرژی، یک جرم بین‌المللی به شمار می‌آید. اتحادیه اروپا، مهم‌ترین بازنده این سیاست آمریکاست، اما آگاهانه تصمیم گرفته تا چشمان خود را نسبت به این موضوع بسته نگاه دارد. امروز اروپا برای تأمین ۴۰ درصد گاز خود تنها به یک منبع وابسته است. وقایع روزهای اخیر در اوکراین، نشان داد اروپا با پیروی از سیاست‌های تحریمی آمریکا علیه گاز ایران و برخی کشورهای دیگر تا چه اندازه آسیب دیده است. آن‌طور که همین حالا قیمت گاز در آلمان تا ۴۵ درصد افزایش یافته است.
رئیس گروه مطالعات انرژی وین معتقد است: تحریم یک جرم بین‌المللی است. سال‌هاست که اعمال تحریم علیه کشورها، به یکی از مهم‌ترین اصول و ارکان سیاست خارجی آمریکا تبدیل شده است. کشورهای جهان، اعم از آن دسته که تحت تحریم قرار گرفته‌اند و گروه دیگر که به‌واسطه تحریم‌ها، امروز امنیت تأمین انرژی خود را از دست داده‌اند، لازم است دادگاهی برای رسیدگی به جرائم و تبعات اعمال تحریم‌ها برگزار کنند. پروژه نه به تحریم لازم است موردتوجه قرار گیرد.
طبق اعلام وزارت نفت، برکشلی با بیان اینکه اوپک در سال ۱۹۶۰ تأسیس شد. پنج کشور نفتی جهان در حال توسعه این سازمان را ایجاد کردند. در زمان تشکیل اوپک، ایران نقش محوری داشت. ایران تنها کشور از میان پنج عضو مؤسس بود که شرکت ملی نفت و کارشناسان زبده نفتی داشت و با اصول مدیریت نفت آشنا بود. گفت: در سال ۱۹۶۰ در ژنو، از ۲۵ کارشناس سازمان ۱۴ نفر ایرانی بودند. کارشناسان سایر کشورها یا حضور نداشتند، یا برای کارآموزی و یاد گرفتن از ایرانی‌ها در دبیرخانه اوپک حضور داشتند. حدود ۴۰ سال بعد هم که مجمع صادرکنندگان گاز تأسیس شد، کم‌وبیش همین شرایط برقرار بود. بهترین کارشناسان و مدیران مجمع ایرانی هستند.
وی ادامه داد: اما اینکه در جی‌ئی‌سی‌اف، نقش جمهوری اسلامی ایران چگونه است، لازم است از چند زاویه به بحث گذاشته شود. هنگامی که ایران پیشنهاد تأسیس مجمع کشورهای صادرکننده گاز را ارائه داد و نخستین نشست وزارتی آن را در تهران برگزار کرد، ایران افق تبدیل شدن به یک صادرکننده عمده گاز را در پیش رو می‌دید. این افق تحقق نیافت. ارزیابی ایران از ظرفیت تولید و صادرات با واقعیات انطباق نداشت. سرمایه‌گذاری و انتقال فناوری، به‌موقع و به مقدار کافی انجام نگرفت. در طرف تقاضا و انشعاب و مصرف، بسیار هیجان‌زده رفتار کردیم. مصرف برای استفاده حرارتی در اولویت قرار گرفت. ارزیابی جامعی از زمینه‌های سرمایه‌گذاری، فناوری و اقتصاد گاز انجام نشد.
به گفته رئیس گروه مطالعات انرژی وین اما دنیا به صنعت گاز ایران به‌عنوان غول خفته نگاه می‌کند. دنیا از ظرفیت‌ها و قابلیت ایران در زمینه گاز و البته نفت هم مطلع است. توسعه بخش گاز در زمینه فرآیندی از آرامش و امنیت اقتصادی، معنا می‌یابد و نگاه بلندمدت لازم دارد، البته مدیریت و حکمرانی مطلوب در بخش انرژی همیشه مستلزم پرهیز از شتاب‌زدگی است.
برکشلی با اشاره به مهم‌ترین اقدام‌هایی که مجمع کشورهای صادرکننده گاز می‌تواند برای توقف انتشار گازهای گلخانه‌ای انجام دهد، اظهار کرد: درباره مقابله با انتشار گازهای گلخانه‌ای که در دهه اخیر به یکی از جدی‌ترین مباحث جوامع تبدیل شده لازم است به نکاتی توجه کنیم. کنوانسیون‌های آب و هوایی، به‌طور منظم حلقه محاصره علیه کشورهای صادرکننده گاز و نفت را تنگ‌تر کرده‌اند. بلاتردید، کربن‌زدایی و مقابله با انتشار گازهای گلخانه‌ای موضوع مهم و حیاتی است.
وی ادامه داد: امروز آمریکا، چین و اتحادیه اروپا نزدیک به ۸۰ در صد از گازهای گلخانه‌ای جهان را انتشار و آنگاه تولیدکنندگان گاز و نفت را مورد مؤاخذه قرار می‌دهند. کشورهایی که خود مصرف‌کنندگان بیشترین گاز هستند، مجمع کشورهای صادرکننده گاز و اوپک را مقصر معرفی می‌کنند و در شرایط کمبود عرضه که خود مقصر آن هستند به این کشورها فشار می‌آورند تا تولید خود را افزایش دهند.
وی با تاکید بر اینکه معتقدم مجمع کشورهای صادرکننده گاز، اوپک و کشورهای غیر اوپک لازم است کنوانسیون آب و هوایی مستقل خود را تشکیل دهند، با کنوانسیون پاریس و گلاسکو، کشورهای تولیدکننده گاز و نفت در شرایط حاشیه‌ای قرار گرفته‌اند، گفت: گاز پاک‌ترین منبع انرژی در میان سوخت‌های متعارف است. مجمع کشورهای صادرکننده گاز در مسیر این هدف قرار دارد که گاز یک منبع سوخت انتقالی و دوران گذار از نفت نیست. گاز هویت مستقلی دارد. نقش گاز با نقش نفت، متفاوت است. دنیا در دهه‌های اولیه قرن بیستم به نفت به‌عنوان یک منبع انرژی انتقالی نگاه می‌کرد. با نفت، دوران عبور از زغال‌سنگ یعنی از سوخت جامد به مایع آغاز شد، اما گاز یک منبع انرژی دارای هویت مستقل و کاربردهای متنوع و متعدد دیگری است.
انتهای پیام
نظرات