با وجود آنکه در اوج فصل بارش قرار داریم هنوز بسیاری از چشمه‌ها، رودخانه‌ها، سراب‌ها و منابع آبی دبی زیادی ندارند،.حال و روز "قره‌سو" به عنوان جلوی چشم‌ترین رودخانه استان مشهود است و انگار که تابستان باشیم رواناب کمی که عمدتا فاضلاب است در آن جریان دارد و سایر منابع آب سطحی هم دست کمی از این رود ندارند.

مخازن آب زیرزمینی هم آنقدر حال و روز ناخوشی دارند که درباره احتمال فرونشست دشت‌های کرمانشاه هشدار داده شده است.

به گزارش ایسنا، بیماری خشکسالی چندین سال است گریبان کرمانشاه را گرفته و هر سال نیز پیشرونده می‌شود. تا سال‌های ۱۳۷۷-۱۳۷۸ وضعیت بارندگی در استان روند یکسانی داشت اما از آن سال به بعد دوره‌های خشکسالی تقریبا آغاز شد. اگرچه در سال‌های 1394 و 1395 دوباره روند صعودی بارندگی را داشتیم، اما اکنون این روند دوباره نامناسب شده است.

حالا دیگر بارش‌ها هم به کمک کرمانشاه نمی‌آید و کم کم نزدیک به ۱۰ سال می‌شود که مردم حداقل در شهر کرمانشاه دیگر بارش برف‌های زیادی و چندین سانتی‌متری را فراموش کرده اند و با وجود چند سامانه بارشی اخیر که مقداری برف هم برای کرمانشاه داشت، اما هنوز با کاهش جدی بارش مواجهیم.

این در حالی است که کرمانشاه از گذشته جزو استان‌هایی بود که نسبت به میانگین کشور و بسیاری از مناطق دیگر بارش‌های خوبی داشت.

به گفته مدیرکل هواشناسی استان کرمانشاه، میانگین بارش‌های سال زراعی جاری در استان کرمانشاه نسبت به سال گذشته 31 درصد و نسبت به میانگین بلندمدت 56 درصد کاهش داشته است.

فیروز دولتشاهی در گفت و گو با ایسنا، با بیان اینکه از ابتدای سال زراعی جاری تاکنون حدود 207 میلی‌متر بارندگی در استان داشتیم، افزود: این میزان نسبت به سال گذشته با 301 میلی‌متر بارش کاهش 31 درصدی و نسبت به بلندمدت با 472 میلی‌متر بارش حدود 56 درصد کاهش دارد.

وی با بیان اینکه در شهر کرمانشاه کاهش‌ بارش بیشتری داشته ایم، یادآور شد: در سال زراعی جاری 163 میلی‌متر در کرمانشاه بارش داشتیم که نسبت به سال گذشته با بارش 312 میلی‌متری 48 درصد و نسبت به میانگین بلندمدت با 443 میلی‌متر بارندگی 63 درصد کاهش داشتیم.

برای احیا منابع آب زیرزمینی از یکسو نیازمند افزایش بارش و از سوی دیگر تعادل بخشی و کاهش برداشت بی رویه از سفره‌ها هستیم، اما فعلا از افزایش بارش خبری نیست و تنها راهکار این است که فکری به حال مدیریت مصرف و برداشت از مخازن کرد، آن هم در شرایطی که مخازن آب زیرزمینی کرمانشاه با کسری فراوان که انباشت چند ساله است، مواجه شده اند.

به گفته معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای کرمانشاه، هم اکنون مخازن آب زیرزمینی کرمانشاه بیش از یک میلیارد مترمکعب کسری تجمعی دارند.

علی مرادی در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: طی سالیان متمادی اضافه برداشت‌هایی که از ذخایر آب زیرزمینی دشت‌های کرمانشاه صورت گرفته، باعث شده اکنون با کسری تجمعی بیش از یک میلیارد مترمکعبی در دشت‌های استان مواجه باشیم.

وی یکی از عواملی که به منابع آب زیرزمینی لطمه جدی می زند را اضافه برداشت چاه‌ها خصوصا چاه‌های غیرمجاز دانست.

معاون آب منطقه‌ای کرمانشاه از  وجود نزدیک به پنج هزار حلقه چاه غیرمجاز در کرمانشاه یاد کرد و ادامه داد: از این تعداد 2800 حلقه باید تعیین تکلیف و مابقی پر و مسدود شوند.

به گفته مرادی، کمبود اعتبارات باعث شده روند برخورد با چاه‌های غیرمجاز کند پیش برود که البته این موضوع مختص به کرمانشاه نیست.

نکته مهم تبعات این وضعیت نگران کننده کاهش منابع آبی زیرزمینی است که اگر ادامه پیدا کند به جایی می رسد که حتی اگر بارش‌ها هم بهتر شود دیگر دردی از منابع آبی دوا نمی‌کند، مخصوصا اگر در قسمتی از دشت‌ها با فرونشست مواجه شویم که معادل مرگ زمین است!

حالا به گفته مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای استان کرمانشاه، احتمال فرونشست در دشت‌های کرمانشاه هم چندان دور از انتظار نیست.

محمودرضا شهلایی با اشاره به وضعیت نامناسب منابع آب زیرزمینی استان کرمانشاه، افزود: در برابر کاهش ورودی شاهد برداشت بی رویه از آبخوان ها هم هستیم. به علاوه کشت محصولات پر مصرف و ناساگار با اقلیم استان از جمله برنج نیز مزید مشکلات شده و باعث شده دست اندازی بیشتری به چاه ها و آب های زیرزمینی صورت بگیرد.

وی نتیجه این شرایط را افت قابل توجه سطح آب‌های زیرزمینی دانست و تاکید کرد: در ۲۳ محدوده مطالعاتی که در استان داریم ۱۶ مورد دشت ممنوعه و و دو دشت ممنوعه بحرانی شناسایی شده است.

وی یادآور شد: این وضعیت نشان می‌دهد هیچکدام از دشت‌های کرمانشاه شرایط مناسبی ندارد و خطر در کمین همه دشت‌ها است و احتمال فرونشست در برخی دشت‌ها دور از انتظار نیست.

برای اینکه شرایط از این که هست وخیم‌تر نشود باید راهکاری اندیشید. از آنجایی که وضعیت بارش‌ها در اختیار ما نیست تنها راهکاری که می‌ماند این است که میزان برداشت‌ها را مدیریت کنیم.

از همین رو طرح "سازگاری" با کم آبی در کرمانشاه تصویب شده که در قالب این طرح نقش و وظیفه هر بخش روشن است، از جایگزین کردن کشت محصولات پرمصرف گرفته تا برخورد با چاه‌های غیرمجاز و فرهنگسازی.

اجرای این طرح هم نیازمند همراهی و همکاری بخش‌های مختلف از جمله جهاد کشاورزی، سازمان صنعت، معدن و تجارت، محیط زیست، آب و فاضلاب و سایر دستگاه‌ها است و هم تامین منابع اعتباری لازم.

انتهای پیام