اولین جلسه از سلسله نشست‌های «چالش‌های حفاظت و توسعه در بافت‌های تاریخی ایران» با موضوع تخریب‌های گسترده بافت تاریخی پیرامون مسجد جامع عتیق اصفهان، شامگاه شنبه، ۲۳ بهمن و به‌صورت مجازی برگزار شد.
محمد مهدی کلانتری، دبیر نشست و دبیر کمیته میراث فرهنگی و گردشگری اتحادیه انجمن‌های علمی دانشجویی معماری، مرمت و شهرسازی ایران با بیان اینکه از دو سال گذشته روند تملک و تخریب در محدوده مسجد جامع عتیق اصفهان آغاز شده است، گفت: طبق مصوبه، احداث دانشکده علوم قرآن و حدیث در این محدوده منوط به حفظ و بازسازی بافت تاریخی و بازآفرینی شهری طبق بافت تاریخی بوده است، اتفاقی که متأسفانه تا به حال شاهد آن نبوده‌ایم.
او ادامه داد: به واسطه این اتفاق و مستندنگاری انجمن همبود اصفهان از بافت تاریخی محدوده مسجد جامع عتیق، این نشست با هدف بررسی پیشنیه این محدوده و بررسی تخریب‌های صورت گرفته در این منطقه برگزار شد که گزارشی از این جلسه به مراجع مربوطه ارسال می‌شود.
محسن افشار، معمار و مرمتگر بناهای تاریخی با بیان اینکه ما در اصفهان بافت تاریخی نداریم، تصریح کرد: با وجود طرح‌های توسعه، خیابان‌کشی‌ها و ایجاد فضاهای سبز بافت تاریخی اصفهان به طور کلی از بین رفته است و در حال حاضر تنها لکه‌هایی از این بافت قابل مشاهده است که شامل تک‌بناها و محدوده‌های کوچک تاریخی هستند.
او ادامه داد: یکی از مهم‌ترین مصادیق این مسئله محله جوباره به‌عنوان یکی از مهم‌ترین محدوده‌های بافت تاریخی اصفهان بود که با طرح‌های توسعه و ایجاد فضای سبز تخریب شد.
افشار تأکید کرد: در حال حاضر محدوده تاریخی مسجد جامع عتیق هم که به لحاظ تاریخی از ارزش و عیار بسیار بالایی برخوردار است و آثار تاریخی زیادی از جمله میدان عتیق، دو منار دردشت، مسجد آقانور، بقعه شهشهان، مقبره باباقاسم، خانه قزوینی‌ها بازارچه و حمام قاضی، منار مسجدعلی و خانه امام جمعه را در خود جای داده به همین سرنوشت دچار شده است.
این کارشناس معماری و مرمت با اشاره به تخریب قسمت‌های زیادی از خانه‌های تاریخی برای ساخت پارکینگ مسجدجامع، گفت: اکنون قرار است دانشکده علوم قرآن و حدیث نیز در این منطقه احداث شود.
او با بیان اینکه توسعه فقط با تخریب سازه‌های تاریخی حاصل نمی‌شود، گفت: اگر نگاه موزه‌ای به بناهای تاریخی را کنار بگذاریم به راحتی می‌توانیم با حفظ و بازسازی از آن‌ها استفاده و حتی درآمدزایی کنیم مثل بسیاری از ساختمان‌های تاریخی که در حال بهره‌برداری از آن هستیم.
افشار تأکید کرد: اگر می‌خواهیم که گردشگری استان رشد داشته باشد، ناگزیر به حفظ این بناها هستیم، با بناهای جدید هرچه کنیم روح و زیبایی ابنیه تاریخی ایجاد نمی‌شود.
او با انتقاد از متولیان میراث فرهنگی اصفهان گفت: نمی‌توان از ارگان‌های مختلف به دلیل تملک و تخریب گلایه کرد وقتی که میراث فرهنگی و شهرداری اصفهان که متولی این امر هستند از بافت تاریخی و بناهای ارزشمند دفاع نمی‌کنند و هیچ الزامی برای حفظ این خانه‌ها وجود ندارد.
محدثه انصاری، کارشناس ارشد مرمت میراث شهری در ادامه با بیان اینکه محور تاریخی، فرهنگی اصفهان در محله شهشهان در حال تخریب است، تصریح کرد: اغلب خانه‌های این محدوده مرمت شده و بعد به‌صورت نیمه‌کاره رها شده‌اند که این کار بنا را دچار مشکل کرده است.
او اضافه کرد: اغلب این خانه‌ها پس از تملک، رهاسازی می‌شوند تا محل معتادان و کارتن‌خواب‌ها شود و مردم منطقه درخواست تعیین تکلیف کنند و بعد از آن به سادگی حکم تخریب بنا دریافت می‌شود و این به یک روال در شهرهای تاریخی مثل اصفهان و شیراز تبدیل شده و حمام خسرو آقا که یک بنای مهم صفوی بود با همین روال تخریب شد.
انصاری گفت: در حال حاضر در بافت تاریخی مسجد جامع هم خانه‌ها تخریب، متروکه و محل تجمع معتادان و کارتن‌خواب‌ها شده و ناامنی زیادی برای اهالی منطقه ایجاد کرده است.
متین شریفی، کارشناس ارشد مدیریت پروژه و دبیر انجمن همبود اصفهان هم با اشاره به مشکلات مردم در بافت تاریخی گفت: مردم این محدوده باید برای مطالبه‌گری و اطلاع از ارزش و اهمیت محدوده سکونت آموزش داده شوند.
او ادامه داد: با وعده‌های مختلف مردم را به تخریب بناها راضی می‌کنند و مردم این محدوده در حال حاضر منتظر تحقق وعده‌هایی هستند که به آن‌ها داده شده است.
دبیر انجمن همبود اصفهان تأکید کرد: نمی‌توان نیازهای مردم این ناحیه به امنیت و آرامش را نادیده گرفت، با نیازسنجی دقیق و آموزش برای پیگیری مؤثر مشکلات می‌توان آن‌ها را در مسیر حفظ بافت تاریخی همراه کرد.
انتهای پیام
نظرات