بیست و یکمین جشنواره فیلم فجر در شیراز، با اکران فیلم «۲۸۸۸»، که با موضوع زندگی "بیژن عاصم" قهرمان و رزمنده دلاور شیرازی و به کارگردانی کیوان علیمحمدی و علی اکبر حیدری ساخته شده است، کار خود را آغاز کرد؛ فیلمی که در بخش سودای سیمرغ چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر، حضور دارد.

کارگردان فیلم ۲۸۸۸ پس از نخستین اکران ودر یک نشست خبری در پاسخ به این سئوال که هدف از ساخت فیلم قهرمان سازی بود یا روایتگری؟ گفت: سعی ما روایت صوتی بود، قرار بر تصویر سازی جنگی نبود.قرار بود تا همه چیز در تخیل تماشاگر شما گیرد.

کیوان علی محمدی ادامه داد: فیلم را بر اساس موضوع نمی‌سازند بلکه باید موضوع شکل بگیرد.روایت‌ها و کلمات در دل فیلم ایثار و شجاعت را روایت می‌کند.

به گفته کارگردان این فیلم پژوهش ۲۸۸۸ دو سال به طول انجامید و پس از آن فیلمنامه نویسی شروع شد و تلاش شد که فیلم مستند جلوه داده شود.

او جرقه ساخت این فیلم را یک مصاحبه عنوان کرد و افزود: داستان یک اتاق تاریک و فردی که در این اتاق تاریک آسمان را برای پرواز مدیریت می‌کند.

علیمحمدی در رابطه با شکل‌گیری ایده این فیلم گفت: هنگامی که من با همکاری‌ آقای علی‌اکبر حیدری مشغول نوشتن فیلمنامه «سینما شهر قصه» بودیم، ایده ساخت این فیلم در ذهن ما شکل گرفت و روایت کردن جنگ به صورت صوتی برای ما جالب به نظر آمد و سعی کردیم از این ایده به نحو احسن بهره ببریم.

او اضافه کرد: بسیاری از کارگردانان برجسته زمانی که تصمیم به ساختن فیلم می گیرند تِم و درون مایه را مشخص نمی‌کنند. در واقع درون مایه فیلم پس از ساخت آن بنفسه در ساختار فیلم به وجود می‌آید و در دل فُرم فیلم نمود پیدا می‌کند. به عنوان مثال قهرمانی، ایثار و شجاعت باید در فرم و ساختار فیلم جلوه‌گری کند. در غیر این صورت فیلم ساخته شده تبدیل به یک فیلم کاملا شعاری و تبلیغاتی خواهد شد.

علی‌محمدی گفت: فیلمنامه «۲۸۸۸» فیلمنامه‌ای تخصصی است که بر اساس پژوهش و تحقیقی مفصل نوشته شده است. پژوهش برای این فیلم دو سال به طول انجامید و مدل رفتاری و زبان تخصصی برای بازیگران طبق پژوهش‌های انجام شده تعریف شد.

او افزود: پس از نوشتن فیلمنامه تدابیر لازم را برای طراحی ساختار فیلم اتخاذ کردیم و در این فیلم تلاش شد که بسیاری از صحنه‌ها به شکل مستند جلوه کند. در نهایت با این تصور که یک عکاس جنگ با برخورداری از چند حلقه نگاتیو سیاه و سفید قصد ساختن فیلم دارد، این فیلم را تولید کردیم.

کارگردان فیلم «۲۸۸۸» گفت: ما تمام تلاش خود را به کار گرفتیم تا تماشاگر با دیدن این فیلم تجربه شغلی و زندگی خلبانان تیزپرواز نیروی هوایی کشور در آن مقطع زمانی را درک کند. در واقع فضای فیلم بسیار واقع گرایانه است.

علیمحمدی ادامه داد: ممکن است با فیلمی مواجه شویم و احساس کنیم که ساختار یا محتوای فیلم با چارچوب ذهنی ما همخوانی ندارد اما این به معنای ضعیف بودن فیلم نیست. در چنین مواقعی امکان دارد که فیلم با ذهن مخاطب سازگاری نداشته باشد.

او بیان کرد: روایت فیلم ۲۸۸۸ یک روایت خطی کلاسیک نیست چراکه من معتقد هستم دوره سینمای کلاسیک گذشته است. در هنگام مواجه شدن با هر فیلم باید با مُختصات جهان آن فیلم رو به رو شویم.

مرتضی پورصمدی، فیلمبردار این فیلم نیز عصر کنونی سینما را ابزار سالاری خواند و اظهار کرد: هزینه ابزار یک فیلم زیاد است، هزینه دوربین در تهران حداقل روزی ۱۶ میلیون تومان است، سوال در مورد هزینه‌ها سوالی شیطنت آمیز است.

سهم ۵۰ درصدی شهرداری شیراز در ساخت فیلم/تداوم حمایت‌ها

در ادامه نشست خبری فیلم ۲۸۸۸، رئیس سازمان فرهنگی شهرداری شیراز با بیان اینکه سرمایه گذاری بر روی این فیلم توسط این پیشین شهرداری و شورای شهر انجام شده است، گفت: بعد از ارتباط با تیم خلبانان متوجه طرفداری جدی آنها از این فیلم شدم. این فیلم یک قهرمان مهم شیرازی را روایت می‌کند که در یک اتاق تاریک زیر زمین نقش مهمی را در جنگ ایفا کرده است، سبب ادامه این حمایت شد.

مصطفی مشفقیان سهم سازمان فرهنگی شهرداری شیراز در سرمایه گذاری این فیلم را ۵۰ درصد خواند و افزود: از ۵۰ درصد آورده این فیلم در گیشه و حقوق مادی و معنوی این فیلم سهم سازمان فرهنگی شهرداری است.سهم ۵۰ درصدی سازمان ۳ میلیارد تومان بوده که هنوز به طور کامل پرداخت نشده است.

او با تاکید بر این اینکه ۲۸۸۸ فیلمی ماندگار خواهد بود، تصریح کرد: این فیلم ذهن مخاطب را درگیر می کند و به این زودی فراموش نخواهد شد و به سرمایه گذاری در این فیلم افتخار می‌کنیم.این حمایت‌ها از سوی سازمان ادامه خواهد داشت که سریال احمد بن موسی (ع) اولویت بعدی ما است که البته احتمالا این آخرین حمایت ما باشد.

معاون شهردار شیراز ادامه داد: از زمانی که فعالیت‌هایم را در سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری شیراز آغاز کردم یکی از جدی‌ترین پرسش‌های شهرداری و شورای شهر از من این بود که تکلیف فیلم «۲۸۸۸» چیست و معاونت فرهنگی شهرداری چه تصمیمی برای سرمایه گذاری به منظور ساخت این فیلم دارد؟

مشفقیان افزود: البته در آن زمان برای بنده جای سؤال بود که چرا شهرداری باید برای ساخت این فیلم سرمایه گذاری کند؛ لذا از شهرداری و شورا برای اعلام نظر نهایی خود در این زمینه فرصت خواستم و حدود بیست روز با طیفی از خلبانان نیروی ارتش که مخاطب پژوهش برای ساخت این فیلم بودند دیدار داشتم و با آنها در رابطه با لایه‌های مختلف و نقش این فیلم در جامعه گفتگو کردم.

او بیان کرد: در این فیلم قهرمانی از شیراز به جامعه معرفی می‌شود که حتی شهروندان شیرازی از او هیچ شناختی ندارند. فیلم «۲۸۸۸» فیلم دفاع مقدسی و فیلمی با چند لایه هنری است که به اعتقاد من قابل دفاع است.

معاون شهردار شیراز گفت: باید اجازه بدهیم تا این فیلم خود را در گیشه سینما بسنجد. به نظر من شاهد اتفاقات خوبی برای این فیلم خواهیم بود.

مشفقیان یادآور شد: این فیلم را باید بشنوید. این فیلم ذهن تماشاگران را درگیر می‌کند. ما قبل از اینکه سرمایه‌گذاری بر روی این فیلم را انجام دهیم فیلمنامه را برای چهار کارگردان معتبر و صاحب‌نام کشور با گرایش های مختلف فرستادیم و با بازخورد بسیار خوبی از این کارگردان‌ها روبه‌رو شدیم.

او خاطرنشان کرد: بدون شک این فیلم برای شیراز آورده‌های قابل توجهی خواهد داشت. اینکه قلب خلبانان نیروی هوایی ارتش برای فیلمی می تپد که قبل از این سابقه نداشته، نشان دهنده این است که این فیلم به لایه های جدی و درستی پرداخته است.

مشفقیان اضافه کرد: رسالت سازمان فرهنگی اجتماعی شهرداری شیراز، فیلمسازی نیست. پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و ترویج فرهنگ شهروندی از مهمترین وظایف ما به شمار می‌رود که باید بخش عمده‌ای از بودجه‌هایمان را صرف این مسائل کنیم. حمایت از فیلمسازان بر عهده اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی یا حوزه هنری است. با این حال روند حمایتی ما از فیلم‌های مستند و کوتاه با مقیاس‌های کوچکتر از لحاظ مالی ادامه خواهد داشت.

گفتنی است، شورای اسلامی شهر شیراز پیش از این یکشنبه ۲۰ تیرماه ۱۴۰۰ در مصوبه‌ای با مشارکت ۳۰ میلیارد ریالی شهرداری در ساخت فیلم سینمایی ۲۸۸۸ موافقت کرده بود. 

۲۸۸۸ در بوته نقد رسانه

روایت ناموفق، عدم انجام پژوهش کافی برای ساخت فیلم و شخصیت پردازی در بازیگری، بازی متوسط بازیگران، عدم همخوانی ساختار زمانی فیلم با لوکیشن‌ها و موقعیت‌های فیلمبرداری شده از عمده‌ترین انتقاداتی بود که از سوی اهالی رسانه به این فیلم بیان شد.

همچنین پرسش‌هایی از جمله هدف از سیاه و سفید ساخته شدن فیلم، توضیح در خصوص روایی بودن فیلم و اینکه ساخت این فیلم چه کمکی به سینما کرده است، مطرح شد.

پاسخ کارگردان به انتقادها

علی‌محمدی در پاسخ به انتقادهایی که در رابطه با این فیلم مطرح شد بارها تأکید کرد که بهتر است حاضرین در نشست با ادبیات سینما در رابطه با فیلم سخن بگویند که این اظهار نظر با واکنش خبرنگاران مواجه شد.

او در رابطه با شیوه روایت فیلم گفت: من تاریخ نگار و مقاله نویس نیستم. من فیلمساز هستم و روایت خودم را در فیلم مطرح می‌کنم. مخاطب نباید فیلم‌هایی را که در گذشته تماشا کرده با این فیلم مقایسه کند.

این کارگردان افزود: ما برای سرگرم کم کردن مردم فیلم نمی سازیم. کسی که برای سرگرم شدن مردم فیلم می سازد احتمالا مقاصد دیگری هم دارد. 

علی‌محمدی عنوان کرد: این فیلم سیلی محکمی به گوش خیلی‌ها می‌زند تا آنها را آگاه کند که چه کسانی جان خود برای کشور فدا کرده‌اند. 

او در پاسخ به پرسشی در مورد نامفهوم بودن اسم فیلم و دلیل انتخاب عنوان این فیلم گفت: من قرار نیست در رابطه با اسم فیلم توضیح بدهم و توضیح ندادن من به معنای احترام گذاشتنم به مخاطبان این فیلم است. در واقع ما احترام زیادی برای مخاطبان خود قائل هستیم و آنها را مصرف کننده فرهنگی نمی دانیم.

علی‌محمدی بیان کرد: ذهن مخاطبان باید با تماشای فیلم به چالش کشیده شود و همان‌گونه که ما برای تهیه و تولید این فیلم وقت گذاشته‌ایم، تماشاگران هم باید برای رسیدن به معانی و لایه‌های پنهانی فیلم وقت بگذارند.

او اضافه کرد: فیلم «۲۸۸۸» را در شرایط دشوار کرونایی و در زمانی ساختیم که بسیاری از هنروران به دلیل نگرانی از شیوع کرونا تمایلی برای ایفای نقش در این فیلم نداشتند.

فیلمسازان نیازمند حمایت مسئولان هستند

نوید جعفری، بازیگر و کارگردان تئاتر فارس هم اظهار کرد: هرچند این فیلم روایت کلاسیک ندارد اما از آنجا که گفته می‌شود این فیلم برای شنیدن است، این پرسش به ذهن متبادر خواهد شد که آیا سینماهای ما در سراسر ایران از تجهیزات و امکانات لازم برای نمایش اینگونه فیلم‌ها برخوردار هستند. بدون شک تعداد سینماهای محدودی در کشور از امکانات مناسب برای نمایش این فیلم بهره می‌برند.

او ادامه داد: نقطه قوت این فیلم پرداختن به زندگی افرادی است که چهل سال نادیده گرفته شدند و می‌توان گفت رویکرد کارگردان در این زمینه رویکردی ارزشمند و قابل ستایش است اما این بدان معنا نیست که این فیلم در دستیابی به سایر اهدافش هم موفق بوده است.

جعفری بیان کرد: در این فیلم با چند روایت موازی روبه رو هستیم اما احساس من به عنوان مخاطب این است که این روایت‌ها به صورت کامل به مخاطبان منتقل نمی‌شود. متأسفانه بسیاری از تماشاگران متوجه برخی از روایت ها نمی‌شوند و هنگام تماشای فیلم دچار آشفتگی ذهنی خواهند شد. شاید یک تدوین مجدد بتواند این فیلم را به یک فیلم بهتر برای مخاطب عام بدل کند.

او با بیان اینکه هنرمندان شیراز نیاز مبرمی به حمایت مسئولین دارند، عنوان کرد: امیدوارم شاهد حمایت مسئولین از فیلمسازان و هنرمندان تئاتر شیراز باشیم و در این میان شهرداری می‌تواند نقش مهمی ایفا کند.

فیلم "۲۸۸۸" ساخته کیوان علیمحمدی و علی‌اکبر حیدری است و هادی حجازی‌فر، حامد کمیلی، کامبیز دیرباز، امین حیایی، سام درخشانی، کوروش تهامی، احمد مهران‌فر، رضا یزدانی، کامران تفتی، سعید چنگیزیان، رامین ناصرنصیر، کاظم سیاحی، میلاد رحیمی، رضا آفتابی و هومن علایی بازیگران این فیلم هستند.

بیست و یکمین جشنواره فیلم فجر شیراز از ۱۵ بهمن تا ۲۲ بهمن در شیراز برگزار می‌شود.در این جشنواره ۱۶ عنوان فیلم از بخش سودای سیمرغ چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر به نمایش درخواهد آمد.

در آیین گشایش این جشنواره از عوامل فیلم ۲۸۸۸ با حضور معاون فرهنگی شهرداری شیراز و مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس تقدیر شد.

فیلم فوق با سرمایه گذاری شهرداری شیراز ساخته شده و پیرامون رشادت‌های شهید عباس دوران خلبان جنگنده است.

به گزارش ایسنا، در قسمتی از خلاصه این اثر آمده که بیژن افسر کنترل شکاری در اتاق تاریک عملیات، در انتظار بازگشت عباس دوران و محمود اسکندری دو خلبان هواپیماهای اف ۴ است که برای حمله و بمباران به بغداد حمله کرده‌اند.

پیش از این فیلم بیژن کیا از نویسندگان توانای شیراز رمان پرواز ناتمام را براساس فعالیت های پرافتخار بیژن عاصم نگاشته است. 

همچنین در ادامه جشنواره فیلم فجر شیراز، جمعه ۱۵ بهمن ماه جاری فیلم‌های هناس، شهرک، شادروان و خائن کشی به نمایش در می‌آید.

یادآور می‌شود، علاقه مندان می‌توانند با مراجعه به یکی از  سامانه‌های بلیت‌فروشی «ایران‌تیک»، «سینماتیکت» و «گیشه هفت» برای تهیه بلیت فیلم‌های جشنواره اقدام کنند.

انتهای پیام