در شهر قزوین بارها شاهد تغییر نام خیابان‌ها و معابر بر اساس احساسات آنی، بدون در نظر گرفتن شرایط جامعه، سنت‌ها، عادات اجتماعی و به‌خصوص در نظر گرفتن احساسات جامعه بوده‌ایم، تغییراتی که مطابق با شرایط نبوده و نیست و توسط مردم پذیرفته نمی‌شود و گاهی شان شهدا و بزرگانی که نامشان بر آن خیابان گذاشته می‌شود، زیر سؤال می‌رود.
به سراغ مردم محله نادری رفتم تا نظر آن‌ها را در مورد تغییر نام این خیابان بدانم، خیابانی که درگذشته یادآور کافه نادری برای جوانان بوده و از تاریخ دقیق و چرایی نام‌گذاری این خیابان به نام «نادری» اطلاعاتی در دسترس نیست.
کوچه نادری به خیابان نادری تبدیل شد
از سبزه‌میدان یا همان میدان آزادی به سمت چهارراه نادری حرکت می‌کنم، ابتدای خیابان پیرمردی توجهم را جلب می‌کند، از او در خصوص تاریخچه خیابان نادری می‌پرسم، می‌گوید: ما از کودکی در همین بن‌بست زندگی می‌کردیم، اطراف کوچه تا چشم کار می‌کرد باغ بود، می‌توانم بگویم فقط همین یک کوچه اینجا بود که اتفاقاً به کوچه «نادری» معروف بود.
وی ادامه می‌دهد: به‌مرورزمان باغ را تخریب و به خیابان تبدیل کردند و کوچه‌ها و خانه‌های زیادی را ساختند، فکر می‌کنم نام کوچه ما را برای خیابان انتخاب کردند، سال‌هاست که مردم اینجا را به نام «نادری» می‌شناسند، اگر بخواهند تاکسی سوار شوند یا آدرس بدهند نیز نادری می‌گویند، اگر نام این خیابان را تغییر دهند فکر نمی‌کنم تأثیرگذار باشد چراکه این خیابان برای مردم فقط یک اسم دارد و این اسم تا سال‌های زیادی در ذهن مردم خواهد ماند.
اینجا ۴ بار تغییر نام داشته و هنوز نادری است
کمی جلوتر می‌روم؛ مغازه جگرکی که در ابعاد کوچکی است و تابلوی آن نشان می‌دهد که قدمت بالایی دارد، توجهم را جلب می‌کند، صاحب مغازه می‌گوید این مغازه از پدربزرگش به او رسیده است و از آن زمان تاکنون اینجا مغازه داشته‌اند؛ اهل مصاحبه نیست اما وقتی متوجه می‌شود موضوع تغییر نام خیابان نادری است می‌گوید: از وقتی یادم است اینجا کوچه باریکی بود در سال ۵۳ خیابان‌کشی شد، آن زمان من سرباز بودم و در خاطرم هست که اسم «نادری» را برای خیابان انتخاب کردند اما چرایی‌اش را نمی‌دانم.
وی تأکید می‌کند: انقلاب که شد اسم خیابان را به «بازرگان» تغییر دادند به خاطر حوادثی که اتفاق افتاد چند سال بعد تابلوی «خیابان پاسداران» را نصب کردند اما مردم همچنان اینجا را نادری خطاب می‌کنند؛ فکر می‌کنم ۴ بار تغییر نام صورت گرفت اما هیچ اسمی به‌جز «نادری» بر لب مردم جاری نشد.
این مغازه‌دار تصریح می‌کند: نام «مدافعان سلامت» که برای این خیابان انتخاب‌شده نام خوبی است، پرستاران و کادر درمان در دوره کرونا نشان دادند که چقدر به درد ملت می‌خورند اما باید دید آیا مردم اینجا را «مدافعان سلامت» صدا می‌کنند یا همچنان نادری گفته می‌شود و صرفاً تابلوی خیابان تغییر می‌کند.
خیابان نادری دارای هویت است
مرد میان‌سالی که راننده تاکسی خط میدان آزادی به بلوار شهید قاسم سلیمانی است، گویا در جریان صحبت ما قرارگرفته و می‌گوید: من راننده تاکسی خطی نادری هستم، به مسئولان می‌گویم که توجه کنید با تغییر نام هویت خیابان را تغییر می‌دهید، خیابان نادری دارای هویت است و همه این خیابان را با این نام می‌شناسند و تغییر آن تغییری در ذهن مردم ایجاد نمی‌کند.
وی بیان می‌کند: در این دو سالی که بلوار امام خمینی (ره) را تغییر نام دادند تاکنون کسی را ندیده‌ام که برای تاکسی بگوید می‌خواهم به بلوار سردار سلیمانی بروم مگر اینکه تعداد انگشت‌شماری از افراد که تعدادشان بسیار کم است، حتی بلوار امام خمینی (ره) هم نمی‌گویند اغلب مردم هنوز آنجا را بانام خیابان نوروزیان می‌شناسند.
رانندگان تاکسی که در کنار ما ایستاده‌اند همه به تأیید حرف همکارشان برمی‌آیند و هرکدام خیابانی را مثال می‌زنند که نامش تغییر کرده اما در ذهن مردم هنوز تغییری ایجاد نشده است، صدای راننده تاکسی بلند می‌شود «نوروزیان ۲ نفر»؛ از آن‌ها دور می‌شوم، بعد از گذر از چهارراه نادری سراغ خانم جوانی می‌روم که مغازه‌دار است.
نام «مدافعان سلامت» را بر خیابان جدیدی بگذارند
وی تأکید می‌کند: از وقتی‌که ما یادمان است از سبزه‌میدان تا میدان میرعماد را نادری می‌گویند، نادری جنوبی و شمالی؛ هر اسم خیابانی اصالت خودش را دارد و بهتر است که اسم خیابان تغییر نکند؛ مدافعان سلامت جایگاه بالایی دارند باید خیابانی به نام آن‌ها اختصاص داده شود که مردم به همان نام خیابان را بشناسند.
زن میان‌سالی که در کنار مغازه‌دار ایستاده نیز می‌گوید: من اهل قم هستم اما ۳۶ سال است که در قزوین زندگی می‌کنم و از همان زمان تاکنون این خیابان را بانام نادری می‌شناسم، با توجه به تلاش‌های کادر درمان بانام مدافعان سلامت موافق هستم و اشکالی در این تغییر نام نمی‌بینم اما اگر جای دیگری باشد طبیعتاً در ذهن مردم ماندگارتر است.
«الهیه» را به «مدافعان سلامت» تغییر دهند
مرد جوانی که به همراه فرزندش در حال عبور از خیابان است، می‌گوید: از بچگی یادم است ایجاد نامش نادری بوده حتی پدرم که ۷۰ سال سن دارد نیز این خیابان را با نام نادری می‌شناسد، هر اسمی برای خیابان بگذارند در پس‌زمینه ذهن ما نادری حک‌شده است، مانند خیابان شهید انصاری که همچنان مردم آن را بانام خیابان کوروش یاد می‌کنند.
وی بیان می‌کند: با احترام به مدافعان سلامت به نظر من تغییر نام «خیابان نادری» کار درستی نیست اگر اسم این خیابان را «مدافعان سلامت» بگذاریم کار درستی نیست و زحمات آن‌ها را نادیده گرفته‌ایم چراکه مردم «نادری» را فراموش نمی‌کنند، پیشنهاد می‌کنم خیابان جدیدی که برازنده کادر درمان باشد را به نام «مدافعان سلامت» نام‌گذاری کنند.
این عابر می‌گوید: پیشنهاد می‌کنم نام خیابانی که بیمارستان ولایت در آن قرارگرفته است را تغییر دهند، آن خیابان هم بیمارستان دارد هم اینکه مرکز تجاری بزرگی قرار است آنجا تأسیس شود، از طرفی نام «مدافعان سلامت» نسبت به نام «الهیه» برازنده‌تر است.
تغییر نام‌ها باید با پشتوانه فکری باشد
خانم جوانی نیز معتقد است: خیابان‌هایی مثل نوروزیان هنوز در ذهن مردم نوروزیان است حتی در نوشتن آدرس مردم از نام «نوروزیان» استفاده می‌کنند، احترام به نام شهدا و بزرگان خیلی خوب است اما اینکه خیابان با هویتی مانند «نادری» را به نام «شهدای مدافع سلامت» تغییر بدهند کار درستی نیست.
وی ادامه می‌دهد: چیزی که بین مردم جاافتاده است را نمی‌توان عوض کرد و به نظر می‌رسد این تغییر نام‌ها باید با پشتوانه فکری باشد، مانند خیابان سپه که کمتر کسی را می‌توان پیدا کنی که به آن «چهارراه شهدا» بگوید، این تغییر نام‌ها ذهنیت مردم را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد و باعث کسرشان شهدا و بزرگان می‌شود چراکه مردم خیابان با هویت را با همان نام قبلی می‌شناسند.
دختر جوان دیگری نیز معتقد است که خیابان نادری دارای اصالت است و می‌گوید: تغییر نام «نادری» ایده خوبی نیست، اینجا اصالت دارد و در قزوین برند است، این خیابان یادآور دوره‌های پیشین است و قرار گرفتن آن در کنار ایوان نادری یادآور دوره قدیم است بنابراین تغییر نام آن درست نیست و بهتر است بافت جدیدی به نام «مدافعان سلامت» نام‌گذاری شود.
نام‌گذاری خیابان نادری روایت‌های مختلفی دارد
محمدحسین سلیمانی، قزوین پژوه، در این خصوص می‌گوید: پیش از دهه ۴۰ خیابان نادری پیش از اینکه احداث و به معبر محل عبور تبدیل شود دارای ۲ گذر بود، از حدود سبزه‌میدان کنونی تا پل نادری به گذر سوخته چنار معروف بود و از چهارراه نادری تا دروازه درب‌کوشک به گذر تالش یا درب کوشک معروف بود.
وی ادامه می‌دهد: اوایل دهه ۴۰ کلنگ احداث این خیابان زده شد و تا زمانی که این گذر عمومی شکل بگیرد چند سال زمان برد و در اواخر دهه ۴۰ شاهد افتتاح و بهره‌برداری بودیم، این خیابان در محله درب‌کوشک قرار دارد و از ظرفیت تاریخی و گردشگری خاصی برخوردار است، آثار تاریخی فراوانی در مقاطع مختلف در این معبر قرار دارد.
این قزوین پژوه بیان می‌کند: این معبر مرکز شهر را به دروازه شمالی متصل می‌کند و از این مسیر درگذشته عبور و مرور فراوانی به شکارگاه‌ها و کوشک‌های بیرون از شهر صورت می‌گرفت، معبر جدید عمومی به نام «نادری» نامیده شد اینکه چرا این نام بر خیابان گذاشته شد روایت مختلفی وجود دارد.
وی تأکید می‌کند: طبق یک روایت به جهت کشورگشایی نادرشاه افشار «نادری» نامیده شده که قطعی نیست، بعد از انقلاب نام این خیابان عوض شد چندین بار تغییر نام صورت گرفت و در آخرین بار به تأسی از میدان آزادی به نام خیابان آزادی نام‌گذاری شد که هر دو این نام‌گذاری‌ها تأثیری در بیان کلمه سبزه‌میدان یا نام نادری در افکاری عمومی نداشت و همچنان شاهد این هستیم که این گذر عمومی را مردم خیابان نادری نام‌گذاری می‌کنند.
سلیمانی خاطرنشان می‌کند: توصیه من این است که اعضای شورا در نام‌گذاری‌های معابر به نکات مختلف فرهنگی و تعلقات مردم توجه کنند؛ پرستاران و پزشکان در مقطع کرونا تلاش کردند اما شورای شهر اجازه بدهد نام «نادری» همچنان بر این گذر بماند؛ «مدافعان سلامت» نام ارزشمندی است که باید از تلاش آن‌ها قدردانی و میدان خاصی به نام آن‌ها نام‌گذاری شود که ماندگار باشد، درواقع محلی باید نام‌گذاری شود که جدید التاسیس باشد و در ذهن مردم قزوین بماند.
نام‌گذاری معابر با مشارکت مردم صورت بگیرد
به گزارش ایسنا، این مردم هستند که وقتی نامی تغییر پیدا می‌کند، با تکرار آن باعث می‌شوند که این نام ماندگار باقی بماند یا همان نام قبلی را بیان می‌کنند، آن چیزی که نام خیابان‌ها را تغییر می‌دهد ذهن مردم است بنابراین نام‌گذاری معابر باید با جامعه‌شناسی و مردم‌شناسی همراه باشد.
اردشیر گراوند، جامعه‌شناس شهری در این خصوص می‌گوید: نام‌گذاری معابر شهری دارای اهمیت است، وقتی معبر یا خیابانی را نام‌گذاری می‌کنیم باید روی نام‌گذاری بمانیم و آن را تغییر ندهیم مگر اینکه دلایل خاصی و محکمی برای تغییر نام وجود داشته باشد. برخی مواقع به‌قدری نام‌های معابر را تغییر می‌دهیم که مردم تکلیفشان مشخص نیست و ترجیح می‌دهند از همان نام قبلی استفاده کنند.
وی ادامه می‌دهد: در شهر قزوین محلاتی وجود دارد که برای مردم دارای هویت و تاریخچه است بنابراین هنگام تغییر نام‌ها باید مردم نیز مشارکت داشته باشند، اگر نظر مردم را موردتوجه قرار ندهیم همچنان مردم معبر یا خیابان را به نام قبلی می‌شناسند.
این جامعه‌شناس بیان کرد: علاوه بر این‌ها تغییر اسم معابر برای شرکت‌ها و مراکز تجاری آن معبر هزینه بالایی دارد، تصور کنید شرکتی در یک خیابان وجود دارد که با تغییر نام خیابان مجبور است تمام سربرگ‌ها، کارت‌های ویزیت و تبلیغات را دوباره طراحی کند و هزینه مضاعفی به آن تحمیل شود، نباید شورای نام‌گذاری به‌راحتی نام هر خیابان را تغییر دهد.
وی یادآور شد: خیابان‌هایی که در بلندمدت با یک نام خاص بوده نامشان در ذهن مردم ته‌نشین شده است چراکه بارها آن را تکرار کرده‌اند و اغلب نام جدید را نمی‌پذیرند، مگر اینکه ازنظر قانونی و مکاتبه مجبور باشند از نام جدید استفاده کنند، بنابراین نیاز است که مردم و مطالبه آن‌ها نیز در نام‌گذاری‌ها موردتوجه قرار بگیرد.
به گزارش ایسنا، دانشگاه، نوروزیان، کوروش، باغ دبیر و غریب کش ازجمله معابری است که سال‌ها توسط شورای نام‌گذاری معابر تغییر پیداکرده‌اند اما بعد از گذشت سال‌ها همچنان مردم با همین نام‌ها آنجا را می‌شناسند، شورای نام‌گذاری معابر باید «مدافعان سلامت» را در محلی تازه تأسیس نام‌گذاری کند تا ماندگار باشد.
انتهای پیام
نظرات