حسن نیکونام در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص بازگشت رونق به گردشگری سلامت با توجه به افزایش سرعت واکسیناسیون در ایران اظهار کرد: قاعدتا واکسیناسیون در هر کشوری که به طور صحیح انجام شود در تمام فرایندهای اقتصادی آن کشور تاثیر مثبت خواهد داشت. با توجه به آمار فوتی‌های ایران که در تمام دنیا نیز بازتاب دارد، همچنان گردشگران عادی از ورود به ایران ترس دارند و گردشگران سلامت که اغلب برای عمل‌های جراحی به ایران سفر می‌کنند نیز رغبت بالایی برای سفر به ایران ندارند، مگر اینکه آمار فوتی‌های کرونایی ایران دو رقمی شود.

وی افزود: در خصوص واکسیناسیون یک مولفه دیگر نیز وجود دارد. کشورهای بازار هدف ایران نیز باید واکسیناسیون شوند تا شاهد رونق در گردشگری سلامت ایران باشیم. پیش از کرونا از ۵۲ ملیت پذیرای گردشگر سلامت بودیم که بیش از ۸۵ درصد آنان از کشورهای عراق و افغانستان بوده و ۵۰ ملیت دیگر فقط ۱۵ درصد گردشگر سلامت ایران را تشکیل می‌دادند که عمدتا از کشورهای آسیای میانه، مرکزی، حوزه خلیج فارس و برخی کشورهای اروپایی بودند.

رئیس انجمن حرفه‌ای گردشگری سلامت خراسان رضوی گفت: در حال حاضر کشورهای عراق و افغانستان آشوب‌زده و در بحران‌های سیاسی و اقتصادی به سر می‌برند و واکیسناسیون در این دو کشور به خوبی اتفاق نمی‌افتد و قاعدتا امر واکسیناسیون همچنان نمی‌تواند تاثیر مستقیمی برای ایران داشته باشد. تنها  در کنار واکسیناسیون سراسری در کشور برای جذب گردشگر سلامت، تسهیل‌گری مدیران ارشد کشور برای پذیرش گردشگران خارجی نیز اثربخش خواهد بود.

نیکونام در خصوص وضعیت رقبای ایران در گردشگری سلامت بیان کرد: کشورهای رقیب به این دلیل که از واکسن‌هایی با اثربخشی بالاتر استفاده کرده‌اند و آمار فوتی‌های پایینی دارند در جذب گردشگر سلامت موفق‌تر عمل کرده‌اند. با اینکه  واکسیناسیون سراسری تعداد فوتی‌های کرونایی کشور را کاهش داده، اما کماکان فوتی‌های سه‌رقمی هنوز نگرانی‌هایی را به جا گذاشته است.

تاثیر مثبت لغو روادید گردشگران عراقی در رونق گردشگری سلامت

وی در رابطه با تاثیر لغو روادید گردشگران خارجی بر رونق گردشگری سلامت خاطرنشان کرد: بسیاری از بیماران واقعی به دلیل سخت‌گیری‌های وزارت امورخارجه و بهداشت نمی‌توانستند ویزای درمانی اخذ کنند و برای انجام کارهای درمانی خود به کشورهای ترکیه و هندوستان سفر می‌کردند. در حال حاضر که روادید گردشگران عراقی به ایران از ابتداء آبان لغو شده و صدور ویزای توریستی نیز انجام می‌شود، بسیاری از گردشگران سلامت به راحتی به ایران سفر می‌کنند. علاوه بر این درصدی از گردشگرانی که به صورت توریستی، زیارتی و یا تجاری وارد ایران می‌شوند به واسطه بازاریابی و شرایطی که در ایران مشاهده کرده‌اند از خدمات گردشگری سلامت در حوزه زیبایی استفاده می‌کنند.

رئیس انجمن حرفه‌ای گردشگری سلامت خراسان رضوی گفت: در حال حاضر فشاری که روی ویزای درمانی وجود داشته، برداشته شده است؛ چرا که طی این دو سال کرونایی تنها ویزای درمانی صادر می‌شده و بسیاری از گردشگرانی که به دلایل اقتصادی، توریستی و زیارتی قصد ورود به ایران را داشته‌اند به بهانه درمان، ویزای درمانی اخذ می‌کردند که آسیب جدی به حیثیت و فعالیت شرکت‌های گردشگری سلامت ایران وارد کرد. خداراشکر با بازگشایی مرزها حتی به صورت شکننده، فشار اصلی از روی گردشگری سلامت و صدور ویزای درمانی برداشته شده است.

نیکونام در خصوص تغییر وضعیت گردشگری سلامت در ایام پایانی ماه صفر عنوان کرد: در دهه پایانی صفر گردشگری سلامت تغییر آنچنانی نداشت، در حالی‌که هرساله در دهه آخر صفر تفاوت فاحشی داشت. معمولا پس از اربعین بسیاری از گردشگران عراقی به سمت مشهد سفر می‌کردند، اما امسال به دلیل کرونا و شرایط سختی که برای صدور ویزا وجود داشت نتوانستند به راحتی وارد ایران شوند، اما از ابتداء آبان ماه حجم قابل قبولی گردشگر سلامت به خصوص از کشورهای عراق و افغانستان وارد ایران شده‌اند.

وی در پاسخ به این سوال که آیا گردشگری سلامت شامل گردشگران داخلی خواهد شد یا خیر، گفت: هر فردی که بیشتر از ۲۴ ساعت از فضای شهری و اقامتی خود به شهر دیگری سفر کند و خدمات درمانی دریافت کند، گردشگر سلامت محسوب می‌شود. به عنوان مثال مشهد شرق ایران را  پوشش می‌دهد؛ از چابهار و زاهدان گرفته تا خراسان جنوبی و شمالی و استان گلستان و سمنان برای عمل‌های درمانی خود به مشهد مراجعه می‌کنند که به نوعی گردشگر سلامت محسوب می‌شوند، اما هیچ نگاهی به آنان نشده است.

رئیس انجمن حرفه‌ای گردشگری سلامت خراسان رضوی در خصوص ضعف‌ها و مشکلات ایران در جذب گردشگران بازار هدف کشور ادامه داد: اگر کانکشن‌های پروازهای بین‌المللی ما برقرار نشود رونقی در گردشگری سلامت نخواهیم دید. صرفا از عراق و افغانستان به دلیل هم‌جواری با ایران و پروازهایی که از مشهد به این دو کشور وجود دارد، پذیرای گردشگر سلامت هستیم، اما نزدیک به ۲۰ کشور بازار هدف گردشگری سلامت خراسان رضوی و ایران هستند که متاسفانه به دلیل محدودیت در پروازهای بین‌المللی این اتفاق رخ نمی‌دهد.

نبود مدیریت صحیح در جذب گردشگر سلامت و از دست دادن سالانه ۵ میلیارد دلار  

نیکونام تصریح کرد: سالانه از حدود ۵ میلیارد دلار که می‌تواند با یک مدیریت ساده جذب کشور شود، محروم می‌شویم. این در صورتی است که با چند صد میلیون دلار می‌توان چند هواپیما با استانداردهای جهانی که بتوانند به کشورهای اطراف سفر کنند خریداری کنیم و حتی برخی از اسپانسرهای خارجی حاضرند تا ۹۰ درصد این هزینه‌ها را با اجاره به شرط تمدید، تامین کنند و دولت ایران تنها باید ۱۰ درصد باقی‌مانده را تامین کند. در نهایت نیز دولت اگر ۱۰ درصد را به بخش خصوصی یارانه پرداخت کند ظرف مدت یک سال می‌تواند تمام مبالغ مورد نظر را جذب کند.

وی تاکید کرد: از بخش دولتی انتظار می‌رود که این زمینه را برای انجام چنین اقداماتی فراهم کند؛ چراکه اگر حداقل دو یا چهار پرواز با هواپیماهای استاندارد به مشهد اضافه شود، گردشگری سلامت و سایر حوزه‌های گردشگری ۱۰ برابر رونق پیدا خواهند کرد. همچنین تعداد پروازهای خارجی بسیار محدود است و در حال حاضر درگیر پروازهای داخلی هستیم که به دلیل تحریم‌ها و فرسودگی هواپیماها از اتحادیه اروپا مجوزی برای پرواز نداریم. به همین دلیل به روز کردن هواپیماها یکی از موضوعاتی است که می‌تواند کلید دروازه ورود گردشگری سلامت ایران به ۲۰ کشور آسیای مرکزی، میانه و گوشه‌ای آفریقا باشد.

هندوستان رقیب بزرگ ایران در گردشگری سلامت

رئیس جامعه گردشگری سلامت ایران افزود: گفته می‌شود که هندوستان رقیب بزرگ گردشگری سلامت ایران محسوب می‌شود، اما نرخ خدمات درمانی زیبایی در ایران یک سوم تا یک پنجم نرخ خدمات درمانی زیبایی در هند است. به طبع فردی که برای زیارت به مشهد سفر می‌کند، می‌تواند از خدمات درمانی زیبایی نیز استفاده کند. به عنوان مثال ۴۰ میلیون شیعه ساکن در حیدرآباد هندوستان که علاقه‌مند به حضور در ایران و مشهد هستند را تنها به دلیل نبود پرواز مستقیم از دست می‌دهیم و متاسفانه این اتفاق در بسیاری از کشورهای دیگر نیز رخ می‌دهد.

نیکونام یادآور شد: هندوستان در حال حاضر با ظهور طالبان حدود ۸۰ درصد از بازار افغانستان خود را از دست داده است و ما نیز به دلیل تعلل و عدم هماهنگی بین دستگاه‌های دولتی و خصوصی گردشگران سلامت افغانستان را از دست می‌دهیم و ترکیه نیز به سرعت در حال استفاده از موقعیت بوده و جای ایران را گرفته است. در نهایت از مسئولین کشوری تقاضا می‌شود که بازار یک میلیاردی افغانستان را دریابند و هر چه سریع‌تر برای جذب گردشگران سلامت این کشور اقدامات لازم را انجام دهند.

انتهای پیام