دکتر فردوس زمان در همایش روز جهانی دیابت که امروز (۲۵ آبانماه) در موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی خوزستان برگزار شد، اظهار کرد: با توجه به اینکه دیابت تاکنون کنترل نشده است و موجب وارد شدن آسیب و کشندگی در فرد میشود، این بیماری بسیار مهم است.
به گزارش ایسنا، وی با بیان اینکه شایع ترین علت مرگ دیابت است، افزود: میزان مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلبی عروقی، عروق مغز، سکتههای مغزی و حتی سرطان از مرگ و میرهای ناشی از دیابت کمتر است.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: آزمایش هموگلوبین ای وان سی (HbA۱C) شاخص کنترل دیابت است؛ هدف از درمان دیابت، این است که این شاخص در حد طبیعی و زیر ۷ درصد برای بیماران مبتلا دیابت برسد.
وی افزود: هر چه این شاخص بالاتر برود، ریسک عوارض از جمله نوروپاتی (بیماری اعصاب محیطی) افزایش مییابد بنابراین کنترل دیابت بسیار اهمیت دارد. هر چه این شاخص کمتر شود، ریسک عوارض کمتر میشود و کاهش ۲۱ درصدی مرگهای ناشی از دیابت یکی از این موارد است.
زمان بیان کرد: از هر ۱۱ بزرگسال، یک نفر به دیابت مبتلا است و از هر دو بیمار مبتلا به دیابت، یک نفر از بیماری خود اطلاع ندارد. حدود ۱۲ درصد هزینهای که سازمان بهداشت جهانی برای بیماریها اختصاص میدهد نیز برای دیابت هزینه میشود.
وی افزود: از هر هفت نوزادی که متولد میشوند، یک مادر به دیابت بارداری مبتلا بوده است که این موارد نشان از آمار بالای بیماری است.
این فوق تخصص بیماریهای غدد درونریز و متابولیسم گفت: بر اساس مطالعات جهانی، پیشبینی میشود در منطقه خاورمیانه از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۴۵ دیابت ۱۱۰ درصد افزایش یابد. شیوع دیابت در ایران نیز ۱۱.۴ درصد است و حدود یکچهارم بیماران مبتلا به دیابت، اطلاعی از بیماری خود ندارند.
وی با اشاره به فعالیت بدنی کم و رژیم غذایی شهریها، بیان کرد: در ایران دیابت در زنان و همچنین در مناطق شهری شایعتر است. آمار بیماران مبتلا به دیابت در ایران در سالهای ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۱ ، ۳۵ درصد افزایش یافته است.
زمان گفت: شیوع IFG (قند ناشتای مختل) در ایران ۱۴.۶ درصد است که احتمال تبدیل بیماری این افراد به دیابت بالا است. بسیاری از افراد از بیماری خود اطلاع ندارند و بسیاری از افراد نیز پره دیابت هستند و احتمال تبدیل پره دیابت به دیابت بسیار زیاد است. بسیاری نیز ممکن است پره دیابت نباشند اما در ریسک ابتلا به دیابت قرار بگیرند. دو سوم مبتلایان به دیابت نیز بیماری خود را خوب کنترل نمیکنند.
وی بیان کرد: دیابت به چهار دسته تقسیم میشود؛ در دیابت نوع ۱ بدن نمیتواند انسولین تولید کند و تاکنون نتوانستهایم از بروز این بیماری پیشگیری کنیم. دیابت نوع ۲، اختلال پیشرونده بتاسلهای پانکراس در ترشح انسولین است که در این بیماری، مقاومت به انسولین ایجاد میشود.
این فوق تخصص بیماریهای غدد درونریز و متابولیسم افزود: برخی افراد که سرطان پانکراس داشته و جراحی کردهاند یا تحت درمان کورتون قرار داشتهاند، به دیابت مبتلا میشوند که شیوع این نوع بیماری زیاد نیست. دسته چهارم نیز دیابت بارداری است.
وی در خصوص روش تشخیص دیابت، بیان کرد: زمانی که قند خون ناشتا بیشتر یا مساوی ۱۲۶ باشد، بیمار به دیابت مبتلا است. در صورتی که دو ساعت پس از دادن ۷۵ گرم گلوکز به بیمار نیز میزان قند خون بزرگتر یا مساوی ۲۰۰ باشد، بیمار دیابتی است.
زمان افزود: در صورت انجام آزمایش ای وان سی و نتیجه مساوی یا بیشتر از ۶.۵ نیز بیمار به دیابت مبتلا است. در صورت داشتن علائم دیابت مانند پرادراری و قند خون ۲۰۰ یا بالاتر از ۲۰۰ ، تشخیص دیابت است.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با بیان اینکه بسیاری از مبتلایان به دیابت ممکن است بدون علامت باشند و نمیتوان تنها به علائم توجه کرد، گفت: هر تست بیمار باید دو بار تکرار شود تا تشخیص دیابت مسجل شود اما در صورت داشتن علائم دیابت و قند خون بیشتر یا مساوی ۲۰۰ دیگر نیازی به تکرار تست نیست.
وی افزود: پره دیابت حالتی است که قند خون بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ باشد؛ در صورتی که بیماری با این میزان قند خون مراجعه کند، دادن ۷۵ گرم گلوکز به بیمار را نیز انجام میدهیم و اگر پس از دو ساعت، قند خون بیمار بین ۱۴۰ تا ۱۹۹ باشد، بیمار پره دیابت است و احتمالا ابتلای این فرد به دیابت، بالا است.
زمان در خصوص زمان مناسب انجام تستهای قندخون، گفت: اگر فردی شاخص توده بدنی (BMI) مساوی یا بیشتر از ۲۵ و یکی از ریزفاکتورهای دیابت را داشته باشد، در هر سنی باشد باید از نظر دیابت بررسی شود. اگر زنی BMI بالاتر از ۳۰ داشته باشد نیز چاق است و اگر این فرد قصد بارداری دارد باید از نظر دیابت بررسی شود.
وی با بیان اینکه ابتلای فامیل درجه یک به دیابت و چاقی از جمله ریزفاکتورهای ابتلا به دیابت هستند، گفت: افرادی که ریزفاکتور ندارند باید از ۴۵ سالگی و هر سه سال یک بار از نظر دیابت بررسی شوند و در صورت تشخیص دیابت، باید بیمار از نظر سایر عوامل خطر مانند فشار خون نیز بررسی شود. زن باردار مبتلا به دیابت نیز باید هر سه سال یک بار از نظر دیابت بررسی شود زیرا ریسک ابتلای این افراد به دیابت در آینده بالا است.
این فوق تخصص بیماریهای غدد درونریز و متابولیسم افزود: در صورتی که زنی چهار تا ۱۲ هفته پس از زایمان بررسی شود و به پره دیابت مبتلا باشد، تغییر سبک زندگی از طریق رژیم غذایی، فعالیت و حتی در صورت نیاز مصرف دارو برای بیمار توصیه میشود.
وی در خصوص راههای پیشگیری از ابتلا به دیابت، بیان کرد: مهمترین اقدام برای پیشگیری از ابتلا به دیابت، داشتن رژیم غذایی مناسب است؛ اگر هر فرد پره دیابت بتواند ۷ درصد وزن بدن خود را کاهش دهد، از تبدیل پره دیابت به دیابت جلوگیری میکند. ۱۵۰ دقیقه پیادهروی تند (پنج روز در هفته، هر روز ۳۰ دقیقه فعالیت) نیز در این زمینه تاثیرگذار است.
زمان افزود: بیمار مبتلا به دیابت نوع ۱ باید از نظر عوارض دیابت از جمله بیماری مزمن کلیه بررسی شود. بیمار مبتلا به دیابت نوع ۱ باید پنج از سال پس از ابتلا به بیماری، بررسی شود اما بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ باید به محض تشخیص بیماری از این نظر بررسی شوند.
انتهای پیام
نظرات