طاهره حیدری مجد، استاد اخلاق جامعه الزهرا (س) در گفتوگو با ایسنا عنوان کرد: در نظام تعلیم و تربیت اصول و روشهایی وجود دارد که مبنای این اصول بر اساس اهدافی تدوین و تنظیم شدهاند.
وی با اشاره به اینکه پیامبر (ص) عالیترین اصول تربیتی را در برخورد با کودکان داشتند، اظهار کرد: محبت، تکریم و احترام به کودکان از روشهای تربیتی است که امروزه در مکاتب اسلام و غرب بسیار به آن تأکید میشود که توجه به این اصول در سیره پیامبر(ص) نیز بسیار دیده میشود.
وی ادامه داد: حضرت محمد (ص) همیشه در سلام کردن به کودکان پیشی میگرفتند و بارها تأکید کردند که هرکسی میخواهد سبک و سیره مرا ادامه دهد و به سنت قطعی من عمل کند به کودکان سلام کند، زیرا سلام به کودک، باعث میشود که کودک احساس دیده شدن پیدا کند و حتی در خانه نیز وقتی به کودک احترام گذاشته شود کودک سعی میکند بدیها و ناهنجاریهای رفتاری اش را پنهان کند.
استاد جامعه الزهرا (س) با تأکید بر اینکه یکی از مهمترین روشهای تربیتی تکریم است، اظهار کرد: تکریم کودکان باعث میشود که ضمیر ناخودآگاه کودک رشد کند و بیدار شود.
وی با اشاره به اینکه یکی از روشهای دیگر پیامبر (ص) محبت به کودکان است، بیان کرد: کودکان صفا روحی و باطنی دارند و درونشان مانند غنچه گلی است که استعداد شکوفا شدن دارد و محبت این استعداد را شکوفا میکنند.
وی افزود: پیامبر اسلام (ص) بامحبت کردن به کودکان همه کینهها و عداوتها که میتوانست توسط شیطان در وجودشان شعلهور شود را خاموش میکردند و بهصورت غیرمستقیم خارهای وجودی کودکان را به گلهای خوشبو تبدیل میکردند.
وی بابیان اینکه بازی یکی دیگر از روشهای تربیتی پیامبر(ص) بود، اظهار کرد: درحالیکه شأن پیامبر بسیار بالا بود اما با کودکان بازی میکردند و وقتی کودکان را در بازار میدیدند در کنار آنها مینشستند و آنها خواستههایشان را به ایشان میگفتند.
وی افزود: روزی پیامبر برای اقامه نماز عازم مسجد بودند و در راه کودکان پیامبر را دیدند و ایشان با آنها شروع به بازی کردند، بلال نزد پیامبر رفت و گفت یا رسولالله مردم در مسجد منتظر هستند؛ رسول خدا (ص) فرمودند به منزل برو و گردوهایی که در اتاق هست و بیاور و مرا بخر. پیامبر (ص) گردوها را در دست گرفت و خطاب به کودکان فرمود: مرا را در عوض این گردوها میفروشید؟ کودکان به این معامله رضایت دادند و با خوشحالی پیامبر را رها کردند و پیامبر راهی مسجد شد و فرمود: خدا رحمت کند برادرم یوسف را که او را به چند درهم فروختند و مرا به چند گردو.
حیدری مجد با اشاره به آیه 21 سوره احزاب «لَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ» گفت: پیامبر اکرم (ص) نه تنها در نحوه رفتار با کودکان بلکه در همه ابعاد الگویی نیکو هستند و این امر در رفتار با والدین، خواهران و برادران رضاعیشان نیز دیده میشود.
وی ادامه داد: خواهران رضاعی پیامبر(ص) به دیدن ایشان آمدند و پیامبر جای خود را به خواهرانشان دادند و بعد از مدتی برادر رضاعیشان آمدند و پیامبر نیز آنها را اکرام کردند. سایرین پرسیدند چرا به خواهرانتان بیشتر احترام گذاشتید، پیامبر اکرم (ص) فرمودند زیرا دختران به والدینشان بیشتر توجه میکنند.
وی بابیان اینکه اصل اعتدال در تربیت بسیار مهم است و درسیره پیامبر نیز به این امر بسیار توجه شده است، گفت: وقتی حضرت محمد (ص) مبعوث شدند رسانهها، تئاتر و... نبود اما دین پیامبر جهانی شد که این امر به دلیل سیره و روش شان بود که با همه افراد اعم از کودکان و بزرگسالان به نیکویی رفتار میکردند.
حیدری مجد با تأکید بر اینکه والدین باید محبت، احترام، تکریم و توجه به احساسات کودک را در تربیتشان مورد توجه قرار دهند، اظهار کرد: امروزه آفت و آسیب اجتماعی بزرگی متوجه خانوادهها شده است که والدین مشغول شغل شان هستند و کودکان تنهایی شان را با فضای مجازی پر میکنند و رها هستند.
وی بابیان اینکه یکی دیگر از روشهای پیامبر تسهیل (سختگیری نکردن) است، تصریح کرد: پیامبر کودک را با کودکیاش میپذیرفت؛ نقل شده است روز پیامبر در مسجد نماز میخواندند و سجده ایشان طول کشید. وقتی سلام نماز داده شد مردم به رسول خدا (ص) گفتند: سجده نماز بسیار طولانی شد آیا وحی بر شما نازل شده بود؟ ایشان فرمودند: نه وحی بر من نازل نشده بود اما حسن و حسین بر دوش من سوار شده بودند.
وی با تأکید بر اینکه با این روشهای تربیتی پیامبر (ص) جایی برای تنبیه نمیماند، گفت: پیامبر اکرم (ص) دقت میکردند که آنچه به کودکان گویند خودشان هم عمل کنند؛ مثلاً نقل شده است که در زمـان پـیـغمبر اکرم (ص) طفلی بسیار خرما میخورد. هر چه اورا نصیحت میکردند فایده نداشت. مادرش او را به نزد پیغمبر (ص) برد تا او را نـصـیـحت کند؛ اما آن حضرت فرمود: امروز بروید و فردا بیایید. روز دیـگر زن به همراه فرزندش خدمت پیغمبر (ص) حاضر شد. حضرت به کودک فرمود که خرما نـخورد. زن سؤال کرد: یا رسول اللّه، چرا دیروز به او نفرمودید خرما نخورد؟ حـضـرت فـرمـود: دیـروز وقتی این کودک را حاضر کردید، خودم خرما خورده بودم.
وی بابیان اینکه کودکان دوربینهای مخفی دقیقی هستند که ریزترین رفتارها را در ذهنشان ثبت میکردند، اظهار کرد: در روایات گفته شده است که کودکان را با اعمالتان تربیت کنید نه با حرفهایتان.
وی با اشاره به اینکه حضرت محمد (ص) به اندازه ظرفیت کودکان به آن ها آموزش میداد؛ اما متأسفانه امروزه والدین بچههای را از سنین پایین مجبور به شرکت در کلاسهای متعدد میکنند، بیان کرد: والدین در هفت سال ابتدایی زندگی کودک از او انتظار دارند که در مقابل دیگران مؤدب باشد و هیچ کار خطایی انجام ندهد و به دنبال این هستند که کمبودهای خودشان را از طریق کودکانشان جبران کنند.
استاد جامعه الزهرا (س) بابیان اینکه آموزش به کودکان باید متناسب به استعداد و ذهن کودکان باشد، گفت: همانگونه که معده کودکان قدرت هضم غذای سخت و سنگین را ندارد ذهن کودکان هم تحمل آموزشهای سنگین و علمی را ندارد و پیامبر اسلام (ص) نیز این نکته را رعایت میکردند.
وی ادامه داد: پیامبر به آموزش عبادت کودکان هم توجه میکردند و متناسب با سن شان آموزش میدادند و در روایات نیز از پیامبر (ص) نقل شده است ما به فرزندانمان از سهسالگی آموزش میدهیم اما شما از پنج سالگی آموزش دهید؛ که این امر نشان میدهد پیامبر (ص) دقت داشتند که تربیت کودکی که در خانه نبوت است با تربیت سایر کودکان مسلمان تفاوت دارد.
این استاد اخلاق با تأکید بر اینکه حجاب یکی از آموزههای مهم اسلام است، یادآور شد: همانگونه لباس باز و نازک پوشاندن به کودکان اشتباه است؛ چادر و مانتو پوشاندن به کودکان در سنین پایین نیز نادرست است و باید در این زمینه هم به اصل اعتدال توجه کرد.
انتهای پیام
نظرات