به گزارش ایسنا، بنابر اعلام نشریه علمی جهان شیمی فیزیک، مواد شیمیایی (chemical substance) یک نام کلی برای موادی است که ترکیب شیمیایی ثابت و خصوصیات مشخصی دارند. مواد شیمیایی می توانند ساده، ترکیبی یا آلیاژی باشند که از عناصر مختلفی تشکیل شده است. در ادامه این مطلب به معرفی بوراکس و سی ام سی به عنوان دو ماده شیمایی شناخته شده و مهم در صنعت می پردازیم.

بوراکس چیست؟

بوراکس که به عنوان بورات سدیم، سدیم تترابورات یا دی سدیم تترابورات نیز شناخته می شود، یک جامد سفید رنگ پودری است. این ترکیب معمولا از ذخایر تبخیری دریاچه های فصلی استخراج می شود. 

بوراکس به عنوان یک پاک کننده همه کاره از گرفتگی لوله های فاضلاب تا تمیز کردن سطوح، مورد استفاده قرار می گیرد. این ترکیب در حال حاضر به عنوان یکی از مواد شیمیایی اصلی در بسیاری از محصولات پاک کننده استفاده می شود.

کاربردهای بوراکس

کاربردهای تجاری بوراکس، در طول چند دهه اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این ترکیب به عنوان یک ماده فعال در پودر لباسشویی و محصولات پاک کننده خانگی استفاده می شود. کاربرد دیگر بوراکس در آزمایشگاه های شیمی و به عنوان یک ماده ضد حریق و بافر کننده pH است. از سایر کاربردهای بوراکس می توان به عاملی برای نرم کنندگی آب و همچنین جلوگیری کننده از پوسیدگی چوب اشاره نمود.

زمان که بوراکس در آب حل می شود، هیدرولیز شده و یک محلول قلیایی ملایم ایجاد کند که می توان از آن برای خنثی سازی اسیدها استفاده کرد. براکس می تواند در ترکیب با مواد قلیایی قوی برای تولید ترکیبات شیمیایی با pH پایین نیز استفاده شود. به بیان دیگر pH نسبتا ثابت بوراکس (تقریبا 9.2) این ماده شیمیایی را به یک عامل بافر کننده عالی برای محلول های دهیدراته تبدیل کرده است.

بوراکس بخشی از فرمولاسیون چسب نشاسته برای کاغذ و مقوای راه راه و یک عامل پپتیزه کننده در تولید چسب های کازئین و دکسترین است. این ترکیب با اتصال عرضی به گروه های هیدروکسیل مزدوج، چسبندگی و استحکام چسب را تا حد زیادی بهبود می بخشد.

بوراکس توانایی حل اکسیدهای فلزی را دارد و در بازیابی فلزاتی مانند برنج، مس، سرب و روی از سرباره ذوب مورد استفاده قرار می گیرد. در متالورژی آهن، بوراکس دکاهیدرات به عنوان شار برای جلوگیری از اکسیداسیون در سطح آهن مذاب استفاده می شود. در سایر فرآیندهای فلزکاری مانند جوشکاری و لحیم کاری، بوراکس برای پوشاندن سطوح فلزی استفاده می شود. این ترکیب با جلوگیری از تماس هوا و رطوبت از هرگونه اکسیداسیونی جلوگیری می کند؛ همچنین می تواند به عنوان یک ماده پاک کننده برای تمیز کردن سطح فلزات از زنگ زدگی و رسوب مورد استفاده قرار گیرد.

بوراکس همچنین کاربردهای زیادی به عنوان یک بازدارنده خوردگی در سیستم های آب و فاضلاب دارد زیرا می تواند از اکسیداسیون تاسیسات آهنی جلوگیری کند. کاربردهای معمول این ترکیب در خنک کننده های موتور، ضد یخ و تصفیه آب است. بوراکس در اتیلن گلیکول بسیار محلول است و اسیدهای حاصل از تجزیه اتیلن گلیکول را خنثی کرده و از خوردگی اسیدی سطح فلز جلوگیری کند.

بوراکس در استخراج طلا نیز استفاده می شود و به عنوان بازدارنده شعله برای اطفاء حریق های کوچک بدون خطر شعله ور شدن بسیار مفید است. بوراکس همچنین به عنوان خنثی کننده و حامل در تولید سیم فلزی کاربرد دارد.

سی ام سی چیست؟

کربوکسی متیل سلولز یا سی ام سی پودری سفید رنگ، بی بو و بی مزه است که در حلال های آلی نامحلول است. از این ماده به عنوان غلظت دهنده در صنایع غذایی و به عنوان حامل دارو در صنعت داروسازی استفاده می شود. سی ام سی در صنعت چاپ و رنگرزی به عنوان خمیر چاپ استفاده می شود. در صنعت پتروشیمی نیز می توان از آن در فرآیند کراکینگ نفت استفاده کرد.

کاربردهای سی ام سی

کربوکسی متیل سلولز یا سی ام سی یک پلیمر آلی است که از پلی ساکاریدهای طبیعی سنتز می شود. این ترکیب غیرسمی، تجدید پذیر، فراوان، زیست سازگار و زیست تخریب پذیر است. CMC در بسیاری از بخش های صنعتی از جمله فرآوری غذاها، تولید منسوجات، کاغذ، چسب، رنگ، داروسازی، لوازم بهداشتی و فرآوری نفت و مواد معدنی از ارزش بالایی برخوردار است. استفاده از سی ام سی به عنوان ضخیم کننده باعث می شود که مواد به طور مساوی در سراسر مخلوط  پراکنده شوند. این ترکیب به نگهداری مواد جامد در مایعات کمک کرده  و در واقع  به عنوان امولسیفایر عمل می کند.

با کنترل میزان سی ام سی، می توان طعم و احساس غذا یا دارو را در دهان و هنگام بلع به خوبی تنظیم نمود. سی ام سی، یک پلی الکترولیت خطی با ویژگی های آنیونی است. این ویژگی باعث می شود که در آب سرد و گرم به راحتی حل شود و محلول های شفاف و بی رنگ ایجاد کند. توجه به این نکته ضروری است که ویژگی های خاص CMC به شدت تحت تأثیرغلظت محلول، قدرت یونی و PH قرار می گیرد.

انتهای رپرتاژ آگهی