رسم و عادتی دیرینه در مزارع کشاورزی از جمله شالیزارهای شمال کشور؛ آتش زدن کاه و کلش جهت هموار و مهیا کردن زمین برای کشت دوم. سرمایه ای که به سادگی به حریق سپرده می شود تا دود آن هم به چشم محیط زیست برود و هم به چشم خاک. همه این اتفاق در شرایطی است که مطابق ماده ۲۰ قانونِ هوای پاک و بر اساس ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی، آتش زدن کاه و کلش ممنوع است.
دلیل اصلی روی آوردن کشاورزان به آتش زدن کاه و کلش، کنترل آفات و علف های هرز، پاک شدن سریع زمین از بقایای گیاه قبلی و آسان شدن عملیات شخم برای محصول بعدی است اما غافل از اینکه سوزاندن کاه و کلش علاوه بر مشکلاتی که برای خاک ایجاد کرده و عناصر مفید و بسیار مورد نیاز و ضروری خاک که می تواند جذب گیاهان شود را از بین می برد، باعث آلودگی هوا و محیط زیست شده و خسارات اقتصادی متعددی را دامن می زند.
حال با همت مریم قلی‌زاده، دانشجوی مقطع کارشناسی رشته زیست‌شناسی و علوم گیاهی و آرمان محمودی اطاقوری، عضو هیئت علمی و دانشیار گروه علوم گیاهی دانشگاه مازندران و در ابتکاری ارزنده از باقیمانده کاه و کلش شالیزارهای استان، خاکی حاصلخیز و ارگانیک و بسیار غنی تولید شده تا از هدر رفت این سرمایه گران بها جلوگیری و ارزش افزوده قابل توجهی نیز عاید کشاورز شود.
محمودی در گفت و گو با ایسنا، هدف اصلی از انجام این تحقیق را کاربردی کردن پژوهش ها دانست و با بیان اینکه این تحقیق دانشگاهی نیز در راستای پیاده کردن همین هدف و دغدغه انجام شده است، بیان کرد: پایان نامه های مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا و پروژه دوره کارشناسی باید به سمتی سوق داده شوند که بتواند مشکل و معضلی از مشکلات کشور، استان و یا شهرستان را حل نموده و برطرف نماید.
وی در خصوص فرآیند تولید این خاک ارگانیک ضمن اشاره به این نکته که سوزاندن کاه و کلش شالیزارها پس از برداشت برنج توسط کشاورزان، آثار مخربی از جمله بالارفتن سطح آلاینده‌ها، فرسایش و کاهش حاصلخیزی خاک در محیط زیست به همراه دارد، گفت: در این فرآیند، مقدار ازت موجود در کاه و کلش را با استفاده از بستر درختان جنگلی افزایش یافت که در نتیجه نسبت کربن به ازت، از حدود ۷۰ به زیر ۱۰( حدود هفت و نیم تا هشت) کاهش پیدا کرد چراکه این نسبت C به N، یک پارامتر بسیار موفق و تعیین‌کننده در کیفیت نوع خاک تولید شده است.
دانشیار گروه علوم گیاهی دانشگاه مازندران با بیان اینکه خاک تولید شده با استفاده از بستر درختان جنگلی مازندران و نیز فعل و انفعالات بیوشیمایی حاصل از آن به دست آمد، افزود: غیر از این خواص، خاک ارگانیک تولیدی، دارای PH (اسیدیته) بسیار مناسب (در حدود ۷) و همچنین میکرو المنت‌ها و ماکرو المنت های مفید و مغذی است. دارا بودن هدایت الکتریکی یا شوری مناسب (در حدود ۳) از دیگر ویژگی های مطلوب این خاک تولید شده است. این خاک ارگانیک دارای همچنین مقادیر متنابهی از عناصر شیمیایی نظیر نیتروژن، فسفر، پتاسیم، آهن، منگنز، روی، بر و مس است.
مریم قلی‌زاده دانشجوی مقطع کارشناسی رشته زیست‌شناسی علوم گیاهی دانشگاه مازندران که این تحقیق و پژوهش را در قالب واحد پروژه، به انجام رسانید، در خصوص گفت: بدون در نظر گرفتن ارقام برنج و بدون اینکه مقدار خاصی مد نظر باشد، کاه و کُلش مزارع برنج را به‌صورت کاملاً تصادفی، جمع آوری شد و در بازه زمانی ۳۰ روزه، تمامی آزمایش ها و آنالیزهای مختلف را بر روی همه نمونه های انتخاب‌شده، انجام گرفت.
گفتنی است خاک ارگانیک تولید شده، بر اساس آنالیز خاک‌شناسی صورت گرفته توسط آزمایشگاه خاک شناسی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، قابلیت استفاده در پرورش، تولید و تکثیر انواع گیاهان زراعی، محصولات باغی، مزارع سبزی و صیفی، گل ها، گیاهان زینتی و آپارتمانی و باغ های میوه را با یک چهارم قیمت نمونه‌های خاک وارداتی از خارج کشور، دارد.
انتهای پیام
نظرات