این تپه باستانی، گذر نسل‌ها و قرن‌ها را در دل خود تجربه کرده و هزاران سال شاهد ویرانی و آبادی اصفهان، با هر جنگ و حکومت نوپا بوده؛ حالا که باید بدن خسته و زخمی آن تیمار شود و حضورش آیینه تمام قد تاریخ این شهر باشد، مدیران شهری گویا سر در گم هستند و «اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری از شهرداری و شهرداری از اداره میراث انتظار کمک دارد». در این بین تیم کاوش‌گر هم که در فواصل زمانی متعدد، هربار گوشه‌ای از شگفتی‌های تاریخی این «شناسنامه» را کشف کرده‌اند، با اشتیاقی که رو به ناامیدی دارد، منتظر خبری از نهادهای متولی هستند!

از آخرین دستاوردهای تیم کاوش‌گر این منطقه، قریب به یک سال گذشته است. این فصل از اکتشافات، همزمان با اجرای پروژه لوله‌کشی آب به سمت شرق اصفهان انجام شد و اگر نمی شد، کشفیاتی که سال گذشته صفحات رسانه‌ها را پر و گوش مردم را کر کرده بود، هنوز در دل این تپه نهفته بود و فرش پای «بی‌خانمان‌ها و کارتن‌خواب‌ها بود» چنان که الان هم بقایای کشف نشده این اثر، در تپه اشرف مدفون است و به گفته سرپرست هیئت باستان‌شناسی تپه اشرف، «محل زندگی شبانه آسیب‌دیدگان اجتماعی است، به پیست موتور سواری و محل اجتماع کارتن خواب‌ها و افراد مخل جامعه تبدیل شده!»

علیرضا جعفری زند، با ناراحتی بسیار از محقق نشدن وعده‌های هیجانی در این مورد به ایسنا می گوید: قرار بود شهرداری اسپانسر کاوش‌های تپه اشرف شود، اما پا پس کشید و در واقع جریان کاوش متوقف شد.

او با بیان اینکه «شهرداری در حین کاوش‌ها برای همکاری در بخش شمالی تپه اشرف و رو به خیابان سلمان فارسی اعلام آمادگی کرده بود»، ادامه می‌دهد: قرار بود در مرحله اول، شهرداری تپه اشرف را به صورت استاندارد محصور کند و از وضعیت نابسامان کنونی بیرون بیاورد، اما این اتفاق نیفتاد.

این باستان شناس از وضعیت رسیدگی به این پروژه ملی، ابراز ناراحتی می‌کند و یادآور می‌شود: شهرداری همیشه در پروژه‌های این چنینی روی خوش نشان می‌دهد اما وقتی پای عمل و بحث‌های مالی به میان می‌آید، هیچ اقدامی انجام نمی‌شود و پا پس می‌کشد. شهرداری می‌گوید چرا اداره میراث متولی نمی‌شود و اداره میراث می‌گوید شهرداری «باید» متولی شود چون این تپه جزو فضای شهری و بخشی از شهر است و در دل یکی از خیابان‌های با اهمیت اصفهان قرار دارد.

سرپرست هیئت باستان‌شناسی تپه اشرف خاطر نشان می‌کند: کاوش‌های این منطقه باستانی از سال ۱۳۸۹ شروع شد و به خاطر مشکلات مالی امکان پیگیری مرتب آن وجود نداشت. سال گذشته، در فصل هفتم کاوش‌ها، شرکت آب و فاضلاب اصفهان به دلیل پروژه لوله‌کشی حامی کاوش‌ها شد اما متأسفانه بعد از اتمام پروژه کار کاوش تمام و دستاوردهای ملی شامل گورستان اشکانی و کارگاه صنعتی مدفون در زیر خیابان‌های اطراف نیمه کاره رها شد!

به گفته او، اداره کل میراث فرهنگی استان، حاضر به همکاری هست اما شهرداری هم نباید چشم خودش را بر روی پروژه ببندد و تمام وظایف را بر شانه میراث فرهنگی بگذارد، به هر روی اصفهان شهری مشهور با پیشینه‌ای با اهمیت در دنیا است و تپه اشرف هم یگانه تپه تاریخی اصفهان و شناسنامه گذشته اصفهان در دل فضای شهری است؛ این اثر در قلب شهر قرار دارد و در مکان دور افتاده‌ای نیست، دو طرف آن فضای سبز و امکانات شهری ایجاد شده اما خودش بی هیچ رسیدگی، رها شده است!

جعفری می‌افزاید: تپه اشرف از لحاظ تاریخی و چشم‌انداز شهری برای اصفهان قابل اهمیت است؛ اگر کاوش‌های این منطقه تکمیل شود، به عنوان یک مرکز توریستی و دیدنی در اصفهان مطرح خواهد شد و با نمایش آثار و کشفیات، می‌تواند بازدیدکننده‌ داشته باشد.

چشم تپه اشرف، به مدیریت شهری جدید

رضا اخوان، شهردار منطقه چهار اصفهان نیز در گفت و گو با ایسنا در این باره توضیح می‌دهد: شرایط کنونی تپه اشرف، به لحظه سیما و کالبد شهر، در شأن و صلاحیت اصفهان و منطقه چهار نیست.

او می‌گوید: به طور کلی حدود هفت هکتار از اراضی خاص منطقه چهار بلاتکلیف است و نگاه معنوی به لحاظ میراثی و تاریخی به این اراضی حائز اهمیت است، بنابراین رسیدگی به این حوزه، از آنجا که موضوع تخصصی به نظر می‌رسد برعهده سازمان میراث فرهنگی استان است و معتقدیم به آثار میراثی این شهر باید با تمام توان توجه ویژه شود.

اخوان با اعلام اینکه «تپه اشرف در تصرف و مالکیت سازمان میراث فرهنگی است» ادامه می‌دهد: سازمان میراث فرهنگی یک سازمان وابسته به دولت است، در حالی که شهرداری‌ها نهادهای عمومی هستند؛ با این حال در دوره قبلی مدیریت شهری تصمیم بر این شد که کار مشترکی بین شهرداری اصفهان و اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان انجام شود و «نجات‌بخشی و ساماندهی تپه اشرف» در دستور کار قرار بگیرد.

شهردار منطقه چهار اصفهان با اشاره به انعقاد تفاهم‌نامه‌ای میان شهرداری و اداره میراث فرهنگی استان یادآور می‌شود: بر اساس این تفاهم نامه، قرار شد اقداماتی با حمایت مالی شهرداری انجام شود و به موجب آن، شهرداری مبلغی را به عنوان بودجه در نظر بگیرد تا در گام نخست، تپه اشرف از شرایط کنونی خارج شود اما زمانی که تفاهم نامه به صورت جامع‌تر تنظیم و اهداف اجرایی با جزئیات در بندهای این تفاهم نامه لیست شد، بودجه پیش‌بینی شده محدود به نظر آمد و قرار شد عملیات نجات تپه اشرف به صورت فاز بندی انجام شود.

اخوان، با اعلام آمادگی برای همکاری در انجام پروژه‌های مربوط به نجات تپه اشرف، می‌افزاید: شهرداری منطقه چهار منتظر تغییرات مدیریت شهری در دولت جدید است و با وجود تفاهم‌نامه مذکور، باید اقدامی برای انعقاد قراردادی جامع و جزئی‌نگرانه با تیم کاوش انجام شود و موارد عنوان شده در تفاهم‌نامه، مرحله به مرحله، به طور پیوسته به سرانجام برسد.

در این راستا، منوچهر مهروی‌پور، رئیس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شورای اسلامی شهر اصفهان، به ایسنا می‌گوید: با وجود ظرفیت‌های موجود در شهر اصفهان به عنوان «پایتخت فرهنگی کشور»، این موضوع در شورای ششم از طریق کمیسیون اقتصادی و گردشگری پیگیری خواهد شد و کمیسیون فرهنگی هم آماده است تا از تمامی ظرفیت‌های خود در جهت خدمت به مردم استفاده کند تا این مکان به سایت موزه‌ای در خور شهر اصفهان تبدیل شود.

این عضو شورا، در چهارمین جلسه علنی شورای شهر اعلام کرده بود که شهرداری از اعتبارات دولتی بهره‌مند نمی‌شود، بنابراین لازم است شهردار با افکار اقتصادی، بتواند با دستگاه‌های اجرایی ارتباط برقرار کند.

سال‌ها پیش از انقلاب، با ثبت «میدان نقش جهان» در فهرست میراث ملی، اصفهان به یکی از نامدارترین شهرهای توریستی ایران تبدیل شد و در سال نخست پیروزی انقلاب نیز به همت شهریار عدل، در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد و از آن به بعد، این میدان وجهه جهانی یافت و به مقصد نخست توریست‌های خارجی بدل شد.

سرپرست هیئت کاوش در تپه اشرف و اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان هم سال گذشته تأکید کرده بودند که با تبدیل تپه اشرف به «سایت موزه»، علاوه بر اینکه بخشی از تاریخ اصفهان نجات می‌یابد، هزینه‌های کاوش و رسیدگی به این بنای باستانی با ثبت ملی آن تأمین خواهد شد. رسیدگی به تپه اشرف، از منظر اقتصادی نیز ارزشمند بوده و نجات آن در گرو همت مدیران شهری آینده است.

تپه اشرف، «شناسنامه باستانی اصفهان» و میراث کهنی است که تا این لحظه، یادگاری‌هایی از دوران هخامنشیان تا قرن ۱۱ هجری را در دل خود  نگه داشته. این ویژگی در آثار و ابنیه کمتری در داخل شهر اصفهان وجود دارد و توجه به آن ضروری است، چنان که در بازه‌های مختلف، بناهای باز مانده از دوران باستان، نظیر «چغازنبیل» و «شهر سوخته» نیز مورد توجه قرار گرفت و نظر جامعه جهانی و یونسکو را به خود جلب کرده.

انتهای پیام