حجت‌الاسلام و المسلمین محمدجواد حاج علی‌اکبری شامگاه گذشته، ۲ شهریور ماه، در نشستی با موضوع «مساجد؛ پایگاه تمدن‌سازی و بصیرت‌افزایی در اندیشه مقام معظم رهبری» که توسط دفتر نمایندگی حفظ و نشر آثار آیت‌الله‌ خامنه‌ای در مشهد برگزار شد، اظهار کرد: در ابتدا باید بدانیم که رهبر انقلاب به عنوان یک فقیه، اسلام‌شناس، حکیم و همچنین به عنوان یک شخصیت انقلابی، مجاهد، فعال اجتماعی و سیاسی طی سال‌های متمادی و به عنوان یک امام جماعت و تجربه علمی از فعالیت در مسجد دارند و آنچه که از بیان ایشان در ارتباط با مسجد تراوش کرده است با توجه به این سرمایه و ذخیره‌ای که در وجودشان قرار دارد؛ برای ما یک سرمایه بزرگ تلقی می‌شود.

وی با بیان اینکه ما باید مسجد را چگونه ببینیم و چه تصویر روشنی از مسجد در فرهنگ اسلام ناب داریم؟، عنوان کرد: در این زمینه مقام معظم رهبری استادانه وارد شده‌اند و به نظر می‌رسد که تعابیری که ایشان در این خصوص به کار گرفته‌اند نیز برای امت اسلامی و به ویژه جامعه جوان ما راه گشاست. همواره این امر مهم است که تلقی ما از مسجد چه باشد و تا چه اندازه این نگاه ما به نگاه اسلام ناب نزدیک است.

رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه کشور گفت: در اجلاس سراسری نماز که در سال ۱۳۸۹ برگزار شد، مقام معظم رهبری پیامی را ارائه دادند و با توجه به مطالعاتی که به سبب علاقه شخصی به موضوع مسجد داشتم باید بگویم که این متن به تنهایی کفایت می‌کند و گویای همه آنچه که باید در خصوص مسجد گفته شود، است، زیرا یک متنی است که در آن یک نگاه راهبری و کاربردی وجود دارد و همواره می‌تواند برای امروزه نیز مورد استفاده قرار گیرد.

حاج علی‌اکبری بیان کرد: در حقیقت رهبر معظم انقلاب توصیه می‌کنند که باید بتوانیم مسجد را آن‌گونه که خداوند و اولیای خدا ارائه کرده‌اند بشناسیم و درک کنیم؛ چراکه همواره مسجد هم جایگاه عبادت و هم پایگاه سیاست است. انسان با حضور در این مکان مقدس می‌تواند سایر ساحت‌های زندگی خود را به دست آورد و انگیزه‌مند می‌شود و در هر یک از این ساحت‌ها که وارد شود می‌تواند جلوه‌های ایمانی خود را به نمایش بگذارد.

وی خاطرنشان کرد: همچنین ایشان این‌گونه تعبیر می‌کنند که مسجد مظهر بر آمیختگی ذکر، نماز، نیایش و سامان دادن زندگی اجتماعی در پرتو دین، خدای متعال و پرورش بندگی است و همواره مسجد است که می‌تواند فرد و جامعه را به تراز اسلامی نزدیک کند. در حقیقت این تعابیر هویت مسجد را به صورت متفاوت به ما نشان می‌دهد.

رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کشور با اشاره به کارکردها و آثار مسجد در زندگی فردی و جامعه مومن در نگاه رهبر انقلاب، گفت: زمانی‌که به منظومه فکری ایشان مراجعه می‌کنیم، این‌گونه آمده است که مسجد دارای کارکردهای متنوعی چون عبادی، معنوی، نیایشی، سیاسی، اجتماعی، تبلیغی، رسانه‌ای و ترویجی، آموزشی و تربیتی و مبارزاتی و نظامی است که در حقیقت این مسجد همان مسجدی است که مورد پسند اهل بیت(ع) و پیامبر گرامی اسلام بوده است.

حاج علی‌اکبری اظهار کرد: در اینجا رهبر معظم انقلاب در راستای نقش‌های مسجد به چند مورد از جمله اینکه میان تمامی این نقش‌های متنوع باید توازنی ایجاد شود، همه این نقش‌های متنوع با محوریت نماز باشند، همه این نقش‌ها باید به صورت هماهنگ در محیط مسجد تقویت شوند، طهارت و پاکیزگی مسجد و دور بودن از ابتلاء به مناقشات و منازعات داخلی، اهتمام ویژه نسبت به نماز، مسجد باید پایگاه انواع فعالیت‌های اجتماعی و در نهایت نیز مسجد باید یک نقش حصار معنوی برای جامعه باشد و به نوعی صیانت بخشی در برابر تهاجم فرهنگی و توطئه دشمنان باشد، اشاره می‌کنند.

وی تصریح کرد: این در حالی است که امام راحل نیز از روزی که انقلاب را شروع کرد، توجه ایشان به مساجد بود و همواره مساجد را به عنوان پایگاه انقلاب قرار داد. از این‌رو می‌توان گفت که ما، در دوران معاصر یک نوع بازگشت به هویت اصیل اسلامی در محور را داریم که این امر را مدیون روشنگری‌های امام راحل(ره) می‌دانیم. در حقیقت ایشان این راه را برای ما باز کرد و نتیجه این شد که در تحول اسلامی معاصر، مسجد از نقش بسیار برجسته و ماندگاری برخوردار است و به گونه‌ای که در خارج از مرزها، انقلاب ما را به عنوان انقلاب مساجد معرفی کرده‌اند.

رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کشور گفت: همواره مساجد نقش‌آفرینی خود را در حرکت اسلامی معاصر از جمله شکل‌گیری انقلاب اسلامی، سازماندهی مبارزان، تربیت مجاهدان و انسان‌های انقلابی، ایجاد شبکه و تشکیلاتی میان مبارزان و مجاهدان در استان‌ها و شهرهای مختلف، پیروزی انقلاب اسلامی، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، پایگاه اصلی برای تحکیم پایه‌های انقلاب اسلامی در آن زمان، اداره دفاع مقدس، تحقق بسیج ملی و سراسری مردم در طی این سال‌ها داشته است. در حقیقت این نقش‌ها، نقش‌های بنیادین، برجسته و اساسی بوده است.

حاج علی‌اکبری بیان کرد: به نظر می‌رسد هرچه از ابتداء انقلاب اسلامی فاصله می‌گیریم به تدریج با سوء تدبیری‌هایی که در بخش‌های گوناگونی از جامعه صورت گرفته، این نقش‌ها تا حد زیادی کمرنگ و به مجموعه‌ها و نهادهای دیگری سپرده شده است و به نوعی به نقش‌های اجتماعی، سیاسی و انقلابی کم‌توجهی شده که این امر نیز محل مباحثه است و باید در فرصت مناسبی به آن‌ها پرداخته شود.

وی خاطرنشان کرد: در حقیقت انقلاب اسلامی خدماتی چون گفتمان انقلاب اسلامی، تأمین نیروی انسانی و تأمین کادر جدید برای انقلاب نو را از مساجد دریافت کرده است و علاوه بر این موارد نیز مساجد هم، از تاریخ انقلاب اسلامی بهره‌های زیادی برده که در کلام رهبر معظم انقلاب تصریح شده است. در حقیقت این کارکردها و نقش‌آفرینی‌های سیاسی و اجتماعی مساجد به وسیله انقلاب اسلامی تقویت شد و همواره جلوه‌های بدیع و ماندگار معنوی مساجد که در صدر آن‌ها مسئله اعتکاف بود و به نوعی جزو سنت‌های فراموش شده مساجد تلقی می‌شد به لطف انقلاب اسلامی احیا و پرورش داده شد و همچنین نماز جمعه نیز یکی دیگر از خدماتی است که انقلاب اسلامی نسبت به مسجد انجام داده است.

حاج علی‌اکبری بیان کرد: علاوه بر اینکه در نگاه ایشان نیز می‌توان امتداد حرکت انقلاب اسلامی را در خارج از مرزها چه در کشورهای اسلامی، آسیایی و آفریقایی مشاهده کرد، در پرتو حرکت انقلاب اسلامی و کارکردهای ویژه مسجدی نیز می‌توان در جای جای جهان و حتی در اروپا در ارتباط با اجتماع مومنین و مسجد در این مناطق مشاهده کرد.

وی خاطرنشان کرد: یکی از موضوعات دیگری که رهبر معظم انقلاب نسبت به آن توجه و اهتمام ویژه‌ای دارند، ائمه جماعات است. ایشان همواره معتقدند که امام جماعت و پیش‌نمازی کاری خوب، موثر و پرتلاش است. همچنین روح، مایه حیات و مدیر طبیعی مسجد را امام جماعت می‌دانند و بر این باور هستند که تمامی فعالیت‌هایی که در مسجد اعم از فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی و... صورت می‌گیرد باید با محوریت امام جماعت باشد.

رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کشور تصریح کرد: البته در اینجا نیز ایشان به بایسته‌های امام جماعت هم می‌پردازند و می‌گویند که در کیفیت و کمیت نماز نیز امام جماعت باید یک الگو باشد، پرتلاش باشد، مسجد را محل کار خود بداند، حیات و نشاط خود را در مسجد داشته باشد، مجاهدت در تسهیل نماز مقبول داشته و مردمی باشد. همچنین ویژگی‌هایی چون داشتن تواضع، علم، بردباری، مهربانی و روحیه خدمتگذاری و رفتار پدرانه و برادرانه با اهالی مسجد، جوان‌گرایی، پاسخگویی به سوالات و ابهامات مردم، بهره‌مندی از قطب‌نمای سیاسی و روحیه انقلابی از دیگر بایسته‌های امام جماعت است و همواره باید زبان و عملشان نیز در جهت وحدت و یکپارچگی باشد.

وی با اشاره به توصیه‌های رهبر معظم انقلاب در خصوص مسجد، خاطرنشان کرد: یکی از این توصیه‌ها این است که مسجد باید برقرار باشد، بدین منظور که نماز باید در سه وقت برگزار شود و در مسجد باید از پیش از ظهر و پس از نماز عشاء نیز به روی مردم باز باشد. همچنین تأکید دیگری که ایشان در این خصوص دارند این است که مواظب باشید که مساجد سکولار نشوند و در حقیقت روحیه انقلابی نیز در مساجد حفظ شود. نکته دیگری که ایشان همواره توصیه می‌کنند این است که در مساجد حتماً باید جایگاهی خاص و ویژه برای جوانان وجود داشته باشد. در حقیقت اگر مسجد از مشارکت جوانان خالی باشد و جاذبه‌ای برای آن‌ها وجود نداشته باشد، به هیچ یک از این کارکردهای خود نخواهد رسید.

حاج علی‌اکبری بیان کرد: ایشان می‌گویند که زمزمه محبت متولیان و مدیران مساجد باید دل‌های پاک جوانان را مشتاق به مساجد کند. همچنین حفظ و تبیین سرگذشت مساجد نیز از دیگر تأکیدات ایشان است. در حقیقت مسجد، هم نماد سخت و هم نماد نرم برای تمدن اسلامی است و به نوعی می‌توان گفت که مسجد کانون اصلی تولید محتوا که همان سبک زندگی اسلامی است، تلقی می‌شود.

رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کشور گفت: همواره مساجد باید به لحاظ محتوایی، عمرانی، کالبدی، آرایه‌ها، نوسازی و بهسازی به صورت متوازن در دستور کار قرار گیرد و این در حالی است که رهبر معظم انقلاب نیز در این خصوص می‌فرمایند که مسجد باید بدون زینت‌ها و ظرایف اضافه‌ای ساخته شود. بنابراین اگر ما این‌گونه و با این نگاه به مسجد نگاهی داشته باشیم و در صدد داشتن چنین مسجدی باشیم، هم دنیا و هم آخرت ما آباد خواهد شد.

انتهای پیام