حجت‌الاسلام دکتر عبدالکریم بی‌آزار شیرازی در سومین روز همایش بین‌المللی گفت‌وگوهای بینافرهنگی خراسان که امروز، ۲۸ تیر ماه، با موضوع ادیان، عرفان و تصوف در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، در خصوص اخلاق عملی در دیدگاه امام رضا(ع) اظهار کرد: هنگامی که امام رضا(ع) به خراسان آمد، علمای نیشابور نزد ایشان آمده و پرسیدند تعریف شما از فتوت چیست؟ امام در پاسخ به آن‌ها فرمود که فتوت به معنای بزرگ داشتن فرامین خداوند و شفقت و مهربانی با خلق خداست.

وی ادامه داد: بسیاری از افراد گمان می‌کنند که برای خداوند کارهایی را انجام می‌دهند اما در واقع اگر دقیق‌تر بررسی کنیم، متوجه می‌شویم که اغلب برای هوای نفسانی آن اقدامات را انجام می‌دهند. همانطور که می‌دانید اهل فتوت، منشا اخلاق را در صفات کمال خداوند جست‌وجو می‌کنند؛ بنابراین سرچشمه اخلاق فتوت و اخلاق عملی، خداوند و صفات الهی است.

بی‌آزار شیرازی با بیان این‌که امام رضا(ع) میان فتوت و توحید پیوند برقرار کرد، خاطرنشان کرد: با این وجود فتوت و جوانمردی به اسوه و الگو نیاز دارد و خداوند در این‌باره بیان می‌کند که پیامبر اکرم(ص)، اسوه حسنه اخلاق است. همانطور که حضرت ابراهیم(ع) اسوه جوانمردی، فتوت و اخلاق بود. همچنین حضرت محمد(ص) با بیان عبارت «لا فتی الا علی» نیز امام علی(ع) را اسوه و الگوی فتوت معرفی کرده‌اند.

وی با اشاره به این‌که فتوت و جوانمردی، مهم‌ترین دستاوردی است که امام رضا(ع) در سفر خود به خراسان بزرگ برای مردم به ارمغان آورده‌اند، خاطرنشان کرد: امام رضا(ع) الگوی اخلاق عملی در تمام مسائل هستند؛ لذا یکی از شرایط دستیابی به فتوت، الگوبرداری از ایشان به شمار می‌رود. بر این اساس مردم خراسان بزرگ، به ویژه مردم نیشابور، کلام امام رضا(ع) را با گوش جان شنیدند و با اسوه قرار دادن امام رضا(ع)، میان فتوت و توحید ارتباط برقرار کردند و سپس مساله فتوت را به سایر نقاط جهان انتشار داده و به نسل‌های بعد منتقل کردند.

رئیس اسبق دانشگاه مذاهب اسلامی عنوان کرد: امام صادق(ع) درباره فتوت بیان می‌کند که جوانمردی و فتوت و جوانمردی ۱۰ نشانه دارد که یکی از این نشانه‌ها راستگویی است. امام رضا(ع) نیز در این خصوص می‌فرماید که انسان دروغگو مروت و جوانمردی ندارد. وفای به عهد از دیگر علائم جوانمردی است که در اسلام و سایر ادیان نیز بسیار مورد تأکید قرار گرفته است.

وی اضافه کرد: علاوه بر این‌ها احسان، مهمان‌نوازی، بخشش و دستگیری از افراد نیازمند از دیگر ویژگی‌های امام رضا(ع) در زمینه جوانمردی است و یکی دیگر از نشانه‌های فتوت را می‌توان حیا عنوان کرد. به این ترتیب علمای علم عرفان مفهوم فتوت و جوانمردی را در آیه «إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ وَإِیتَاءِ ذِی الْقُرْبَیٰ وَیَنْهَیٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْکَرِ وَالْبَغْیِ ۚ یَعِظُکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ» می‌دانند. به این معنی که خداوند به شما فرمان می‌دهد که به عدل رفتار کنید؛ احسان و رسیدگی به نزدیکان را همواره مورد توجه قرار دهید. همچنین خداوند شما را از فحشا، منکر، زیاده‌خواهی و تکبر نهی می‌کند. خداوند شما را موعظه می‌کند؛ باشد که پند بگیرید.

انتهای پیام