به گزارش ایسنا، ابر کامپیوتر(Supercomputer) به رایانه‌هایی گفته می‌شود که ظرفیت بالایی در محاسبات دارند. این واژه برای اولین ‌بار توسط مجله "نیویورک ورلد" برای اشاره به جدول‌ سازهای IBM در دانشگاه کلمبیا به ‌کار رفت.

این رایانه‌ها برای پردازش‌‎های سنگین به کار گرفته می‎‌شوند و برای سیستم‌‎هایی به کار می‌روند که قدرت پردازش اطلاعات فراوانی را در کسری از ثانیه داشته باشند. از این رو این ابزارهای هوشمند برای آزمایش مدل‌های ریاضی برای پدیده‌های پیچیده فیزیکی، شبیه‌سازی آب و هوای آینده، شبیه‌سازی پیدایش و تکامل کیهان، شبیه‌سازی و بررسی عملکرد راکتورها، تحقیقات بر روی مواد شیمیایی برای ساخت داروهای جدید، جوش هسته‌ای و در حوزه رمزنگاری استفاده می‌شود.

این سیستم‌ها بر خلاف کامیپوترهای معمول، بیش از یک CPU(پردازشگر مرکزی) دارند. این پردازشگرها، مدارهای مخصوصی برای تفسیر اطلاعات و دستورالعمل‌های برنامه و انجام محاسبات عملی و منطقی در توالی مناسب را در خود جای داده‌اند.

علاوه بر آن ابررایانه‌ها از ظرفیت ذخیره‌سازی بسیار بزرگی برخوردارند، همچنین این ابزارهای پرقدرت مجهز به حسگر برداری(vector arithmetic)  برای پردازش هستند. این حسگرها باعث می‎شود تا ابرکامپیوترها بتوانند چندین هزار محاسبه را همزمان پردازش کنند.

با توجه به کاربردهای وسیع این سیستم‌ها اخیرا اقداماتی در جهت طراحی و تولید ابر رایانه‌ها در مراکز پژوهشی و دانشگاهی کشور صورت گرفت که از آن جمله می‌توان به ابر رایانه پژوهشگاه دانش‌های بنیادی با توان پردازشی یک ترا فلاپ(۱۰۱۲ پردازش در ثانیه)، ابر رایانه دانشگاه صنعتی شریف، ابر رایانه دانشگاه علم و صنعت، ابر رایانه دانشگاه صنعتی امیرکبیر و ابر رایانه دانشگاه صنعتی اصفهان اشاره کرد.

ابر رایانه دانشگاه شریف

سرعت انجام محاسبات ابررایانه دانشگاه صنعتی شریف که در آذر ماه سال ۱۳۹۲ رونمایی شد، با بیش از ۳۵ ترافلاپس است.

این ابررایانه که یکی از پیشرفته‌ترین رایانه‌های موجود در کشور بوده، قادر است محاسبات پیچیده را که حل آنها با رایانه‌های معمول هفته‌ها به طول می‌انجامد، در مدتی بسیار کوتاه‌تر انجام دهد.

ابررایانه دانشگاه شریف از ۷۰ پردازنده متصل به هم تشکیل شده است که در آن ۳۵ گره وجود دارد. این ابررایانه همچنین از حافظه دسترسی تصادفی (RAM) معادل یک و نیم ترابایت برخوردار است.

مرکز محاسبات سریع دانشگاه علم و صنعت

مرکز پردازش سریع دانشکده کامپیوتر دانشگاه علم و صنعت کار خود را از سال ۱۳۹۵ آغاز کرد و در حال حاضر خدماتی چون در اختیار قراردادن حجم بالایی از منابع محاسباتی و ذخیره سازی داده با استفاده از کامپیوترهای COTS و سرورهای خاص منظوره، در اختیار قراردادن GPU به مشتریان بالقوه به صورت فیزیکی و تخصیص داده شده و پشتیبانی مناسب فنی و راهنمایی قدم به قدم برای استفاده مؤثر از مرکز توسط تیم فنی آن از سوی این مرکز ارائه می‌شود.

ابر رایانش دانشگاه صنعتی اصفهان

ابررایانه ملی شیخ بهایی در دانشگاه صنعتی اصفهان در سال ۱۳۸۹ راه‌اندازی شد. این ابررایانه برای شبیه‌سازی‌های مختلف در شاخه‌های مختلف علوم و صرفاً توسط پژوهشگران و شرکت‌های داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ابر رایانه دانشگاه امیرکبیر

ابر کامپیوتر دانشگاه صنعتی امیرکبیر که از آن با نام "سیمرغ" یاد می‌شود، شامل دو پروژه "پژوهش، طراحی و پیاده‌سازی ابررایانه سیمرغ" با محوریت دانشگاه صنعتی امیرکبیر و "پایش و راهبری طرح ابررایانه سیمرغ و انجام مطالعات تحقیقاتی جهت توسعه آن" با محوریت پژوهشکده فناوری اطلاعات پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات است.

فاز اول پروژه پایش و راهبری طرح ابررایانه سیمرغ، شامل برنامه‌ریزی طرح، راهبری و پایش طراحی ابررایانه سیمرغ، شناخت نیازمندی‌های بستر آزمون و ارزیابی و شناخت مفاهیم علمی و فنی نسل‌های آتی رایانش فوق سریع است که توسط پژوهشکده فناوری اطلاعات پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات نهایی شده است.

در طرح این ابررایانه، دستیابی به مدل مهندسی و پرتوتایپ اَبررایانه با ظرفیت پردازشی حدود ۱۶۰ ترافلاپس در گام اول طرح و توسعه آن به مقیاس پتافلاپس در گام دوم طرح پیش‌بینی شده است.

دکتر احمد معتمدی، رییس دانشگاه صنعتی امیرکبیر در گفت‌وگو با ایسنا، با تاکید بر اینکه ابر رایانه سیمرغ یک سیستم پرقدرت است، گفت: این طرح آماده شده و قرار است با حضور رییس‌جمهوری این طرح افتتاح شود.

۱۰ کشور برتر در ابر رایانه

بر اساس گزارش جهانی منتشر شده در نوامبر ۲۰۲۰ برترین سوپر کامپیوترهای دنیا معرفی شد که رتبه اول به سوپر کامپیوتر Fugaku از کشور ژاپن تعلق گرفت و بعد از آن Summit از امریکا در جایگاه دوم این فهرست قرار گرفت.

انتهای پیام