دکتر روح‌الله فتحی، معاون آموزشی پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی همزمان با سی‌امین سالگرد تأسیس این پژوهشگاه، در گفت‌وگو با ایسنا گفت: پژوهشگاه رویان طی دوران فعالیت‌های خود به مباحث علمی، پژوهشی و درمانی مختلفی پرداخته است. این پژوهشگاه در ابتدا با هدف درمان زوجین نابارور تأسیس شد و سپس به حوزه سلول‌های بنیادی وارد شد و در این مسیر، دانش و تجربه فراوانی کسب کرده است. حاصل سه دهه فعالیت‌ علمی، مجموعه‌ای از مستندات و مقالات علمی است که در نشریه‌های مرتبط منتشر شده و جامعه علمی و متخصصان کشور به آن دسترسی دارند. در کنار آن، شاهد خروجی‌هایی (output) هستیم که در جامعه علمی مرسوم بوده و منجر به برجسته شدن مراکز علمی در سطح ملی و بین‌المللی می‌شود. اگر چه این موارد جزو قواعد و از خصوصیات اصلی فعالیت‌های مراکز علمی بزرگی مانند پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی محسوب می‌شوند، اما نقش پژوهشگاه رویان را در رشد و توسعه علمی کشور، می‌توان از منظر دیگری نیز مورد بررسی قرار داد.

جریان‌سازی علم در سطح ملی و بین‌المللی

دکتر فتحی افزود: معتقدم فعالیت‌های پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی آثاری در سطح ملی و بین‌المللی به همراه داشته است که شاید در هیچ جدول ارزشیابی جای نگیرد، اما باید به این موارد توجه کنیم. از جمله این آثار، جریان‌سازی علم است. گاهی یک موضوع علمی در پژوهشگاه رویان مطرح و طی مدت زمانی نیز به آن پرداخته می‌شود و بعد مشاهده می‌شود که در سطح کشور نیز به آن توجه خاص می‌شود. این جریان‌سازی علمی از جمله موهباتی است که شامل حال مجموعه‌های علمی بزرگ شده و می‌تواند برای جامعه عام و خاص بسیار اثرگذار باشد. به همین دلیل این مراکز از جمله پژوهشگاه رویان به عنوان مراکز علمی مرجع شناخته می‌شوند.

وی تأکید کرد: به عنوان مثال، بیش از یک دهه است که به صورت جدی به موضوع حفظ توانایی باروری در بیماران مبتلا به سرطان در کشور پرداخته می‌شود، البته هنوز نتوانسته‌ایم انسجام مطلوب و مورد نظر را در این زمینه ایجاد کرده و روال قانون‌مند و مشخصی برای کمک به بیماران در نظر بگیریم. زمانی که این بحث در پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی مطرح شد، با برگزاری کنگره‌ها و سمینارهای مختلف از سوی پژوهشگاه رویان در این حوزه باعث شد موضوع حفظ توانایی باروری بیماران مبتلا به سرطان مورد توجه ویژه قرار بگیرد، تا جائیکه اخیراً درخواست تشکیل انجمن ملی از سوی یک نهاد به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ارسال شده است و آنچه برای ما حائز اهمیت است، جریان‌سازی علم در سطح ملی و بین‌المللی برای کمک به بشریت و رفع نیازهای درمانی است.

اعتمادسازی در سطح بین‌المللی

معاون آموزشی پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی خاطر نشان کرد: یکی دیگر از آثارِ فعالیت‌های پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی، اعتمادسازی در سطح بین‌المللی از طریق برنامه های آموزشی مشترک است. ظهور مجموعه‌های بزرگ و معتبر علمی در کشور از جمله پژوهشگاه رویان، منجر به اعتمادسازی در سطح بین‌المللی شده و زمینه‌ساز گسترش تعامل و همکاری‌های مشترک علمی بین مجموعه‌های بزرگ و معتبر علمی دنیا با مراکز علمی داخلی خواهد شد. در بحث اهمیت اعتمادسازی در سطح بین‌المللی، ‌می‌توان به مثالی در این حوزه اشاره کرد. چند سال قبل، پیوند رحم در کشور سوئد صورت گرفته بود که با نتایج خوبی همراه شده بود. از سوی یکی از متخصصین ایرانی این مرکز، پیشنهادی برای اجرای این فعالیت در منطقه خاورمیانه برای مسئول سوئدی این برنامه مهم درمانی مطرح شده بود.

وی تأکید کرد: محقق اصلی این طرح عنوان کرده بود که تنها در صورت ورود پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی به این موضوع، فعالیت در منطقه خاورمیانه را آغاز خواهند کرد. این موضوع در پژوهشگاه مطرح شد، ولی در اولویت‌های علمی مجموعه قرار نگرفت. اکنون شاهد هستیم که پس از منتفی شدن همکاری پژوهشگاه رویان، این طرح هنوز در منطقه خاورمیانه اجرایی نشده است. بنابراین موضوع اعتمادسازی در سطح بین‌الملل به یکی از دستاوردهای بزرگ و مهم مجموعه‌های علمی از جمله پژوهشگاه رویان تبدیل شده است و کشورهای صاحب دانش به این باور رسیده‌اند که با حضور مراکز علمی پرقدرت در منطقه، می‌توانند فعالیت‌های علمی و پژوهشی مشترک خود را توسعه دهند. 

تبدیل شدن مجموعه‌های بزرگ و مهم علمی کشور به پایگاه‌های مردمی

دکتر فتحی با اشاره به نقش پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی در رشد و توسعه علمی کشور، به آغاز شیوع ویروس کرونا در کشور اشاره کرد و گفت: اثر دیگری که مجموعه‌های بزرگ و مهم علمی کشور می‌توانند داشته باشند، تبدیل شدن به پایگاه‌های مردمی است. شاید در ابتدای شیوع ویروس کرونا، برنامه علمی خاصی در این زمینه در پژوهشگاه رویان تدوین نشده بود، اما با توجه به نگاه مثبتی که نسبت به این مجموعه در کشور وجود داشت، به این حوزه ورود پیدا کردیم و آزمایشگاه تشخیص ویروس کرونا که به لحاظ تعداد پذیرش بیمار، دومین مرکز در سطح تهران محسوب می‌شد، راه‌اندازی شد. در مواقع بحرانی، مجموعه‌های بزرگی مانند پژوهشگاه رویان به تکیه‌گاه مردمی تبدیل می‌شوند که این موضوع، ضرورت توجه و حمایت بیشتر نهادها و سازمان‌های مختلف از این مراکز علمی پیشرو برای رشد و تعالی بیش از پیش را به خوبی نشان می‌دهد.

وی افزود: همچنین افزایش عِرق ملی، انگیزه و علاقه‌مندی و نیز امید به آینده کاری در کشور نزد قشر جوان که نیروی محرکه پیشران کشور محسوب می شوند، از دیگر آثار فعالیت مراکز علمی پیشرو و بزرگ مانند پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی است. وقتی جوانان کشور مشاهده می‌کنند که مراکز علمی بزرگی مانند پژوهشگاه رویان در سطح دنیا مورد اعتماد و توجه خاصی قرار گرفته‌اند، آنها نیز به ماندن و تلاش و فعالیت در کشور امیدوار می‌شوند.

هدف اصلی در معاونت آموزشی، ارتقای اعتبار مردمی، ملی و بین‌المللی پژوهشگاه رویان

معاون آموزشی پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی گفت: در برنامه راهبردی پژوهشگاه رویان ۴ محور فعالیت پژوهش، درمان، آموزش و تجاری‌سازی محصولات علمی تعریف شده است. بنابراین در کنار توجه به بحث‌های پژوهش و درمان، پژوهشگاه به موضوع آموزش، اهتمام ویژه‌ای داشته و همواره سعی نموده است تا پیرو تأکیدات مقام معظم رهبری در توجه خاص به رشد و توسعه فعالیت‌های علمی به خصوص نزد قشر جوان و ایجاد و گسترش فضای فعالیت علمی برای ایشان، طی سه سال اخیر و با تفکیک معاونت‌های آموزشی و پژوهشی پژوهشگاه رویان، فعالیتهای آموزشی با جدیت بیشتری پیگیری شد.

وی تأکید کرد: هدف اصلی در معاونت آموزشی، ارتقای بیش از پیش اعتبار مردمی، ملی و بین‌المللی پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی است. توجه بیشتر به حوزه آموزش، علاوه بر کمک به بخش پژوهش، درمان و تقویت ارتباطات علمی، منجر به اعتباربخشی بیشتر به پژوهشگاه رویان نیز خواهد شد. در معاونت آموزشی پژوهشگاه رویان سعی می شود تا درآمدزایی حاصل از فعالیت‌های آموزشی نیز به سمت توسعه پژوهش‌ سوق داده ‌شود.

گسترش همکاری علمی با ۷ کشور اسلامی

دکتر فتحی ضمن تشریح مهم‌ترین اهداف و فعالیت‌های معاونت آموزشی پژوهشگاه رویان افزود: در قالب راهبرد ۵ ساله در معاونت آموزشی، گسترش ارتباط با ۷ کشور اسلامی آذربایجان، افغانستان، ترکیه، سوریه، عراق، لبنان و مالزی را نیز در دستور کار داریم و تعاملات خوبی تاکنون در این زمینه برقرار شده است. هفته گذشته، برنامه آموزشی دو روزه‌ای تحت عنوان مدرسه بهاره (spring school) در موضوع سلول‌های بنیادی و تولیدمثل را در دانشگاه حلب سوریه و با حضور ۲۰۰ نفر از اساتید، متخصصان و دانشجویان برگزار کردیم و گروهی از همکاران پژوهشگاه رویان در این برنامه شرکت داشتند.

تأسیس شبکه جهانی آموزش رویان (Royan GENE)

معاون آموزشی پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی گفت: بحث توسعه آموزش‌های بین‌المللی را نیز در معاونت آموزشی در دستور کار داریم. ارتباطات بسیار خوبی با مراکز علمی بزرگ دنیا برقرار کرده‌ایم، و اساتید صاحب‌نام از کشورهای مختلف جهان در برنامه‌های پژوهشگاه رویان (در قالب سمینار، کنگره و وبینار) حضور فعال و گسترده‌ای دارند. با هدف توسعه و گسترش فعالیت‌های بین‌المللی، در اسفند ۱۳۹۹ و همزمان با افتتاح دفتر جهاد دانشگاهی در جزیره کیش، مرکز بین‌المللی پژوهشگاه رویان (RIEC: Royan International Education Center) در این منطقه افتتاح شد.

دکتر فتحی خاطر نشان کرد: شبکه جهانی آموزش رویان (Royan Global Education Network) که به صورت اختصار Royan GENE نامیده می‌شود را تأسیس کرده‌ و درحال آماده‌سازی زیرساخت‌های لازم هستیم تا پژوهشگران، اساتید و دانشجویان از سراسر جهان به خصوص پژوهشگران ایرانی مقیم سایر کشورها را در یک محل گردهم آورده و بتوانیم به اشتراک‌گذاری هرچه بیشتر و موثرتر اطلاعات و تجربیات علمی کمک کرده و ارتباطات علمی و پژوهشی را ارتقاء دهیم که این موضوع از حیث ارتقای سطح دانش منطقه‌ای بسیار حائز اهمیت است.

وی افزود: در قالب برنامه Royan GENE، وبیناری در تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۹۹ با سخنرانی پروفسور رندی شکمن (Randy Schekman) از دانشگاه کالیفرنیا و برنده جایزه نوبل پزشکی ۲۰۱۳ را برگزار کردیم که با استقبال بسیار خوبی مواجه شد و بیش از ۱۰۰۰ نفر از متخصصان و پژوهشگران سراسر دنیا در آن ثبت نام و شرکت نمودند. هم اکنون نیز در حال برنامه‌ریزی برای دوره پساکرونا هستیم تا ان‌شاالله با کنترل همه‌گیری بیماری کووید ۱۹، بتوانیم چند برنامه بزرگ بین‌المللی را در مرکز بین المللی رویان در جزیره کیش برگزار کرده و مانند همیشه اثرگذاری علمی خوبی در عرصه ملی و بین‌المللی داشته باشیم.

تقویت ‌آموزش‌های مجازی از آغاز شیوع ویروس کرونا

معاون آموزشی پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی تأکید کرد: پژوهشگاه رویان همواره خلاق، مبتکر و به‌دنبال کارهای جدید است و تلاش می‌کند خود را در خط اول علمی کشور نگه دارد؛ از همین رو، همزمان با شیوع ویروس کرونا در ایران و جهان، بحث آموزش‌های مجازی را پیگیری کرده و وبینارهای علمی را با حضور اساتید و متخصصان بین‌المللی به شکل مجازی برگزار نمودیم. در نهایت، بیست و یکمین کنگره بین‌المللی رویان را نیز به شکل کاملاً مجازی برگزار کردیم که اثرگذاری بسیار خوبی را در سطح جهان شاهد بودیم.

اتوبوس رویان، یک آزمایشگاه تحقیقاتی مجهز سیار

دکتر فتحی افزود: یکی دیگر از حوزه‌های مورد توجه در معاونت آموزشی، تقویت فعالیت‌های دانش‌آموزی است که در انی مجموعه بیش از یک دهه سابقه دارد. پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی یک اتوبوس تحقیقاتی سیار دارد که به نقاط مختلف کشور سفر کرده و دانش‌آموزان از بحث‌های علمی ارائه شده در این اتوبوس استفاده می‌کنند. در حقیقت این اتوبوس، یک آزمایشگاه تحقیقاتی مجهز سیار است که نمونه مشابهی در کشور نداشته و در نوع خود حتی در منطقه نیز منحصربفرد محسوب می‌شود.

وی تأکید کرد: در بخش آموزش‌های دانش‌آموزی، مرکز آموزشی سلول‌های بنیادی برای همه (stem cells for all) را داریم که نزدیک یک دهه از فعالیت آن می‌گذرد. از زمان آغاز همه‌گیری بیماری کووید ۱۹، تمامی  برنامه‌های آموزشی در قالب وبینارهای علمی بدون وقفه برگزار شده‌اند. سال گذشته مدرسه تابستانی (summer school) در موضوع دیابت را برگزار کردیم و در کنار آن، یک برنامه تخصصی علمی ۵ روزه برای دانش‌آموزان نیز برگزار شد.

دکتر فتحی در پایان افزود: در کنار سمپوزیوم سه روزه سرطان، سمپوزیوم مشابهی در سطح دانش‌آموزی در حوزه سرطان برگزار کردیم. در سمپوزیوم کرایوبیولوژی نیز برنامه ویژه‌ای برای دانش‌آموزان در نظر گرفتیم و در تلاش هستیم با توسعه امکانات آموزشی و برگزاری بحث‌ها و نشست‌های تخصصی، سطح فکری دانش‌آموزان را ارتقاء دهیم. بدین ترتیب پژوهشگاه رویان و سایر مراکز علمی می توانند در نگاه رو به آینده قشر دانش آموز که آینده سازان فردای کشور هستند، بسیار موثر باشند.

انتهای پیام