معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد گفت: تأسیسات شرکت حفاری نفت با چهارطاقی خیرآباد بیش از یک کیلومتر و با پل ساسانی حدود 500 متر فاصله دارد.

رحیم دادی‌نژاد در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، حریم منظری چهارطاقی و پل ساسانی خیرآباد را مهم‌ترین بحث درباره‌ی این آثار تاریخی دانست و بیان کرد: تأسیسات شرکت نفت با توجه به فاصله‌ی مناسبی که با این دو بنا دارد، تقریبا مشکلی برای این آثار تاریخی ایجاد نکرده‌اند.

وی با اشاره به آغاز این پروژه‌ی ملی توسط شرکت نفت از حدود 10 سال پیش در این منطقه، گفت: این پروژه پیش از فعالیت اداره‌ی میراث فرهنگی شهرستان گچساران که این بنای تاریخی در آن شهرستان قرار دارد،‌ آغاز شده بود، فقط لوله‌هایی که کار انتقال آب را برای حفر چاه انجام می‌دهند از نزدیکی پل عبور داده شده‌اند. همان زمان، پرونده‌ای از سوی اداره‌ی میراث فرهنگی استان در دستگاه قضایی علیه آن باز شد و هنوز این پرونده در حال پیگیری است.

او ادامه داد: در آن زمان، رأیی در این‌باره صادر شد که اداره‌ی میراث فرهنگی استان‌، درخواست تجدید نظر داد؛ ولی بعد از این همه مدت هنوز پاسخ تجدید نظر آن داده نشده است.

دادی‌نژاد افزود: ما با دکل حفاری و چاه مشکلی نداریم، فقط با خط لوله‌هایی که از حریم پل می‌گذرند مشکل داریم که در این زمینه نیز اقدامات و پیگیری‌های لازم انجام شده و در حال انجام است. براساس مطالعات انجام‌شده و گفته‌های کارشناسان، حفر چاه و دستگاه‌های لرزه‌نگار باعث به‌وجود آمدن هیچ لرزه‌ای روی این بناهای تاریخی نمی‌شود.

مدیرکل پیشین میراث فرهنگی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد نیز در این‌باره به خبرنگار ایسنا توضیح داد: چهارطاقی و پل تاریخی خیرآباد دو بنای با ارزش در گچساران هستند که تا کنون اقدامات مرمتی و حفاظتی زیادی روی آن‌ها انجام شده است؛ ولی در بحث کار شرکت نفت و عملیات حفاری در این منطقه،‌ براساس بررسی‌ها و مطالعات کارشناسان، تا کنون آسیبی به این بنا وارد نشده و حتا یک فصل کاوش حدود یک سال پیش در این محوطه و کنار پل خیرآباد انجام شده است.

علیرضا ایزدی با اشاره به استحکام بنای چهارطاقی و باقی ماندن آن از دوره‌ی ساسانی تا کنون، بیان کرد: گاهی به‌دلیل بارندگی‌هایی که در این منطقه شده، مشکلاتی برای چهارطاقی ایجاد شده است؛ چهارطاقی خیرآباد از زمان آغاز پروژه‌ی شرکت نفت آسیب ندیده است. حتا انتقال دو لوله‌ی آب از نزدیکی پل خیرآباد نیز به این بنای ساسانی آسیب نزد.

حفر چاه و نصب دکل تهدیدی برای چهارتاقی ساسانی «خیرآباد»

چهارتاقی ساسانی «خیرآباد» یا «فرزوک» در استان کهگیلویه و بویراحمد در معرض آسیب‌های ناشی از حفر چاه نفت و نصب دکل است.

به گزارش خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در مرز دو استان خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد رودی به نام خیرآباد جریان دارد. در سمت راست این رودخانه، یک چهارتاقی ساسانی که به چهارتاقی «خیرآباد» یا «فرزوک» معروف است‌، جریان دارد و در فاصله‌ی 100 متری آن نیز دو پل مهم ساسانی و صفوی وجود دارند که مرمت‌های زیادی روی آن‌ها انجام شده است.

یک دوست‌دار میراث فرهنگی درباره‌ی شرایط این چهارتارقی و دو پل تاریخی به خبرنگار ایسنا توضیح داد: در فاصله‌ی 300 متری چهارتاقی و 200 متری پل‌ها، شرکت نفت فعالیت می‌کند و اقدام به نصب دکل‌، لرزه‌نگاری و حفر چاه کرده است.

او توضیح داد: چهارتاقی خیرآباد از جمله چهارتاقی‌های منحصربه‌فرد کشور است که در آن، یکی از مهم‌ترین فرآیندهای معماری ساسانی، یعنی تبدیل مربع به کمک سه کنج یا سیل‌پوش به پلان دایره و ایجاد گنبد دیده می‌شود. همچنین این چهارتاقی از نظر پلان شبیه چهارتاقی نیاسر است.

وی بیان کرد: این سه اثر که به دوره‌های ساسانی و صفوی متعلق‌اند، براثر فعالیت‌های لرزه‌نگاری شرکت نفت، آسیب‌ دیده‌اند، بویژه این‌که این سازه‌های معماری استحکام‌بخشی نشده‌اند و بیم تخریب و ترک برداشتن بخش‌هایی از آن‌ها وجود دارد. تا چند سال پیش، 90 درصد گنبد این بنا سالم بود، ولی آن‌قدر به آن رسیدگی نشد که به این وضعیت رسید.