عضو مجلس خبرگان رهبری گفت : فعاليت مركز رسيدگی به امور مساجد نبايد فقط به نصب و عزل امام جماعت محدود باشد بلكه اين نصب و عزل‌ها را بايد به مردم سپرد و مردم هستند كه بايد تعيين كنند پشت سر چه كسانی نماز بخوانند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه آذربایجانشرقی، آيت‌الله دکتر هاشم هاشم‌زاده هريسی، عضو مجلس خبرگان رهبری عصر دیروز _ 20 فروردین _ در گفت‌‌و‌گو با خبرنگاران با تأكيد بر اينكه برای بررسی ويژگی‌های مسجد طراز اسلامی نيازمند تأليف كتاب‌های قطور در اين زمينه هستيم، گفت: مبحث مسجد يكی از مسائل اوليه و مهم مربوط به اسلام است.
وی یادآور شد: اگر بخواهيم در رابطه با مسجد اقدامات شايسته‌ای را در تمام ابعاد انجام دهيم ابتدا بايد اهميت مسجد را درك كنيم و مسجدشناس باشيم.
وی با تأكيد بر اينكه اول بايد اهميت مسجد برای مردم و مسئولان تبيين شود و بعد به سراغ بيان ويژگی‌های مسجد رفت، در مورد اهميت مسجد اظهار كرد: مسجد مقدس‌ترين نقطه روی زمين است و در عظمت مسجد همين بس كه خانه خدا بر روی زمين عنوان شده است، شايد اين جمله كه ورود به مسجد ورود به خانه خداست ساده به نظر برسد، اما بايد دانست كه مسجد كانون ايمان، تقوا و هدايت است و اگر ايمانی در جامعه باشد از مسجد نشأت گرفته است.
آيت‌الله هريسی، مسجد را جايگاه عبادت و پرستش الهی دانست كه زيباترين عمل يعنی عبادت در آن صورت گرفته و محل نزول رحمت و بركت الهی است و ادامه داد: اگر بخواهيم در جامعه انسان‌سازی كنيم تا اين انسان‌های ساخته شده و با ايمان و ادب جامعه را بسازند، بايد مسجد را مورد توجه قرار دهيم.
وی خشت‌ها و آجرهای جامعه برين و انسانی را ساخته شده در مسجد دانست و با اشاره به ساختن مسجد قبا و مسجد‌النبی(ص) توسط پيامبر اكرم(ص) و نقش خود پيامبر(ص) در ساخت اين مساجد اظهار كرد: پيامبر مكرم اسلام(ص) حتی به صورت شخصی به حمل سنگ‌های مسجد قبا و مسجد النبی(ص) اقدام می‌كردند و می‌فرمودند كه من هم می‌خواهم در ساختن خانه خدا نقش داشته باشم.
اين محقق كشورمان با اشاره به شادی مسلمانان هنگام ساخت مسجد در صدر اسلام عنوان كرد: مسلمانان در هنگام ساختن مسجد سرود می‌خواندند و خود حضرت علی(ع) در هنگام ساختن مسجد شعری سروده‌اند.
وی در مورد جايگاه مسجد در اسلام تصريح كرد: مسجد از منظر اسلام، يك مسئله ساختمانی و بنايی بر اين مبنا كه صرفاً يك مكان به عنوان مسجد ساخته شود، نيست بلكه مسجد يك مسئله محتوايی است و اين ساختمان و بنا ظرف و قالب محتوا است.
وی یادآور شد: مسجد ساختن در حقيقت ظرف ساختن برای محتوايی است كه همه چيز از جمله: علم، تربيت، انسانيت، آراستگی، معنويت، تقوا و .... را شامل می‌شود و ما بايد اين محتوا را هدف‌گيری كنيم.
آيت‌الله هريسی مسئله مسجدداری را به چهار مرحله تقسيم و تشريح كرد: مسئله اول تأسيس و تجهيز مساجد است؛ مساجد به عنوان ظرف و قالب هدايت، تربيت، انسان‌سازی و ... است و اين ظرف و قالب بايد هنرمندانه و ارزشمند ساخته شود.
وی ادامه داد: مرحله دوم نگهداری مساجد است، مساجد بايد پاك و فعال نگهداری و برای انسان‌سازی و تربيت انسان‌ها آماده شود و مرحله سوم سياست‌گذاری و برنامه‌ريزی‌ها است؛ بايد در مساجد سياست‌گذاری و برنامه‌ريزی صحيح و متناسب با اهداف مساجد صورت گيرد تا مساجد به صورت دانشگاه‌ها و مراكز تربيتی، هدايتی و ... دربيايد.
آيت‌الله هريسی برنامه‌ريزی در امر مساجد را مسئله بسيار مهمی دانست كه بايد مورد توجه قرار داده شود و چهارمين مسئله مربوط به مساجد را مردم و نقش آنها در اين حوزه برشمرد و گفت: سه مرحله اول تكليف خواص است و مرحله چهارم تكليف عموم مردم.
وی تصريح كرد: در مورد هر كدام از اين چهار مرحله آيات و روايات ارزشمندی مطرح شده و به حدی در اين زمينه اسلام مطالب بيان كرده است كه می‌توان دايرةالمعارفی در اين زمينه تهيه كرد.
دايرةالمعارف مسجد تهيه شود
آيت‌الله هريسی با تأكيد بر لزوم تهيه دايرةالمعارف مساجد گفت: تمام مسائل مربوط به مساجد از جمله آيات و روايات، اشعار، تاريخ مساجد، مساجد برجسته جهان، اهداف مساجد، هنرهای مساجد و ... بايد جمع‌آوری و به صورت دايرةالمعارف ارائه شود. ما در رابطه با مساجد كاری نكرده‌ايم و كوتاه آمده‌ايم.
عضو مجلس خبرگان رهبری با تأكيد بر اينكه مساجد بايد مانند دانشگاه اداره شود و امام جماعت بايد قبل از همه در آن حضور داشته باشد و بعد از همه بايد از مسجد خارج شود، افزود: بايد مسجدشناس باشيم و اهداف و جايگاه مساجد را بدانيم و دست‌اندكاران مساجد را با اين اهداف انطباق دهيم.
وی در ادامه به تشريح وظايف دست‌اندركاران مساجد پرداخت و گفت: مسجد‌سازان و تعمير‌كنندگان مساجد گروه اول دست‌اندركاران اين حوزه هستند كه بايد با ساخت مساجد متعدد و تجهيز آنها امكان بهره‌مندی عموم مردم را از مساجد فراهم كنند.
آيت‌الله هريسی افزود: مساجد بايد مراكز علمی، تربيتی، بهداشتی، مراكز خيريه و ... داشته باشد و مردم احساس نياز به مسجد داشته باشند، چرا كه مسجد خانه خداست و همه كارهای خوب بايد از خانه خدا نشأت بگيرد. در هر محله مسجد بايد نياز مردم را تأمين كند و مشكلات مردم را حل كند.
متولیان خود را وقف مسجد كنند نه اينكه مسجد را وقف خود كنند
وی با اشاره به اينكه مساجد در ابعاد مختلف بايد ساخته شود تا هر گونه نياز در هر منطقه را تأمين كنند، اظهار كرد: مديران و متوليان مساجد گروه دوم دست‌اندركاران مساجد هستند؛ آنها از نيكوكارترين و با تقواترين، افراد جامعه بايد تشكيل شوند كه جناحی و سياسی نبوده و مسجد را به گروه و افراد خاص اختصاص ندهند، مدير، وارسته و مخلص باشند به نحوی كه جز خدا فكر ديگری نداشته باشند؛ افرادی كه خود را وقف مسجد كنند نه اينكه مسجد را وقف خود كنند.
آيت‌الله هريسی به نقش امام جماعت و مبلغان و مربيان مسجد اشاره كرد و گفت: مسجد بايد مبلغ، مربی و امام جماعت داشته باشد تا آموزشی كامل و در همه زمينه‌ها به مردم ارائه كند، حتی آموزش‌های كمك درسی به دانش‌آموزان.
وی با ابراز تأسف از اينكه در مورد امام جماعت مسئله‌ای وجود دارد كه رعايت نمی‌شود، اظهار كرد: امام جماعت بايد كسی باشد كه امامت جماعت كار اصلی او باشد نه كار جنبی وی؛ مسجد مسئوليت مستقل است و همه كارهای ديگر امام جماعت بايد در جنب اين كار قرار داشته باشد.
آیت الله هريسی با تأكيد بر نقش محوری مساجد گفت: مساجد بايد مانند دانشگاه اداره شود و امام جماعت بايد قبل از همه در آن حضور داشته باشد و بعد از همه بايد از مسجد خارج شود.
وی سومين دست اندكاران مساجد را مردم دانست و اظهار كرد: قرآن می‌گويد وقتی كه به مسجد می‌رويد با پاكيزگی و متانت حركت كنيد و با پاكيزه‌ترين و معطرترين لباس‌هايتان وارد مسجد شويد و فضای مسجد نيز بايد فضايی شادی‌آور باشد به نحوی كه مردم علاقه‌مند به حضور بيشتر در مسجد باشند.
از خداوند به دليل عدم ادای حق مساجد عذرخواهی كنيم
وی با تأكيد بر اهميت وجود سعه‌صدر در مسئولان مساجد، اظهار كرد: بايد به حدی در مسئولان مساجد سعه‌صدر وجود داشته باشد كه همه افراد را به مسجد راه بدهند و زمينه حضور افراد بد و خوب شدن آنها را فراهم كنند. در مساجد بايد به عنوان خانه خدا برای همه بندگان خدا حرمت قائل شوند.
آيت‌الله هريسی با اشاره به فعاليت مركز رسيدگی به امور مساجد گفت: فعاليت اين مركز خوب است اما نبايد فقط برای نصب و عزل امام جماعت محدود باشد بلكه اين نصب و عزل‌ها را بايد به مردم سپرد و مردم هستند كه بايد تعيين كنند پشت سر چه كسانی نماز بخوانند. مركز امور مساجد بايد برای ساماندهی، جهت دهی و انجام تحقيقات مربوط به مساجد فعاليت كنند و كارهايی را انجام دهد كه مردم نمی‌توانند.
وی با تأكيد بر اينكه بايد از خداوند به دليل عدم ادای حق مساجد عذرخواهی كنيم، گفت: خدا بايد در هر محله‌ای خانه داشته باشد و در هر راه و مسيری نيز خانه داشته باشد تا بندگان خدا در هر جايی كه هستند بتوانند وارد خانه خداوند شوند.
آیت الله هريسی همچنين گفت: بايد مسجدشناس باشيم و اهداف و جايگاه مساجد را بدانيم و سپس امام جماعت و دست اندكاران مساجد را با اين اهداف و عظمت مساجد انطباق دهيم.
مسجد را مانند گوشت قربانی در ميان افرادی كه وقت ندارند تقسيم نکنیم
وی با اشاره به اينكه برخی از روحانيان در چندين مسجد حضور دارند و نمی‌توانند به صورت كامل به هر كدام از مساجد رسيدگی كنند در حالی كه برخی از روحانيان امامت جماعت هيچ مسجدی را بر عهده ندارند، گفت: چرا بايد مساجد به اندازه‌ای جنبی تلقی شود كه مسجد را مانند گوشت قربانی در ميان افرادی كه وقت ندارند تقسيم كنند.
وی با اشاره به وجود تعداد زيادی سازمان و نهاد به عنوان متولی مسجد تصريح كرد: مساجد را به مردم بسپاريم، خود مردم بهتر از هر كسی می‌توانند مسجد را اداره كنند اما بايد يك نهاد و يا مركز به عنوان كمك‌رسانی بر مساجد نظارت كند و كارهای تحقيقاتی و علمی در مورد مساجد انجام دهد.