مصلای امام خمینی(ره) تبریز؛ بزرگترین مصلای مسقف کشور

مدیرعامل بنیاد خیریه مصلای امام خمینی(ره) تبریز، مصلای امام خمینی تبریز را بزرگ‌ترین مصلای مسقف کشور خواند که از حیث شکوه و ساختار معماری، در خاورمینه بی نظیر است.

حجت الاسلام موسی محمدی، در گفتگو با خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه آذربایجان شرقی با اعلام این مطلب، به تشریح روند آغاز و اجرای مراحل مختلف مصلای بزرگ امام خمینی تبریز و رویکردهای آتی این طرح کم نظیر پرداخت.

محمدی در آغاز این گفتگو با اشاره به پیشینه بنیاد خیریه مصلای امام خمینی(ره) تبریز گفت: فعالیت این بنیاد، زیر نظر نماینده معزز ولی فقیه بوده و آغاز مراحل مختلف ثبت و تاسیس آن، به سال 67 باز می گردد.

او پیشینه مذهبی شهر تبریز و جمعیت چشمگیر این شهر را، مهمترین ضرورت ساخت مصلای جدید در این شهر برشمرد و افزود: با ادامه فعالیت بنیاد، پروژه مصلای تبریز در سال 76و در زمینی به وسعت شش هکتار آغاز شد.

مدیرعامل بنیاد خیریه مصلای امام خمینی(ره) ادامه داد: پس از مطالعات مختلف، طرح هایی برای پوشش تمام شش هکتار در نظر گرفته شد اما در نهایت با صلاحدید و دوراندیشی آیت الله شبستری، طرح اصلی، برای مساحت فعلی در نظر گرفته شده و سپس بررسی و مطالعه تصاویر مساجد معروف جهان آغاز شد.

حجت الاسلام محمدی گفت: گروه، کار خود را با یک تیم پنج نفره متشکل از آقایان مهندس کامبیز آرامی، مهندس انصاری، مهندس حضرتی و دکتر صادقی و خود بنده آغاز کرد که این فعالیت گروهی تا کنون نیز ادامه داشته است.

او افزود: البته دوستانی نیز بودند که همکاری های مقطعی و محدود با گروه داشتند اما محوریت کار پروژه، با همین پنج نفر بوده و خودم نیز در تمام مراحل عمرانی حضور داشته و بر نحوه پیشرفت کار نظارت داشتم.

محمدی سطح فنی و مهندسی مصلای امام خمینی تبریز را ایده آل توصیف کرد و گفت: از نخستین مراحل خاک‌برداری تا آخرین مرحله بهره‌برداری از این پروژه فیلمبرداری شده تا از لحاظ فنی در اختیار دانشکده‌های فنی کشور قرار گرفته و مورد استفاده دانشجویان قرار گیرد.

حجت الاسلام موسی محمدی با بیان این که «پیش بینی مسیر خطوط مترو و نحوه استقرار ایستگاه ها ی آن، در آغاز پروژه مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته بود» تصریح کرد: در آن مقطع، دو ایستگاه برای مترو پیش بینی کرده بودیم که یکی در میدان فردوسی و دیگری در محدوده بازار قرار گرفته بود ولی پس از بررسی های مختلف، به این نتیجه رسیدیم که جهت جلوگیری از ازدحام جمعیت در محدوده مصلا در روزهای اقامه نماز یا مناسبت های مختلف، تقاطع بازار را برای استقرار ایستگاه انتخاب کنیم.

او در ادامه، تخریب بافت فرسوده چهار راه شریعتی و تعریض و نوسازی این چهارراه را از برنامه های عمرانی آتی در تکمیل پروژه مصلی نام برد و افزود: این چهار راه روندی مشابه پروژه چهار راه شهید بهشتی را خواهد داشته و با تعریض و نوسازی آن، مصلای تبریز و ارک علیشاه از چهار زاویه -شامل دو مسیر از خیابان امام(ره)، خیابان طالقانی و ارک- قابل رویت خواهد بود.

مدیرعامل بنیاد خیریه مصلای امام خمینی(ره) افزود: با تخریب و اضافه شدن بافت فرسوده کوچه ارک، مساحتی شامل چهار هکتار -که متعلق به محوطه مصلی بوده و هم اکنون در اختیار مراکز خرید موجود در این کوچه است- به پروژه مصلی اضافه شده وبه این ترتیب، محوطه اصلی مصلای بزرگ تبریز تشکیل می شود که توسط دیوارهای مشبک و محرابی، محصور بوده و برای برگزاری اجتماعات مخلفی که در مناسبت های متعدد، برگزار می شود؛ در نظر گرفته می شود.

حجت الاسلام محمدی با اشاره محدودیت های ترافیکی روز جمعه و بروز ترافیک در محدوده مصلی در روزهای جمعه، نحوه استقرار اتوبوس های واحد را علت اصلی این امر خواند و تصریح کرد: بارها تذکر داده ایم که اتوبوس ها، تا قبل از پایان اقامه نماز، در خیابان اصلی، مستقر نشوند؛ اما با این وجود باز هم شاهد این مسئله هستیم.

او از احداث پارکینگ با ظرفیت 300خودرو در محدوده مصلای امام خمینی تبریز خبر داد و افزود: با تکمیل مراحل عمرانی و نوسازی چهارراه شریعتی، تراکم جمعیتی مسیر فعلی، به چهار مسیر مختلف تقسیم شده و آغاز فعالیت پارکینگ، ترافیک این محدوده کاهش چشمگیری خواهد داشت.

مدیرعامل بنیاد خیریه مصلای امام خمینی(ره) به وجود آب های زیرزمینی در مسیر پروژه مصلای تبریز اشاره کرد و افزود: بستر آب های زیرزمینی موجود در مجموعه مصلی، زهکشی شده و پس از تخلیه، در تمام فصل های سال، دورادور مصلا را در برگرفته و با قدرت پمپاژ صدلیتر در ثانیه، امکان آبیاری فضای سبز محوطه مصلا را فراهم می کند.

حجت الاسلام محمدی ادامه داد: با زهکشی مسیر آب های زیرزمینی، رطوبت قدیمی موجود در بدنه ارک، گرفته شده و این کاهش با پایین آمدن خط رطوبت در بنای ارک همراه بوده و کاملاً مشهود است.

او با اشاره به برخی اظهارنظرهای متفاوت در مورد همجواری پروژه مصلای تبریز و بنای ارک علیشاه، این اثر باستانی را جزئی از محوطه مصلای بزرگ امام خمینی تبریز خواند و افزود: برخی انتظار دارند این دو مجموعه با کشیدن دیوار از یکدیگر جدا شوند که این، فکر غلطی است چرا که این دو اثر، دو بنای باشکوه ایرانی-اسلامی هستند که امروز به عنوان دو اثر نفیس، مکمل و لازم و ملزوم یکدیگر بوده و در کنار هم، یک مجموعه فرهنگی مذهبی را تشکیل داده اند.

مدیرعامل بنیاد خیریه مصلای امام خمینی(ره) با طرح این سوال که «ساخت مصلی چه تاثیر سوئی بر ارک داشته است؟» خاطرنشان کرد: اگر این افراد کمی حوصله کنند؛ خواهند دید که با اتمام مراحل عمرانی چهارراه شریعتی و ساماندهی ارک، یک اثر بی نظیر در شهر، استقرار یافته است.

حجت الاسلام موسی محمدی گفت: سعی کردیم در کنار معماری قدیمی ارک با قدمت 800ساله، معماری نوین ایرانی اسلامی را نیز ارائه دهیم تا امکان مقایسه زیبایی و شکوه دو بنا، برای نسل های آتی فراهم شود.

او در ادامه با اشاره به ویژگی های داخلی مصلای بزرگ امام خمینی تبریز گفت: مصلای امام خمینی تبریز، با مساحت 75 هزار متر مربع و گنجایش 60 هزار نفر، دارای دو طبقه مجزا برای اقامه نماز و دو طبقه زیرزمینی، برای پوشش فعالیت های فرهنگی مصلی در نظر گرفته شده است.

مدیرعامل بنیاد خیریه مصلای امام خمینی(ره) افزود: طبقه 1- به عنوان مرکز امور اداری و طبقه 2- جهت فعالیت های فرهنگی از قبیل قرائتخانه با ظرفیت هزار نفر، سالن اجتماعات با ظرفیت 1000 نفر برای برادران و خواهران، مخزن کتابخانه های تخصصی مجهز، موزه آثار مذهبی و وقفی و غرفه های مطالعاتی است.

حجت الاسلام محمدی ادامه داد: همچنین، به منظور آرامش نمازگزاران و حفظ نظم مصلا، یک واحد مهدکودک مجهز نیز در نظر گرفته شده که فعالیت آن، رایگان بوده و مسئولیت نگهداری کودکان والدین شرکت کننده در نماز جمعه را بر عهده می گیرد.

او با بیان این که «تمام اصول ایمنی و زیباشناسی لازم برای مجموعه مصلی رعایت شده است» تصریح کرد: جزئی ترین امور مصلی از قبیل همرنگ بودن فرش با دیوار، رنگ و شدت سیستم روشنایی مصلی، سیستم‌های صوتی و تصویری، هنرهای اسلامی در آرایش و تجهیز داخل، تطابق ساختار و رنگ درها و پنجره ها به گونه ای در نظر گرفته شده است که علاوه بر اصول ایمنی و معماری، شاهد فضای آرامش بخش معنوی در مصلی باشیم.

محمدی گفت: تمام دریهای ورودی و خروجی مجموعه مصلی، به طور یکپارچه، از چوب اعلای گردو بوده و در کارگاه های شهر مقدس ساخته شده است.

به گفته حجت الاسلام موسی محمدی مجموعه اصول زیباشناسی در محوطه داخلی و خارجی مصلی باعث شده تا گردشگرانی که در فصول مختلف سال برای بازدید از ارک می آیند؛ علاقمند به دیدار از مصلی نیز هستند که این، نشان دهنده وجود ظرفیت گردشگری در این بنای باشکوه است.

او با مقایسه مصلای شهر تبریز با سایر مصلاهای شهر تبریز، گفت: تمام مصلاهای کشورمان زیبا و باشکوه هستد؛ اما مصلای امام خمینی شهر تبریز، مجموعه باشکوهی است که از هر دوحیث زیبایی و استحکام، بی نظیر است به طوری که شاید بتوان گفت؛ تنها مسجدی که در این مورد با مصلای تبریز قابل مقایسه است؛ مسجد حضرت رسول در شهر مدینه است که این امر، به خصوص در تداعی معماری ستون ها، چینش اجزای مختلف و کتیبه های نسخ آیات قرآنی پیرامون مسجد، نمایان است.

مدیرعامل بنیاد خیریه مصلای امام خمینی(ره) گفت: در این مورد (تردد) تمام جوانب تسهیل تردد نمازگزاران، پیش بینی شده و طول رفت و آمد نمازگزاران از قسمت های مختلف ، بارها زمان سنجی شده؛ به طوری که در پرتردد ترین و شلوغ ترین روز مصلی، زمانی معدل شش یا هفت دقیقه طول می کشدتا جمعیت حاضر، از مصلی خارج شوند.

حجت الاسلام محمدی امور خیریه را بخش مهمی از فعالیت بنیاد خیریه مصلای امام خمینی(ره) تبریز، خواند و گفت: هم اکنون حدود هفتصد نیازمند،که با مشکلات معیشتی و درمانی مواجهند؛ تحت پوشش امور خیریه این بنیاد قرار دارند.

او افزود: حتی برخی از این افراد که دارای پرونده هایی در دادگاه های استان بوده و توانایی احقاق حقوق خود را ندارند؛ از مشاوره های حقوقی و قضایی این بنیاد، برخوردار می شوند.

محمدی با اشاره به ساختار اداری بنیاد خیریه مصلی، این بنیاد را مجموعه ای از نیروی انسانی پویا و عملیاتی خواند و تصریح کرد: مجموعه بنیاد خیریه مصلای امام خمینی تبریز، دارای 35 کارمند است که البته محوریت کار با هفت یا هشت نفر است.

حجت الاسلام محمدی افزود: به ضرس قاطع می گویم که اگر می خواستیم با رویکرد رایج ادارات کار می کردیم؛ چندین برابر نیروی انسانی کنونی، کارمند لازم داشتیم.

او در پایان، در مورد زمان دقیق تکمیل و بهره برداری کامل از مصلای بزرگ تبریز گفت: اگر اعتبار مالی و شرایط تخلیه و نوسازی بافت فرسوده ارک و چهارراه شریعتی زودتر تسریع بیابد؛ تا سه سال آتی، شاهد اتمام پروژه خواهیم بود.

حجت الاسلام محمدی بودجه احداث پروژه مصلای تبریز را ازآغاز تا کنون حدود 290میلیارد ریال خواند و افزود: مصلای تبریز، دارای موقوفاتی است که از محل فروش آن ها، اعتبار مالی لازم برای ساخت پروژه تامین می شود و در روند ساختن مصلای تبریز، هیچ کمکی از دولت یا شهرداری نگرفته ایم.