یک کارشناس مذهبی گفت: تصور "نحوست" یا "شوم بودن" ماه صفر در طول زمان در اذهان مردم شکل گرفته و ازبین بردن این باور از افکار آنان، به یکباره ممکن نیست؛ برخی برای ایجاد یک آرامش ذهنی به افرادی که این باور را دارند، توصیه می کنند تا در این ماه قبل از انجام کارها، صدقه بپردازند.

محسن یوسفی کیا در گفت و گو با خبرنگار ایسنا منطقه قم، عنوان کرد: در کتاب مفاتیح الجنان نوشته حاج شیخ عباس قمی، در ابتدای اعمال ماه صفر ذکر شده که "مشهور است که این ماه شوم است"؛ از آن جا که اکثر شیعیان این کتاب ارزشمند را می خوانند، بدیهی است که برخی تحت تاثیر این جمله، ماه صفر را شوم می پندارند، البته این امر، یکی از دلایل شهرت نحوست این ماه بین مردم است.

وی با بیان اینکه حاج شیخ عباس قمی(ره)، دلیل و مستندی برای جمله مذکور ذکر نکرده است، گفت: این بزرگوار تنها به ذکر این گزاره که "مشهور است که این ماه شوم است" اکتفا کرده و مستندی برای اثبات آن ارائه نمی کند؛ همین امر سبب شد تا عده ای از متخصصان و کارشناسان، به بررسی و پژوهش در این مسئله بپردازند.

این کارشناس مذهبی بیان کرد: در دو مورد از متن قرآن، از عبارت "یوم نحس" و "ایام نحس" استفاده شده است؛ در این رابطه، آیت الله طباطبایی(ره) معتقدند که هیچ دلیل عقلی بر اثبات "نحس" یا "شوم بودن"  ذاتی روز یا ماه خاصی در سال وجود ندارد؛ هنگامی که دلیل عقلی بر اثبات مدعایی وجود نداشته باشد می توان به دنبال وجود دلایل نقلی رفت.

یوسفی کیا تصریح کرد: وجود هر دلیل نقلی بر اثبات یک مدعا کافی نیست و آنچه که از عبارات "یوم نحس" و "ایام نحس" مذکور در قرآن، برداشت می شود این است که هیچ کدام از این دو عبارت دلیلی بر "ذاتی بودن" نحوست یا شومی ایام نیست.

وی خاطر نشان کرد: ماه های "ذی القعده"، "ذی الحجه" و "محرم" سه ماه پیش از "صفر" هستند که جزو ماه های "حرام" به شمار می‌آیند؛ ماه های حرام شرایط خاصی دارد از جمله آن که "جنگیدن" در چنین ماه هایی حرام و به عبارتی ممنوع است؛ در زمان اعراب از آنجا که با اتمام این سه ماه و آغاز ماه "صفر" جنگ میان آنان شروع می شد، این احتمال وجود دارد که "نحوست" یا شوم بودن ماه صفر به این دلیل در میان مردم رایج شد؛ چراکه برای اعراب، شروع ماه صفر همراه با جنگ و خونریزی بود.

این کارشناس مذهبی تاکید کرد: اخیرا، برخی حدیثی از پیامبر(ص) مبنی بر اینکه "هرکس پایان ماه صفر را به من بشارت دهد، بهشت را به او بشارت می دهم" را نقل می‌کنند و طبق این حدیث، ماه صفر را ماه شومی می دانند که پایان آن را باید "بشارت" داد؛ در صورتی که این حدیث نقل شده از پیامبر به این شکلی که در میان عوام تعبیر شده است، صحت ندارد.

یوسفی کیا با بیان اینکه حدیث مذکور هیچ ارتباطی با ماه صفر ندارد، گفت: حدیث نقل شده از پیامبر(ص) چنین است که ایشان فرمودند " مَن بَشَّرَّنی بِخُروجِ آذار فَلَه الجَّنه" یعنی هر آن کس که تمام شدن ماه آذار را به من بشارت دهد، اهل بهشت است؛ آذار از ماه های رومی بوده در حالی که ماه صفر از ماه های قمری است و نکته ی قابل توجه اینکه حدیث مذکور مربوط به داستانی در زمان پیامبر(ص) است.

وی تصریح کرد: در کتب حدیثی از جمله در كتاب علل الشرايع، اين حديث را به صورت حدیثی مستند از ابن عباس آمده است که پیامبر اکرم(ص) روزی در مسجد قبا در جمع عده زیادی از اصحابش فرموند "إِنَّ أَوَّلَ مَنْ يَدْخُلُ هَذَا الْبَابَ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ " یعنی اولین کسی که هم اکنون بر شما وارد می شود، مردی از اهل بهشت است، پس چند نفر که این مطلب را شنیدند از یک در مسجد خارج شدند تا از در دیگر وارد شوند و اول کسی باشند که مستحق بهشت گردند.

پیامبر(ص) که متوجه این موضوع شد، به عده ای که در مسجد باقی مانده بودند، فرمود: "إنه سیدخل علیکم جماعه یستبقون فمن بشرنی بخروج آذار فله الجنه" یعنی هم اکنون عده زیادی از در مسجد وارد می شوند، تنها کسی که مرا به پایان ماه آذار خبر دهد، او اهل بهشت است. پس آن عده برگشته و وارد مسجد شدند در حالی که ابوذر در بین آن‌ها بود.

پیامبر از آنان پرسید: «در کدام ماه از ماههای رومی قرارداریم؟ تنها ابوذر گفت: یا رسول الله از ماه آذار خارج شده ایم. پیامبر فرمود: ابوذر، این را می دانستم ولیکن دوست داشتم اصحاب من مردی را که اهل بهشت است بشناسند».{علل الشرايع،ج1ص176}

این کارشناس مذهبی با تاکید براینکه، عده ای اسارت اهل بیت امام حسین(ع) در ماه صفر را علتی بر شوم بودن این ماه می دانند، تصریح کرد: رحلت پیامبر اکرم(ص)، شهادت امام رضا(ع) و اسارات اهل بیت امام حسین(ع)، هیچ کدام دلیلی بر اثبات نحوست این ماه نیست؛ چراکه با وجود عظمت تمامی این اتفاقات، مصیبت شهادت امام حسین(ع) طبق روایات، اعظم و بزرگتر از تمامی مصیبت هاست بنابراین اگر بخواهیم یک مصیبت را دلیلی برنحوست یک ماه خاص بدانیم، در این میان ماه محرم، اولی تر است؛ همانطوری که با وجود شهادت حضرت علی(ع) در ماه رمضان، به هیچ وجه ماه رمضان را شوم یا "نحس" نمی دانیم.

یوسفی کیا گفت: تصور "نحوست" یا "شوم بودن" ماه صفر در طول زمان در اذهان مردم شکل گرفته و ازبین بردن این باور از افکار آنان، به یکباره ممکن نیست؛ برخی برای ایجاد یک آرامش ذهنی به افرادی که این باور را دارند، توصیه می کنند تا در این ماه قبل از انجام کاری، صدقه بپردازند؛ بعید نیست که این امر نیز تنها برای ایجاد یک آرامش نسبی در اذهان کسانی است که به هیچ وجه حاضر به ترک این باور نبوده و به اصطلاح برای انجام دادن امور خود در ماه صفر"فال بد" می زنند.

وی تاکید کرد: اینکه عده ای نقل کرده که "حضرت زهرا(س) به دلیل رحلت پیامبر اکرم(ص) در این ماه، محزون بوده اند" به هیچ وجه صحیح نیست؛ چراکه حضرت زهرا(س) چند ماه پس از رحلت پدر بزرگوارشان، شهید شدند و بنابراین ماه صفر سال‌های آینده در قید حیات نبودند که در این ماه، محزون یا غمگین باشند.

یوسفی کیا در پایان تصریح کرد: هیچ دلیل عقلی بر اثبات نحوست یا شوم بودن ماه صفر وجود ندارد و اساسا چنین مسائلی قابلیت تحلیل عقلی ندارد؛ همچنین دلیل نقلی معتبری نیز در این رابطه وجود نداشته و در این خصوص تنها با "ادعاهایی" مواجه هستیم که هیچ کدام مستند یه دلیل معتبر نیست.