جاسب منطقه‌اي كوهستاني است كه سيماي آن از كوههاي خشك صخره‌اي، درهها، تپه ماهورهاي مرتفع و كوههاي استپي تا دشتي متغير است و زیستگاه جاسب یکی از پناهگاههای امن حیات وحش و از سرمایههای ارزشمند زیست محیطی در استان مرکزی است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) – منطقه مرکزی، دهستان جاسب یکی از دهستانهای بخش مرکزی شهرستان دلیجان استان مرکزی است. این دهستان در شمال شهر دلیجان و در نزدیکی سد 15 خرداد واقع شده است و شامل 7 پارچه آبادی است که نام جاسب را برخود دارد.
این منطقه متشکل از روستاهای نه چندان بزرگ (واران، هرازجان، کروگان، وشتکان، زر، وسقونقان و روستای بیژگان) است. این 7 آبادی در درهای به طول 50 کیلومتر در راستای رود ازنا قرار دارند و بزرگ ترین روستای منطقه کروگان و دومین روستای بزرگ بیژگان است.
منطقه جاسب منطقهای ییلاقی با کوههای سربفلک کشیده، باغها و مزارع پر درخت، چشمهها، مراتع سرسبز، درختان عظیم گردو، بادام و چنار با مناظر طبیعی و چشم اندازهای روح پرور نظر هر بینندهای را به خود جلب میکند. برای رسیدن به این ییلاق ابتدا باید یک مسیر پر پیچ و خم کوهستانی و درهای را بپیماییم و پس از طی مسافتی به اولین روستای منطقه یعنی بیجگان میرسیم. این منطقه در فصل تابستان که گرما شدت مییابد مکان بسیار مناسب و دلپذیری جهت اسکان و استفاده از طبیعت آن است.
رودخانه فصلی ازنا از ارتفاعات دهستان جاسب سرچشمه میگیرد و فقط در اسفند و فروردین و تا خردادماه آب دارد. عبور این رودخانه از مسیر روستاهای بیجگان و سقونقان، واران، روگان و هرازجان و نیز به علت کوهستانی بودن مناطق فوق آب و هوای با طراوتی را در فصل تابستان ایجاد میکند.
از آثار باستانی جاسب میتوان به قبرستان قدیمی واران، تپه قلعه کوه امام علی، تپه قلعه سرخ، تپه قلعه وشتگان، تپه قلعه و سقونقان، مسجد جامع و امام حسن بیجگان، برج روستای هرازجان، تپه قلعه کوه امام ولی روستای کروگان، غار سیجان در ضلع شمالی روستای واران و سنگ نوشتههای قبرستان روستای بیجگان نام برد که همگی شماره ثبت میراث فرهنگی کشور را دارند.
اماکن زیارتی جاسب عبارتند از:
امامزاده اسحاق(ره): ساختمان اين امامزاده بيرون از روستاي بيجگان جاسب قرار دارد و از آثار دوره صفوي است. در اين زيارتگاه امامزادگان اسحاق و عيسي از نوادگان امام جعفرصادق(ع) و زني به نام مريم كه مادر عيسي خوانده ميشود، مدفونند که به بارگاه عيسي بن مريم شهرت يافته است.
امامزاده حمزه(ع): اين امامزاده پسر عون بن علي بن ابيطالب(ع) است و زيارتگاه در ابتداي روستاي كروگان جاسب در دامان كوه واقع است.
پناهگاه حیات وحش جاسب:
پناهگاه حیات وحش جاسب با مساحتی بالغ بر 17 هزارو 770 هکتار در سال 1381طی مصوبه شماره 245 مورخ 21/3/1381شورای عالی محیط زیست به مجموعه مناطق تحت مدیریت سازمان پیوست.
ویژگیهای منطقه:
این منطقه محل تلاقی رویشگاه زاگرس با ارتفاعات مرکزی ایران است. از گونههای مهم گیاهی میتوان از بادام کوهی، بنه، زرشک، زالزالک و فرفیون و از گونههای مهم جانوری میتوان از بز و پازن، قوچ و میش، آهو، پلنگ و گرگ، بلدرچین و سارگپه نام برد.
منطقه جاسب به دلیل شرایط کوهستانی دارای زیستگاههای جنگلی، خشکی پسند، مناطق مرتفع و صخره ای، زیستگاه جنگلی است که در بخش بسیار محدودی از اراضی غربی و جنوب غربی این منطقه به صورت نوار باریکی به سمت شمال شرقی منطقه به شمار میروند و گونههای پسته و بادام کوهی از عناصر اصلی پوشش جنگلی منطقه است.
جنگلهای مذکور به دلیل محدودیت سطح گسترش آنها در منطقه و استان از ارزش حفاظتی برخوردار بوده و نیازمند توجه بیشتری در این خصوص است و زیستگاه خشکی پسند دارای رویشهای مختلف درختچه ای کوتاه، گیاهان پشتهای، علفی و پایا و یک ساله که محل زیست جانورانی نظیر قوچ و میش و گرگ، روباه، خرگوش، کبک و بسیاری جوندگان و خزندگان است. زیستگاه مناطق مرتفع و صخرهای در ارتفاعات کول آل و کوه تخت و کوه ولیجا دارای رویش های گرمسیری گونه های بالش وش و پشته ای که محل زیست بز و پازن و کبک و پلنگ بوده است.
کوههای مهم منطقه:
جاسب منطقهای کوهستانی که سیمای آن از کوههای خشک صخرهای، درهها، تپه ماهورهای مرتفع کوههای استپی تا دشتی متغیر است. بلندترین ارتفاع آن قله کوه ولیجا با ارتفاع 3151 متر و حداقل ارتفاع آن در تنگه رودخانه ازنا با ارتفاع 180 متر منظره ای متفاوتی را ارائه می نماید. از مهمترین كوههاي منطقه جاسب میتوان به کوههای زیر اشاره کرد:
تخت سرحوض: اين كوه با ارتفاع 3142 متر در دهستان جاسب واقع شده است. جهت كوه شمال جنوبي بوده و مختصات جغرافيايي آن بطول 50 درجه و 49دقيقه و عرض 34درجه و13دقيقه است.
ولجيا: اين كوه با ارتفاع 3144 متر در دهستان جاسب واقع شده است.جهت كوه شمال غربي جنوب شرقي بوده و مختصات جغرافيا يي آن بطول50درجه و 54 دقيقه و عرض 34درجه و 8دقيقه است.
سلالت: با ارتفاع 2939 متر در دهستان جاسب واقع شده است. و جهت كوه شمال جنوبي بوده و مختصات جغرافيا يي آن به طول 50 درجه و 52 دقيقه و عرض 34درجه و6دقيقه است.
برزه: اين كوه با ارتفاع2795متر متر در دهستان جاسب واقع شده است. جهت كوه جنوبي شمالي بوده ومختصات جغرافيا يي آن بطول 50درجه و53دقيقه وعرض 34درجه و10دقيقه است.
گرگو: اين كوه با ارتفاع2845 متر در دهستان جاسب واقع شده است. جهت كوه شمال شرقي جنوب غربي بوده و مختصات جغرافيا يي آن بطول50درجه و 52 دقيقه و عرض 34درجه و 11دقيقه است.
اگر شما مایلید از تهران به سمت جاسب بروید، مسیر این گونه است: از جاده قدیم قم به اصفهان، پس از پشت سر گذاشتن سلفچگان به سمت دلیجان ادامه مسیر دهید و حدود 5 کیلومتر مانده به دلیجان در حالی که سد پانزده خرداد را در سمت راست خود مشاهده میکنید، دوربرگردان را به سمت روستای جاسب برگردید.
کد خبرنگار: 10129