مدیركل منابع طبيعي و آبخيزداري خراسان جنوبي، گفت: کما گیاهی نایاب بوده که از ریشه گیاه "کما"، آنغوزه به دست آمده و شیره آنغوزه از زمانهای خیلی دور همواره به عنوان دارو شناخته شده و از آن برای معالجه یا تسکین موارد زیادی استفاده شده است.
حبیب الله شریفی درگفتوگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه خراسانجنوبی، اظهار کرد: "کما" گياهي علفي، کرکدار، چند ساله، داراي ريشه كمي ضخيم و گوشتي با ساقه قوي و خشن است.
وی ادامه داد: این گیاه جزء گیاهان منو کارپیک بوده و بدين معني كه در طول رويش فقط يك بار به گل ميرود و سپس دوره رويشي آن خاتمه مييابد.
مدیركل منابع طبيعي و آبخيزداري استان با بیان اینکه مرحله رشد گياه از اوايل بهار شروع و تا اواسط تيرماه ادامه دارد، تصریح کرد: سپس دوره خواب بوتههاي نابالغ آغاز و تا بهار سال بعد ادامه دارد.
شریفی بیان کرد: حيات گياه توسط اندامهاي زيرزميني در ريشه و جوانه انتهايي حفظ شده و زادآوري اين گياه فقط از طريق بذر صورت ميگيرد.
وی افزود: رفع ناراحتیها و بیماریهای گوارشی، عصبی، تنفسی، انعقاد و پایین آوردن فشار خون، دفع انگلهای معدهای و رودهای، تشنج، آسم، قاعده آور، دندان درد، صاف کردن صدا و رفع ناراحتیهای حنجره از مزایای "کما" است.
مدیركل منابع طبيعي و آبخيزداري استان با اشاره به سایر مصارف" کما"، گفت: ضد عفونی زمین و مبارزه با کرم ریشه خوار، انگل کش برای دام، استفاده بعنوان ادویه غذا، تهیه نوعی آش از برگهای تازه روئیده و ساقههای جوان و غنچههای گل، استفاده در عطر سازی و تهیه ضماد، جلوگیری از فساد گوشت و نیز از پودر آن برای نرم کردن گوشت، دفع برخی از حشرات بعنوان خواص آنغوزه نام برده شده است.
شریفی یادآور شد: برداشت این گیاه در استان غیر قانونی بوده و با توجه به خشکسالیها و برداشتهای بیرویه غیر مجاز این گونه گیاهی در حال انقراض است.
وی خاطر نشان کرد: رویشگاه این گیاه تمام دشتهای استان بوده و رویشگاه عمده آن دشت زیرکوه و دشت اسفدن قاین است.
محسن پویان پژوهشگر گیاهان دارویی در بیرجند با بیان اینکه همزمان با گرم شدن هوا، گیاه «کما» از دل خاک میروید، به خبرنگار ایسنا گفت: محل رویش گیاه «کما» بیشتر در دشتها بوده و در مناطق کوهستانی به ندرت دیده میشود.
وی با اشاره به خواص دارویی این گیاه، بیان کرد: «کما» دارای املاح و ویتامینهای زیادی بوده که خاصیت ضد میکروب دارد همچنین این گیاه دارای خاصیتهای زیادی برای انسان است.
پویان با بیان اینکه همچنین برای گوارش و حذف انگلهای رودهای نیز مفید است، افزود: مصرف «کما» حملات صرع را نیز کاهش میدهد.
این پژوهشگر گیاهان دارویی در بیرجند، ادامه داد: در کشورهای خارجی از صمغ این گیاه، کپسول ضد ویروس برای آنفولانزای خوکی ساختهاند.
وی با اشاره به دیگر خواص دارویی «کما»، بیان کرد: مصرف این گیاه باعث افزایش هورمون پرولاکتین و درنتیجه افزایش شیر در مادر میشود.
پویان با بیان اینکه بد بو کردن شیر مادرانی که تغذیه فرزندان را فراهم میکنند یکی از ضررهای مصرف «کما» است، افزود: این گیاه دارویی باید در حد متعادل خود مصرف شود.
پژوهشگر گیاهان دارویی در بیرجند با اشاره به اقتصادی بودن «کما»، بیان کرد: از صمغ این گیاه، آنغوزه به دست میآید.
وی با بیان اینکه آنغوزه محصولی صادراتی است، ادامه داد: در شرایط کنونی، گیاه «کما» به دلیل مصرف بیرویه با خطر نابودی روبهرو شده است.
پویان با اشاره به خواص دارویی آنغوزه، بیان کرد: این ماده، خاصیت مسکن داشته و در کاهش فشارخون و بیماریهای قلبی عروقی نیز مؤثر است.
وی ادامه داد: متأسفانه برداشت آنغوزه به روش برش عرضی باعث مرگ گیاه شده و همین موضوع باعث کاهش شدید بوتههای کما شده و خشکسالیهای اخیر این امر را تشدید کرده است.
پویان با بیان اینکه جوانههای گل در این گیاه باعث رشد دوباره آن میشود، اظهار کرد: این در حالی بوده که این قسمت از "کما" نیز مصرف غذایی دارد.
وی ادامه داد: اگر جوانه گل در گیاه "کما" از بین برود، حداقل شش سال طول کشیده تا این گیاه برای باری دیگر در زمین رشد کند.
پژوهشگر گیاهان دارویی در بیرجند با بیان اینکه مصرف زیاد "کما" باعث منقرض شدن جوانههای مولد آن شده است، اظهار کرد: باید راهکارهای مؤثری در راستای جلوگیری از این امر ارائه شود.
وی عنوان کرد: شهروندان در برداشت کامل گیاه "کما" در یک منطقه خودداری کرده و چند بوتهای را برای بذرافشانی نیز باقی بگذارند.
پویان کاشت بذر این گیاه را یکی از راههای جلوگیری از نابودی آن دانست، یادآور شد: مأموران منابع طبیعی نیز بذر "کما" را در مناطق مستعد رویش آن، کشت کنند.
وی با اشاره به کمبود آب در خراسان جنوبی، خاطر نشان کرد: شهروندان نسبت به برداشت هر نوع گیاه از دل بیابان نیز باید احساس مسئولیت کرده و از مصرف بیشازحد آن بپرهیزند.