فاصله طبقاتی به عنوان یک معضل اجتماعی امروز در جامعه نیازمند ارائه الگوهای فرهنگی مناسب است که بی‌عدالتی اجتماعی ناشی از بوجود آمدن همین شکاف‌ها و اختلاف بین طبقات است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه خراسان جنوبی، تجمل‌گرایی به معنای گرایش به تجملات، یکی از پدیده‌های نابهنجار اجتماعی و یک بیماری روان شناختی است. هر چند که نمی‌توان آن را یک رذیلت اخلاقی دانست، ولی باید گفت آثار آن از یک رذیلت اخلاقی در روحیه فرد و جامعه، کمتر نیست.
گرایش به تجمل یک امر طبیعی و فطری است ولی مراد از تجمل‌گرایی، شکل افراطی این گرایش است که پیامدهای زیان‌باری را بر اقتصاد سالم خانواده و جامعه برجا می‌گذارد و از مصادیق اسراف و مانند آن به شمار می‌آید.
در جامعه‌ای که زندگی می‌کنیم چه میزان اختلاف طبقاتی وجود دارد؟ براي حل اين معضل چه تدابیری اندیشیده شده است؟ جامعه امروز ما چه میزان از عدالت اجتماعی فاصله گرفته است؟ مهمترین پیامدهای ناشی از فاصله طبقاتی چیست؟... با طرح این سوالات برآن شدیم با تهیه گزارش به بیان واقعیتی از این معضل اجتماعی بپردازیم.
تجمل‌گرایی، عاملی برای ایجاد انواع آسیب‌های اجتماعی
مریم زارعی استاد جامعه‌شناسی در خراسان جنوبی در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه خراسان جنوبی، گفت: رشد فرایند تجمل‌گرایی نمادی بر فاصله گرفتن از واقعیت‌های اجتماعی و یا عاملی برای ایجاد انواع آسیب‌های اجتماعی از جمله چشم و هم‌چشمی و افزایش اختلافات خانوادگی است.
وی افزود: افزایش فاصله طبقاتی منجر به ایجاد فاصله شدید بین فقرا و ثروتمندان، ایجاد جو بی‌اعتمادی در جامعه و در نهایت ایجاد فردگرایی و انزوای اجتماعی می‌شود.
این استاد جامعه‌شناسی اظهارکرد: پیامدهای منفی که افزایش فاصله طبقاتی به دنبال دارد، ایجاد
بی‌مساواتی در جامعه است که فقرا روز به روز فقیرتر و ثروتمندان روز به روز ثروتمندتر می‌شوند.
زارعی گفت: ایجاد تنش و خشونت‌های اجتماعی و هرج و مرج‌های خانوادگی، آثار ناشی از پیامد فاصله طبقاتی در جامعه است.
وی ادامه داد: جلوگیری از بی‌عدالتی‌های اجتماعی، رشوه‌خواری و رانت خواری، ریشه‌کنی فرهنگ چشم و هم‌چشمی و ترویج فرهنگ قناعت، توجه به معنویت گرایی، توزیع عادلانه ثروت بین اقشار مختلف جامعه و تغییر نگرش نسبت به ایده‌آل‌های زندگی راهکارهایی است که باید درخصوص فاصله طبقاتی به آن توجه داشت.
فرهنگ‌‌سازی نامناسب، عامل تشدید کننده فاصله طبقاتی
این استاد جامعه‌شناسی تصریح کرد: توجه به فرهنگ‌‌سازی نامناسب، بهره‌گیری از فرهنگ غرب و ماهواره و جنگ مخملی"جنگ نرم" از عوامل تشدید کننده اختلاف ناشی از فاصله طبقاتی است.
زارعی درخصوص عدالت اجتماعی گفت: نظر متخصصان در این زمینه خیلی مهم است و نیاز به پژوهش وسیع دارد، چراکه دیدگاه هر شخص نمی‌تواند تحلیل ریشه‌ای درستی از عدالت اجتماعی بیان دارد.
وی با بیان اینکه رسیدن به اهداف فردی می‌تواند ایجاد عدالت را برای یک فرد به دنبال داشته باشد، ادامه داد: ممیز شدن اهداف برای فرد دیگر بی‌عدالتی محسوب شده و به عبارتی وضعیت نسبی پیدا می‌کند که در نهایت باید نگاهی از بالا و همه‌جانبه و کمک گرفتن از تجربیات قوی در این زمینه داشت.
فاصله طبقاتی در جامعه باعث فروپاشی کیان زندگی اجتماعی می‌شود
حجت الاسلام و المسلمین سید حسن سیدی سرپرست نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری دانشگاه علوم پزشکی بیرجند نیز به ایسنا گفت: تجمل‌گرایی حقیقتی انکار ناپذیر است که در تمامی عرصه‌های زندگی ایرانیان چه در زندگی اجتماعی و چه زندگی فردی رسوخ پیدا کرده است.
وی درخصوص تاکید اسلام بر دوری از تجمل‌گرایی افزود: آيات و روايات زيادي وجود دارد كه بر نحوة صحيح مصرف و لزوم تدبير تأكيد و مضرات و پي‌آمدهاي آن را بيان مي‌كند و اسراف را امري حرام و مذموم مي‌شمارد.
سرپرست نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری دانشگاه علوم پزشکی بیرجند ادامه داد: خداوند در سوره مبارکه هود آیات 15 و16 می‌فرماید:"مَنْ کانَ یُریدُ الْحَیاةَ الدّنْیا وَ زینَتَها نُوَفّ ِ إِلَیْهِمْ أَعْمالَهُمْ فیها وَ هُمْ فیها لا یُبْخَسُونَ أُولئِکَ الّذینَ لَیْسَ لَهُمْ فِی اْلآخِرَةِ إِلاّ النّارُ وَ حَبِطَ ما صَنَعُوا فیها وَ باطِلٌ ما کانُوا یَعْمَلُونَ".
کسانی که زندگی دنیا و زیور آن را بخواهند، [مزد] کارهایشان را در دنیا به طور کامل به آنان می‌دهیم و به آنان در آنجا کم داده نخواهد شد. اینان کسانی هستند که در آخرت جز آتش برایشان نخواهد بود و آنچه در دنیا کرده‌اند به هدر رفته و آنچه انجام می‌داده اند، باطل شده است.
همچنین در سوره مبارکه حدید آیه 20 می‌فرماید:
اِعلَمُوا انَّما الحَیوةُ الدُنیا لَعِبٌ وَ لَهوٌ وَ زینَةٌ وَ تفاخُرٌ بینَکم و تکاثُرٌ فی الاَموال و الاولادِ کَمَثَلِ غَیبٍ اَعجَبَ الکفار نَباتُهُ ثُمَّ یَهَیجُ فَتَریهُ مُصفَراً ثُمَّ یَکونُ حُطاماً و فِی الاخرةِ عَذابٌ شَدیدٌ وَ مَغفِرَةٌ مِن اللهِ وَ رضوانٌ وَ مَالحیوةُ الدُنیا الّا مَتاعٌ الغُرور.
بدانید که زندگی دنیا در حقیقت بازی و سرگرمی و آرایش و فخر فروشی به یکدیگر و فزون‌خواهی در اموال و فرزندان است. مَثَل آنها مثل بارانی است که رستنی آن باران کشاورزان را به شگفتی آورد. سپس آن کشت خشک شود و آن را زرد بینی. آن‌گاه خاشاک شود و در آخرت دنیاپرستان راعذابی سخت است و مؤمنان را از جانب خدا آمرزش و خشنودی است و زندگانی دنیا، جز کالای فریبنده نیست.
وی با بیان اینکه فاصله طبقاتی در جامعه باعث فروپاشی کیان زندگی اجتماعی می‌شود، اظهارکرد:
تجمل‌گرایی باعث ازهم پاشیده شدن نظام خانواده و رونق بی‌عدالتی می‌شود.
سرپرست نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری دانشگاه علوم پزشکی بیرجند گفت: بوجود آمدن اینگونه مسائل باعث می‌شود فقر برای عده‌ای رواج پیدا کرده و عده‌ای دچار شهوت مال و ثروت شوند و در نهایت منجر به فروپاشی نظام اجتماعی و خانواده می‌شود.
سیدی ادامه داد: تجمل‌گرایی باعث محرومیت از هدایت الهی، پدیدار شدن فقر در جامعه، روی آوردن به در آمدهای نامشروع، فاصله گرفتن از مردم، تحقیر دیگران، تجاوز به حقوق دیگران می‌شود.
فاصله طبقاتی ناشی از بی‌عدالتی اجتماعی در جامعه است
وی در خصوص اینکه جامعه امروز چه میزان از عدالت اجتماعی فاصله گرفته است، گفت: جامعه امروز قطعاً از عدالت فاصله گرفته که بوجود آمدن همین فاصله طبقاتی در جامعه برای همگان ملموس است و ناشی از بی‌عدالتی در برخی سطوح جامعه اجتماعی و فردی است.
سرپرست نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، توزیع نابرابر ثروت در بین مردم، توزیع نابرابر امکانات در سطح مناطق کشور، خصوصی‌سازی بی‌برنامه و عدم رعایت قوانین در این زمینه، سوء استفاده از اموال عمومی و بیت المال، نظام غیرعادلانه حقوق، فاصله گرفتن مسوولین از مردم، فراموشی مرگ وقیامت، خودنمایی، تقلید کورکورانه و چشم و هم‌چشمی، بروز تشریفات و ترویج فرهنگ بیگانه را از مهمترین عوامل بروز تفاوت طبقاتی برشمرد.
افزایش فاصله طبقاتی در جامعه، یکی از علل تاخیر ازدواج جوانان
محسن مروی ریيس انجمن مددكاران اجتماعي خراسان جنوبی نیز در گفت و گو با ایسنا گفت: به طورکلی بسیاری از آسیب‌های اجتماعی همچون فقر، بیکاری، دزدی، رشوه‌گیری و زورگیری ناشی از افزایش فاصله طبقاتی در جامعه است.
وی افزود: این آسیب‌ها خود آسیب‌های دیگری همچون پرخاشگری، طلاق و افزایش تجرد در جامعه را باعث می‌شود.
مروي با بیان اینکه یکی از علل تاخیر در ازدواج جوانان و یا حتی انتخاب تجرد قطعی از سوی آنها، افزایش فاصله طبقاتی در جامعه است اظهارکرد: افراد با نگاه به تفاوت طبقاتی خود با دیگران امید به آینده خویش را از دست می‌دهند و تمایلی برای ازدواج پیدا نمی‌کنند.
توزیع عادلانه ثروت مهمترین اقدام برای جلوگیری از افزایش فاصله طبقاتی
ریيس انجمن مددكاران اجتماعي خراسان جنوبی افزود: کارل مارکس معتقد است ایجاد نابرابری و فاصله طبقاتی در یک جامعه سرمایه‌داری اجتناب ناپذیر است اما باید گفت مشکل از نفس سرمایه‌داری نیست، بلکه از نحوه اجرای آن است، چنانکه اکنون در کشورهایی مانند ژاپن، کره جنوبی، آمریکا و آلمان سیستم سرمایه‌داری وجود دارد و اگرچه فاصله طبقاتی تا حدودی وجود دارد اما با مالیات‌ستانی درست و توزیع عادلانه ثروت مانع از انباشت ثروت می‌شوند.
مروی در پاسخ به این سوال که چگونه می‌توان مانع از افزایش فاصله طبقاتی در جامعه شد،گفت: توزیع عادلانه ثروت مهم ترین اقدام برای جلوگیری از افزایش فاصله طبقاتی است چرا که اگر ثروت به درستی و عادلانه در جامعه توزیع شود انباشت ثروت برای عده‌ای رخ نمی‌دهد.
گزارش از سپیده قلندری اسفدن