به گزارش ایسنا، دکتر محمد جواد دهقانی در آیین رونمایی از سامانه جامع صدور کد شناساگر دیجیتال (DOR)، صدرو کد شناساگر را از موضوعات مهم کشوری دانست و افزود: از این رو پایگاه استنادی علوم جهان اسلام از اوایل دهه ۱۳۹۰ در قالب طرح پژوهشی برای ایجاد این سامانه اقدام کرد که از سوی کارگروه فناوری اطلاعات و ارزیابی منابع این طرح به سرانجام رسید.
وی ادامه داد: ولی این طرح سامانه صرفا برای صدور کد شناساگر صرفا آثار علمی فارسی بود و به صورت پایلوت پیاده سازی شد. یکی از مواردی که در آن زمان مطرح شد، این بود که این سامانه را به گونهای عملیاتی کنیم که بتوان از آن بهره برداری کرد.
دهقانی اضافه کرد: بر این اساس به منظور مشارکت نشریات علمی در این سامانه در آن زمان (سالهای ۹۵ و ۹۶) با دبیران نشریات علمی مکاتبه کردیم، ولی در آن زمان به دلیل برابری ارزش دلار از این سامانه استقبال نشد.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام یادآور شد: در سال گذشته با درخواست نشریات علمی، پیاده سازی سامانه شناسه دیجیتال اشیاء (DOR) یا Digital Object Recognizer در دستور کار قرار گرفت؛ چرا که بر اساس اعلام مدیران نشریات علمی، استفاده از کد شناساگر خارج از کشور هزینه زیادی را در پی داشت و با راه اندازی این سامانه جلوی خروج ارز گرفته شد.
وی با بیان اینکه علاوه بر هزینه بر بودن به دلیل اعمال تحریمها در این زمینه به کشور خدمات ارائه نمیشود، خاطر نشان کرد: کد شناساگر یک کد منحصر به فرد برای هر شیء است که برای مقالات نشریات، مقالات همایش، کتاب، پایاننامه، آثار هنری، نرم افزار، پایان نامهها و سایر تولیدات علمی صادر میشود و در واقع این شناسه همانند یک بارکد برای شناسایی آثار علمی عمل میکند.
دهقانی دسترسی به اطلاعات علمی را از مزایای این کد شناساگر دانست و ادامه داد: شناسه دیجیتال اشیا، گامی در جهت شناسنامهدار کردن کلیه فعالیتهای علمی و پژوهشی کشور خواهد بود.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام اظهار کرد: طبق بررسیهای انجام شده هیچ نظامی در سطح ملی، که به منظور شناسایی منحصر به فرد و پایدار اشیاء اطلاعاتی در محیط دیجیتال طراحی و پیاده سازی شده باشد، به جز DOR یافت نشده و استاندارد ملی نیز در این خصوص در کشور وجود ندارد.
وی با بیان اینکه رویکرد این پایگاه در طراحی این سامانه تنها راه اندازی بومی نبوده است، توضیح داد: ما در حال اخذ مجوزها و استانداردهای بین المللی هستیم، ضمن آنکه برای ارتقای امنیت و سرویس دهی بهتر، علاوه بر در نظر گرفتن سرورهایی در کشور سرورهایی را در خارج از کشور داریم.
به گفته این مقام مسؤول، "دسترس پذیری سریع و آسانتر به اطلاعات کامل کتابشناختی مقالهها و کارهای پژوهشی فقط با یک کلیک بر روی کد شناسه"، "ارجاعدهی ساده، شفاف و سریع با کمترین احتمال بروز خطا به کلیه فعالیتهای علمی از جمله مقالات" و افزایش رؤیت پذیری بیشتر مقاله و در نتیجه افزایش تعداد ارجاعات علمی و بنابراین افزایش ضریب تاثیر و اعتبار نشریه" از جمله مزایای این سامانه به شمار میرود.
دهقانی با تاکید بر اینکه این سامانه امکان دستیابی کلیه سامانههای پژوهشی و آموزشی دانشگاهها به اطلاعات کتابشناختی مقالات نشریات و همایشها را میدهد، گفت: "شناسایی مالکیت معنوی و کاهش سرقت علمی"، مکان یابی سریع محتوا و انتخاب سهل و با دقت آنها"، "دسترسی برخط به دادههای تحقیقاتی برای کشف، شناسایی و استفاده مجدد" و "سیاستگذاری در جهت اقتصاد مقاومتی و صرفه جویی ارزی با توجه به هزینه ۲ الی ۳ دلاری هر کد شناسه" از دیگر مزایای این سامانه است.
وی با تاکید بر اینکه در حال حاضر سالانه بیش از ۶۵ هزار مقاله در نشریات مختلف کشور انتشار مییابد، خاطر نشان کرد: اگر بیش از ۱۰۰ هزار مقاله نمایه شود، میزان هزینه مورد نیاز برای اخذ کد شناساگر دیجیتال با احتساب ۳ دلار برای هرمقاله بیش از ۳۰۰ هزار دلار خواهد بود که با رونمایی این سامانه این هزینه ارزی صرفه جویی خواهد شد.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام از امکان صدور کد شناساگر دیجیتال برای مقالات سالهای گذشته در این سامانه خبر داد و گفت: با این قابلیت در کنار سایر مزایای آن میتوان به صرفه جویی ارزی بیش از ۵ میلیون دلار امیدوار بود.
دهقانی با بیان اینکه در فاز اول راه اندازی، وبسرویس تولید شناسه DOR برای مدیریت نشریات است، افزود: نشریات میتوانند از سایت نشریه خود برای هر مقاله با یک کلیک درخواست شناسه کنند و در فازهای بعدی صدور کد برای سایر موارد آثار علمی چون آثار هنری، طرحهای پژوهشی، پایان نامهها خواهد بود. شناسه بینالمللی DOR بلافاصله پس از تولید و ارائه معتبر است.
به گفته وی در حال حاضر ۱۹۲۹ مقاله و ۵۵ ژورنال کد شناساگر DOR را دریافت کردند.
وی از رونمایی از ۳ دستاورد دیگر این پایگاه در آینده خبر داد و گفت: یکی از این محصولات ایستگاهی برای پروفایل علمی کشور و سازمانهای کشور است که در حال حاضر این سامانه برای کشور ایران طراحی شده است. این سامانه اثر ماندگاری است که هر دانشگاهی را از راه اندازی سامانه علمی سنجی مجزا بی نیاز خواهد کرد.
انتهای پیام