ایسنا

گوشه به گوشه ایران؛ «محله آذر» قم

محله آذر قم یکی از محله های قدیمی در بافت 315 هکتاری تاریخی قم واقع شده که بیشترین آثار تاریخی و ثبت شده ملی استان قم نیز در این محله است. این محله که بافتی متراکم با کوچه های باریک دارد در دهه اول انقلاب و شکل گیری آن نقش موثری در روند تظاهرات مردمی علیه رژیم پهلوی و شاهنشاهی داشت که مردم معترض از این معابر تنگ و باریک برای گریختن یا اختفاء در خانه های مردم استفاده می کردند. زندگی مردم در این محله سبک و سیاق گذشته را دارد و در بازار کهنه(قدیم) قم نیز که در این محله واقع شده امکانات و وسایل زندگی دهه های گذشته همچنان ساخته و عرضه می شود. لهجه خاص قمی نیز در کلام مردم این محله همچنان رونق دارد.

ورودی محله آذر(طالقانی) قم که یکی از قدیمی ترین محلات شهر در بافت تاریخی آن است که در بازار کهنه(قدیم) قم نیز به موازات این خیابان قرار دارد.
بازار کهنه(قدیم) قم که مملو از مشاغل قدیمی و کهن است که در سال های اخیر برخی از آنها به تعطیلی کشیده است و بیشترین مشاغل فعال در این بازار مشاغل وابسته به چوب است.
در بازار کهنه قم مشاغلی که دیگر اثری از آن در بافت شهری وجود ندارند نیز همچنان مشغول به فعالیت است که از جمله آن زنگوله و پالان دوزی است که همچنان مشتریان خود را از روستاهای اطراف شهر دارد.
دروازه و سردر سرای ملاحسین بازار کهنه قم که در دو سال قبل در پی آتش سوزی و به بهانه نا ایمن بودن سردر مقابل این سردر توسط مامورین شهرداری تخریب شد.
سرای ملاحسین بازار کهنه قم که مشاغل وابسته به صنعت چوب همچنان در آن مشغول به فعالیت است.
در میدان کهنه قم واقع در محله آذر، بازار میوه و تره بار قدیمی وجود دارد که همچنان طراوت و سرزندگی را در خود دارا بوده و پابرجاست.
بازار کهنه در محله آذر قم همچنان فعال و مورد استفاده مردم قرار دارد و حفظ و نگهداری از آن توسط میراث فرهنگی و شهرداری باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
میدان کهنه قم و مناره مسجد میدان کهنه در محله آذر از شاخص ترین مکان های تاریخی این محل است.
از بازار کهنه قم در محله آذر ورودی و خروجی های مختلفی متصل است که همچنان برای برخی از مردم مسیری مناسبتر برای تردد شناخته می شود.
بازار کهنه قم خروجی و ورودی های متعددی دارد که دسترسی به آن را تسهیل کرده است.
مردم مسن محله آذر قم که در بافت متراکم و تاریخی آن ساکن هستند به دلیل نبود فضای کافی برای احداث بوستان و پارک روزهای خود را در کنار منازل یا مساجد نزدیک خود می گذرانند.
سردر حمام حاج رضا در محله آذر قم در کنار یکی از ورودی های بازار کهنه است ولی متاسفانه با وجود برجستگی و شاخص بودن این اثر تاریخی مالک تمایلی برای ثبت آن نشان نداده است.
ورودی میدان کهنه در محله آذر قم و در انتها مناره مسجد میدان کهنه است که به عنوان سومین مناره بلند با معماری خاص در جهان اسلام شناخته می شود که داخل مناره دو راه پله یکی برای کسانی که بالا می روند و یکی برای کسانی که پایین می آیند تعبیه شده است.
پامنار یا مناره های زوجی سردر مدرسه غیاثیه در محله آذر قم یکی دیگر از بافت های تاریخی این محله است که از آن مدرسه تنها همین مناره ها باقی مانده است.
محله آذر قم که در بافت تاریخی این شهر قرار گرفته با کوچه های باریک به محله چهارمردان یکی دیگر از محلات بافت تاریخی قم متصل می شود.
محله آذر قم یکی از قدیمی ترین محلات در بافت تاریخی 315 هکتاری قم است.
پرنده فروشی در محله آذر قم از جمله مشاغلی است که مورد توجه زیاد اهالی این محل است و همچنان رونق دارد.
ورودی گذر حاج حسین در محله آذر قم که به ثبت میراث فرهنگی رسیده است و یکی از مسیرهایی است که محله آذر را به محله چهارمردان در بافت تاریخی قم متصل می کند.
فضای پشتی بازار کهنه و سرای ملاحسین میدان کهنه قم که دارای بافتی تاریخی بود که در سالهای گذشته برای ساخت مجتمع تجاری به طور کامل تخریب شد و سالهاست به حال خود رها شده است.
در میدان کهنه واقع در محله آذر قم مغازه هایی با سبک و سیاق قدیم همچنان وجود داشته و برای فروش اجناسی که در دهه های گذشته مورد استفاده قرار می گرفتند همچنان فعالیت می کنند.
کوچه شهید کلهر، کوچه های محله آذر قم علاوه بر باریک و پر پیچ و خم بودن دارای ساختی متفاوت است.
در محله آذر قم با بافتی تاریخی مردمی قدیمی زندگی میکنند که همچنان رسم و رسوم خود را در زندگی و معاشرت دارند.
محله آذر قم یکی از محلات فعال در زمان انقلاب اسلامی ایران در دهه اول انقلاب بوده و همچنان تصاویری از رهبران و بزرگان انقلاب بر برخی از دیوارهای آن به چشم می خورد.
بقعه امامزاده موسی مبرقع فرزند بلافصل امام جواد(ع) از شاخص ترین امامزادگان استان قم در محله آذر قرار دارد و به دلیل جایگاه والای این امامزاده در سفر رهبر معظم انقلاب طرح گسترش صحن این امامزاده تصویب شد اما پس از ده سال همچنان بلاتکلیف مانده و فضای پیرامونی این امامزاده را نازیبا کرده است.
ورودی آب انبار درخت پیر در محله درخت پیر در خیابان آذر قم، این آب انبار نیز به ثبت میراث فرهنگی رسیده است.
خانه توکلی از خانه های قدیمی و ثبت شده میراث فرهنگی استان قم در محله چهل اختران محله آذر مدت هاست به حال خود رها شده و اخیرا تنها به ظاهر بیرونی آن توجه شده و هیچ گونه بازسازی و مرمتی بر بافت تاریخی داخل خانه که در گذشته محلی برای برپایی محفل عزاداری حسینی و برپایی روضه خانگی بود صورت نگرفته و درب آن همچنان بسته است.
گنبد و مناره امامزاده شاه حمزه در محله آذر قم در تمام کشور بی نظیر است و مشابه آن در هیچ‌یک از گنبدهای معمول معماری ایرانی اسلامی وجود ندارد و این گنبد ساخته استاد حسن بنای قمی از معماران پر‌آوازه کشور است که پایه‌گذار مکتب ویژه‌ای در معماری بود.
منبع آب محله آذر قم، از مشهورترین بناهای این منطقه از شهر است که با قدمتی بیش از 50 سال توسط مهندسین فرانسوی و به صورت کاملا بتنی ساخته شده است و در حال تبدیل شدن به عنوان موزه صنعت آب قم است.
کوچه های محله آذر در بافت تاریخی شهر قم، کوچه های تنگ و پر پیچ و خم است که در دهه اول انقلاب و در جریان تظاهرات های مردمی علیه نظام شاهنشاهی این کوچه ها محل هایی برای فرار مردم از مامورین رژیم پهلوی بوده است.
در محله آذر قم به دلیل تراکم و بافت تاریخی آن و بالطبع نبود پارک و بوستان کافی، مردم مسن این محل اکثر اوقات روز خود را در کنار همدیگر در حاشیه محل یا درب منزل خود می گذرانند.
آب انبار چاله لولو در محله ای به همین نام در محله آذر واقع شده که قدمت آن به زمان قاجار بر می گردد و یکی از هشت آب انبار ثبت شده از آثار ملی محله آذر قم است.
بیمارستان فرقانی قم که در کنار بیمارستان قدیمی و کوچک نکویی در محله آذر ساخته شده است با شیوع ویروس کرونا حجم گسترده ای از مبتلایان به این بیماری را به عنوان دومین بیمارستان مخصوص بیماران کرونایی در استان در خود جای داد.
شمایلی از سردار شهید جواد دل آذر در میانه محله آذر(طالقانی) قم به تصویر کشیده شده است و در مقابل آن مدرسه حافظ واقع شده است که به دلیل تحصیل شهید حسین فهمیده در آن مدرسه، شمایل آن شهید نیز بر دیوار مدرسه نگاشته شده است.
در بخش انتهایی محله آذر قم بر عرض خیابان افزوده شده و از بافت تاریخی آن نیز دور می شویم.
با رسیدن به انتهای محله آذر قم از بافت تاریخی آن دور شده و خانه های جدید و بلند مرتبه شکل گرفته است. و هر چه به انتهای محله آذر می رسیم از کوچه های تنگ و خیابان باریک نیز دور می شویم.
  • شنبه/ ۱۳ دی ۱۳۹۹ / ۱۲:۰۸
  • دسته‌بندی: ایران
  • کد خبر: 99101309301
  • خبرنگار : 30088

اخبار مرتبط

برچسب‌ها