به گزارش ایسنا، به این بهانه نگاهی داشتیم به تمام نشانهای دولتی و نظامی که در ایران اعطا میشود.
نشانهای دولتی
نشانهای دولتی جمهوری اسلامی ایران، به موجب آییننامهای اعطا میشود که ۲۷ آبان سال ۶۹ در دولت هاشمی رفسنجانی به تصویب رسید.
بر اساس این آییننامه، نشانهای دولتی که به افراد شایسته ایرانی یا خارجی اعطا میشود به ترتیب تقدم عبارتند از:
نشانهای عالی
۱- انقلاب اسلامی: این نشان از نوع «مدال» و به عنوان عالیترین نشان جمهوری اسلامی، برای هر دوره ریاست جمهوری یک عدد است و پس از تنفیذ حکم ریاست جمهوری، به وی تعلق میگیرد.
این نشان برای نخستین بار در تاریخ ۱۲ مرداد سال ۷۶ به سیدمحمد خاتمی اهدا شد و در سالهای بعد، محمود احمدینژاد و حسن روحانی نیز این نشان را پس از انتخاب به عنوان رئیس جمهوری دریافت کردند.
۲- استقلال: این نشان که به شکل روبان بزرگ است، به کسانی اعطا میشود که با قبول مسئولیتهای مهم، تلاش همهجانبه در تبیین اصول و مواضع، ابتکارات شایان توجه در نیل بهخودکفایی و استقلال در زمینههای مختلف، رهانیدن نظام از خطرات احتمالی، کمک به اشاعه جهانی مبانی فکری انقلاب اسلامی و خدمات ارزنده دیگر در مقاطع حساس و سرنوشتساز، برای به ثمر رساندن اهداف عالی نظام جمهوری اسلامی ایران نقش اساسی ایفا کردهاند.
این نشان فقط یک درجه دارد و در هر دوره ریاست جمهوری حداکثر چهارتا اعطا میشود.
در سال ۷۶، آیتالله هاشمی رفسنجانی این نشان را به دکتر حسن حبیبی داد. در سال ۸۴ این نشان از سوی سیدمحمد خاتمی به میرحسین موسوی اعطا شد و در سال ۸۷ نیز محمود احمدینژاد این نشان را به حسن فیروزآبادی رئیس وقت ستاد کل نیروهای مسلح داد.
همراه با این نشان، ۲۰۰ سکه بهار آزادی نیز اعطا میشود.
۳ - آزادی: این نشان که به شکل یک روبان بزرگ است، به اشخاصی اعطا میشود که دارای یکی از نشانهای درجه یک عمومی یا تخصصی باشند و همچنان در جهت به ثمر رساندن اهداف مقدس نظام اسلامی ابراز شایستگی میکنند.
این نشان فقط یک درجه دارد و در هر دوره ریاست جمهوری حداکثر ۸ عدد از آن اعطا میشود.
همراه با این نشان، ۲۰۰ سکه بهار آزادی نیز اعطا میشود.
۴ - جمهوری اسلامی: این نشان که به شکلهای روبان بزرگ، نماد نشان و مدال نواری است، به رؤسا و دیگر مسئولان کشورهای خارجی، عالیترین مقام اجرایی سازمانهای بینالمللی یا شخصیتهای برجسته فرهنگی، سیاسی و بینالمللی که به یکی از دلایل زیر واجد شرایط شناخته میشوند، اعطا میشود:
- اعلای کلمه اسلام و گسترش مبانی فکری انقلاب اسلامی
- دفاع از حقوق مستضعفان جهان
- اقدام به رهایی کشور خود از استعمار فرهنگی، اقتصادی و سیاسی
- حفظ و حراست کشور خود از تجاوز ابرقدرتها یا دستنشاندگان آنها
- اکتساب آزادیهای اساسی و حقوق بشر برای مردم کشور خود
- حمایتهای حساس و شایسته از مواضع ایران در صحنههای مهم بینالمللی
- اتخاذ مواضع ضد استکباری
- همکاری صمیمانه در ایجاد یا توسعه روابط سالم بین جمهوری اسلامی ایران و کشور متبوع شخصیت مسئول
- تلاش بیوقفه برای ایجاد صلح و امنیت و آسایش در جهان
این نشان، سه درجه دارد که به پیشنهاد وزیر امور خارجه و تصویب هیأتوزیران به شکل زیر به افراد واجد شرایط داده میشود:
نشان درجه یک: رؤسای جمهور و نخستوزیران و شخصیتهای همتراز
نشان درجه دو: وزرا و شخصیتهای همتراز
نشان درجه سه: سفرا و شخصیتهای همتراز
از این نشان تاکنون ۴ مورد در ایران اعطا شده که یکی از آنها را سیدمحمد خاتمی به نلسون ماندلا رئیس جمهوری آفریقای جنوبی و سه تای دیگر را محمود احمدینژاد به هوگو چاوز رئیسجمهوری وقت ونزوئلا، بشار اسد رئیسجمهوری سوریه و دیوید نیوس والاسکوئز سفیر وقت ونزوئلا در ایران داده است.
نشانهای تخصصی
۱- دانش: این نشان که به شکل مدال نواری است، به افرادی اعطا میشود که به یکی از دلایل زیر در ارتقای سطح علمی کشور تلاش چشمگیر و کمسابقه داشته باشند:
- ارائه تألیفات و آثار ارزشمند علمی
- تلاش و خدمت صادقانه در جهت ارتقای سطح علمی دانشپژوهان از طریق تدریس در دانشگاههای کشور
این نشان سه درجه دارد و از مشهورترین چهرههایی که آن را دریافت کردهاند میتوان این افراد را نام برد: سید جعفر شهیدی، ابوالقاسم گرجی، محمدتقی جعفری، جعفر سبحانی، سید جلالالدین آشتیانی، مهدی محقق، محمدرضا حکیمی، سیدحسین صفایی، محمد هاشمی، جمشید ممتاز، ناصر کاتوزیان، ناصر سیمفروش، محمد آشوری، حسن حبیبی، ایرج فاضل، رضا داوری اردکانی، کاظم معتمدنژاد، محمدابراهیم باستانی پاریزی، حسین مهرپور، علیاکبر ولایتی، پرویز دوامی و ... .
۲- پژوهش: این نشان که به شکل مدال نواری است، به افرادی اعطا میشود که به یکی از دلایل زیر منشأ ایجاد تحول اساسی یا خدمت کمسابقه شوند:
- عرضه شیوهها و روشهای جدید تحقیق
- مطالعات و تحقیقاتی که منشأ تغییر و تحول علمی باشد
- یافتن شیوههای جدید تحقیق
- انتقال تحقیقات بنیادی به زمینههای کاربردی
- هر نوع ابداع، ابتکار، اختراع و اکتشاف مهم
این نشان نیز سه درجه دارد و از مشهورترین افرادی که آن را دریافت کردهاند میتوان این چهرهها را نام برد: منوچهر منطقی، مجید عباسپور تهرانی، مهدی سهرابی، جعفر ارشاد، عادل آذر و ... .
۳- لیاقت و مدیریت: این نشان که به شکل مدال نواری است، به افرادی داده میشود که در مدیریت یا انجام فعالیتهای شایسته و کمکرسانی به محرومان و مستضعفان یا بهرهبرداری صحیح از امکانات یا ارائه روشهای بدیع، موفقیت استثنایی کسب کنند.
این نشان سه درجه دارد و از جمله افراد مشهوری که آن را دریافت کردهاند، میتوان از این چهرهها نام برد: عبدالله جاسبی، مهدی کرباسیان، محسن صفائی فراهانی، مسعود کرباسیان، محمدرضا یزدانیخرم، فاطمه کروبی، علی یونسی، محمدرضا نعمتزاده، محمد ستاریفر، نصرالله جهانگرد، یوسف حجت، محسن پورسیدآقایی، محمد حسین دادکان، حبیبالله سیاری، نسرین سلطانخواه، غلامحسین الهام، محمدجواد ظریف، سیدعباس عراقچی، مجید تختروانچی، حمید بعیدینژاد و ... .
۴- عدالت: این نشان که به شکل مدال نواری است، به کسانی داده میشود که به یکی از دلایل زیر در اجرای احکام و حدود الهی و برقراری حق و عدل در جامعه سهم موثر داشتهاند یا دارای سابقه قضایی و تفنینی شایسته باشند:
- کوشش در تدوین علمی و فنی قوانین
- سابقه درخشان در امر قضا یا تقنین
- دفاع از حق و عدل و احقاق حقوق مردم
- کشف و تعقیب جرائم
این نشان، سه درجه دارد و آیتالله محمد محمدی گیلانی رئیس دادگاه انقلاب در دهه ۶۰ از مشهورترین چهرههایی است که نشان درجه ۱ عدالت را دریافت کرده است. مشهور است که وی در دستگیری، محاکمه و اعدام دو تن از فرزندان خود که به منافقین پیوسته بودند، نقش داشته است. شاید به همین دلیل بود که محمود احمدینژاد هنگام اعطای نشان عدالت به آیتالله محمدی گیلانی گفت: «باید با افتخار اعلام کنم که آیتالله گیلانی ابتدا عدالت را در مورد خودشان اجرا کرد و بعداً منشأ خدمات ارزندهای به نظام جمهوری اسلامی و انقلاب شد.»
نشانهای عمومی
۱- سازندگی: این نشان که به شکل مدال نواری است، به منظور ارجنهادن به کوششهایی که در جهت سازندگی کشور انجام میپذیرد به افرادی اعطا میشود که در یکی از زمینههای زیر تلاش چشمگیر داشته باشند:
- توسعه عمران و آبادی کشور بویژه در نقاط محروم
- بازسازی نقاط آسیبدیده از جنگ و حوادث
- ارائه طرحها و برنامههای موفق عمرانی
- افزایش کمی و کیفی محصولاتی که در رونق اقتصادی کشور نقش اساسی دارند
این نشان، سه درجه دارد و محمد سعیدیکیا، محمدحسین مقیمی، سید ابوالحسن خاموشی، علی نیکزاد، علیاکبر محرابیان و کرمرضا پیریایی از مشهورترین افرادی بودهاند که این نشان را دریافت کردهاند.
۲- خدمت: این نشان که به شکل مدال نواری است، به منظور تقدیر از خدمات انجامیافته در مسیر تحقق آرمانهای جمهوری اسلامی به افرادی اعطا میشود که در زمینههای زیر موفقیتی چشمگیر کسب کرده باشند:
- تلاش مستمر و صادقانه در انجام مسئولیتها و ارائه خدمات
- مددرسانی به اقشار محروم و مستضعف
این نشان، سه درجه دارد و تاکنون به این چهرههای مشهور و افراد دیگر اعطا شده است: حسینعلی شهریاری، علیاکبر صنعتیزاده، شهلا حبیبی، علیرضا مرندی، محمدرضا نعمتزاده، مهدی کرباسیان، غلامرضا تاجگردون، رضا آقازاده، ابوالقاسم خزعلی، عبدالرضا شیخ الاسلامی، محمدرضا رحیمی، علیاکبر صالحی، رستم قاسمی، سیدشمسالدین حسینی، بهروز کمالوندی و محسن فخریزاده که چندی قبل تواسط عوامل تروریست به شهادت رسید.
۳- کار و تولید: این نشان که به شکل مدال نواری است، به کسانی داده میشود که در صنعت یا کشاورزی به نتایج قابل توجه در یکی از زمینههای زیر دست یافته باشند:
- افزایش توان تولید کشور از نظر کمی و کیفی
- استفاده مناسب از امکانات فنی و منابع اقتصادی
- طراحی یا اجرای طرحهای مهم صنعتی و کشاورزی
- ابتکار و نوآوری در زمینه بهبود شیوههای کار و تولید و افزایش بهره وری
- بالا بردن سطح دانش فنی و حرفه ای
- ایجاد بهترین روابط اسلامی و انسانی در محیط کار
این نشان که سه درجه دارد، تا کنون به بیش از ۲۰ نفر در کشور اعطا شده است.
۴- شجاعت: این نشان که به شکل مدال نواری است، به افرادی داده میشود که به واسطه شجاعت، در جهتی از جهات زیر موفق شوند:
- داوطلب شدن در انجام امور دشواری که برای کشور از حساسیت خاصی برخوردار است
- پذیرفتن مأموریتهای خطیر دولتی یا وظایف مهم اجتماعی که با خطرات احتمالی همراه هستند
- استفاده بجا و شایسته از مجموعه نیروها و مهارتهای بدنی در جهت نیل به هدفی والا
این نشان نیز سه درجه دارد و برادران خادم، عباس جدیدی، حسین رضازاده، علیرضا دبیر، هادی ساعی، علی دایی، محمد بنا، کوروش باقری، علیاکبر صالحی و حسین دهقان از مشهورترین چهرههایی هستند که تاکنون این نشان را دریافت کردهاند.
۵- ایثار: این نشان که به شکل مدال نواری است، به افرادی داده میشود که به جهتی از جهات زیر ممتاز شناخته شوند:
- جانبازی و ازخودگذشتگی در راه اهداف و مقاصد مقدس نظام اسلامی و به ویژه ایثارگران در دوران پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و دفاع مقدس و ارائه خدمات برجسته در جهت ساختن کشور و یا حفظ و پیشرفت نظام مقدس جمهوری اسلامی
- تحمل خسارتهای مادی برای ارائه خدمتی حساس و ضروری
- ممارست در نیکوکاریهای موثر اجتماعی و بنیانگذاری نهادهای خیریه و تأسیس موسسات علمی، تحقیقاتی و آموزشی در جامعه
این نشان سه درجه دارد و بیش از ۵۰ نفر از سوی هاشمی، خاتمی و احمدینژاد آن را دریافت کردهاند. مرضیه حدیدچی دباغ از مبارزان دوران ستمشاهی از جمله مشهورترین افرادی است که نشان ایثار دریافت کرده است.
۶- تعلیم و تربیت: این نشان که به شکل مدال نواری است، به منظور تأکید بر اهمیت فراگیری علم و ضرورت انتقال تربیت اسلامی در جامعه، به اشخاصی داده میشود که در امور زیر ابراز لیاقت کرده باشند:
- توسعه و انتقال علم و دانش و فن و حرفه
- طراحی و اجرای شیوههای ابتکاری و موفق در امر تعلیم و تربیت
- تلاش چشمگیر و موفقیتآمیز در مودب و متخلق کردن تعلیمگیرندگان به آداب اسلامی و اخلاق پسندیده اجتماعی
این نشان نیز سه درجه دارد و غلامعلی حداد عادل، محسن قرائتی، فخرالدین حجازی و حمیدرضا حاجیبابایی از مشهورترین چهرههایی بودهاند که تاکنون این نشان را دریافت کردهاند.
۷- فرهنگ و هنر: این نشان که به شکل مدال نواری است، به کسانی داده میشود که فکر، ذوق و احساس خود را در راه بیان مفاهیم ارزشمند اسلامی - انسانی و اشاعه فرهنگ در یکی از جهات زیر به کار میگیرند:
- اشاعه فرهنگ غنی اسلامی و پیرایش جامعه از فرهنگ منحط بیگانه
- گسترش مبانی نظری و استدلالی معارف مذهبی
- گسترش فرهنگ ملی و احیاء سنتهای ارزشمند اجتماعی
- ابراز خلاقیت و عرضه آثار بدیع هنری یا ادبی
- بذل توجه خاص به میراثهای فرهنگی، هنری یا ادبی کشور، به گونهای که در احیاء، نگهداری و بهرهبرداری آن موثر باشد
- معرفی، شرح، تبیین، نقد و عرضه یکی از رشتههای هنری یا ادبی در سطوح بینالمللی
- ابداع سبکی نو در یکی از رشتههای هنری یا ادبی
- ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه
- خلق آثار فرهنگی هنری شاخص و ارزشمند در جهت انتقال آرمانها و ارزشهای انقلاب اسلامی و دفاع مقدس به نسلهای بعد
این نشان، سه درجه دارد و تاکنون به افراد زیادی از جمله این چهرههای مشهور اعطا شده است: محمود فرشچیان، احمد مسجدجامعی، غلامحسین امیرخانی، حسن کسائی، علیاکبر صنعتی، قربان سلیمانی علیآبادی، طاهره صفارزاده، مرتضی ممیز، ناصر کاتوزیان، فرهاد فخرالدینی، محمد احصایی، علی نصیریان، زهرا رهنورد، شهریار پرهیزگار، کریم منصوری، جلیل شهناز، محمدعلی کشاورز، داوود رشیدی، عزتالله انتظامی، جمشید مشایخی، ژاله علو، اسفندیار رحیممشایی، اکبر عبدی و داریوش ارجمند.
۸- مهر: به منظور ارجنهادن به مقام و منزلت زن در جمهوری اسلامی ایران علاوه بر برخورداری زنان از دیگر نشانها، این نشان به زنانی اعطا میشود که در یکی از زمینههای زیر منشأ آثار ارزنده باشند:
- مشارکت سازنده و فعال در امور اجتماعی، اقتصادی و سیاسی
- معرفی الگوی زن مسلمان در جامعه و تلاش برای تبیین و ترویج مبانی عقیدتی و اجتماعی آن
- ارائه عملی الگوی مادر یا همسر نمونه به ویژه در میان مادران و همسران شهدا، جانبازان و آزادگانی که با فداکاری در حفظ و تحکیم خانواده، در زمینههای فرهنگی، آموزشی و یا پژوهشی خدمات برجستهای را ارائه کرده باشند
- ابراز شایستگی در عرصههای بینالمللی به نحوی که موجب افتخار برای کشور و معرف شخصیت زن در جمهوری اسلامی ایران باشد
این نشان نیز سه درجه دارد و اشرف بروجردی از مشهورترین کسانی است که تاکنون آن را دریافت کرده است.
۹- ادب پارسی: این نشان که شکل آن مدال نواری است، به افرادی تعلق میگیرد که در یکی از زمینههای زیر دارای ویژگی یا تلاش چشمگیر باشند:
- خلق آثار بدیع ادبی اعم از نظم یا نثر
- احیای ذخایر ادبی ایران از طریق تحلیل یا عرضه مناسب آن آثار
- معرفی ادیبان و سخنوران گذشته به نحوی که در توانایی و رسایی زبان و ادبیات فارسی موثر باشد
- فراهمآوردن موجبات آشنایی مردم جهان با زبان و ادب فارسی
این نشان که سه درجه دارد، تا کنون به عبدالمحمد آیتی، اسماعیل سعادت، بدرالزمان قریب، فتحالله مجتبایی، مهدی محقق و سلیم نیساری اعطا شده است.
مزایای مادی و معنوی نشانهای تخصصی و عمومی
دارندگان نشانهای درجه یک ۱۰۰ سکه بهار آزادی، درجه دو ۷۵ سکه بهار آزادی و درجه سه ۵۰ سکه بهار آزادی دریافت میکنند.
شرکت در مراسم و آیینهای رسمی، چاپ نام و مشخصات دارندگان نشان در مجموعههای ادواری، نصب تصویر و لوح یادبود در شهرداری زادگاه یا موسسه و محل خدمت و اولویت در برخورداری از فرصتهای مطالعاتی و دریافت امکانات لازم برای اجرای طرحهای پژوهشی و تحقیقاتی از جمله مزایایی است که به دارندگان این نشانها داده میشود.
اگر ایرانیانی ترک تابعیت کنند یا شایستگی داشتن نشان را از دست بدهند، به پیشنهاد وزیر ذیربط یا دفتر اعطای نشانهای دولتی و تصویب هیأت وزیران، نشان آنها از درجه اعتبار ساقط میشود و این افراد از مزایای نشان محروم خواهند شد.
ضوابط استفاده از نشانهای دولتی
افرادی که نشان میگیرند، فقط در مراسم رسمی که دعوت میشوند میتوانند نشان خود را نصب کنند. هر یک از دارندگان نشان در مراسم رسمی بر افراد همرتبه و همطراز خود اولویت دارند.
دارندگان نشانهای «استقلال» و «آزادی» در صورت داشتن یکی از نشانهای تخصصی و عمومی و همچنین دارندگان هر یک از نشانهای تخصصی و عمومی در صورت داشتن نشان درجات پایینتر، از عالیترین نشان باید استفاده کنند و استفاده همزمان از نشانهای دیگر برایشان ممنوع است.
دارندگان نشان در صورت داشتن نشانهای متعدد به جز مواردی که گفته شد، باید آن را به ترتیب تقدم از راست به چپ نصب کنند.
اتباع ایرانی دارای نشانهای خارجی در صورت شرکت در مراسم رسمی اجازه دارند نشانهای خود را نصب کنند اما رعایت تقدم نصب نشانهای جمهوری اسلامی ایران برای این افراد ضروری است.
نشانها برای روحانیون بدون حمایل و بصورت گردنآویز، برای گروههای دیگر اجتماعی بصورت پلاک در سمت چپ سینه یا آویز و برای بانوان باید بگونهای نصب شوند که قابل رویت باشد.
در مراسم غیر رسمی نیز دارندگان میتوانند از نماد نشان (گل کوچک) استفاده کنند.
همچنین دارندگان نشان موظفند نشان خود را روی لباس رسمی هر مراسم نصب کنند و لباسهایی که در مراسم استفاده میشود باید رنگ تیره داشته باشد.
نشانهای نظامی
نشانها و جوایز نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، مجموعهای از نشانهاست که با توجه به سابقه عملکرد نیروها به منظور قدردانی، تشویق و تقویت روحیه آنان اعطا میشود.
دریافتکنندگان این نشانها اجازه دارند که آنها را روی لباس همسان خود مطابق دستورالعمل خاص هر نشان نصب کنند.
اولین مراسم اعطای نشانهای نظامی به فرماندهان ایرانی دوران دفاع مقدس، ۵ مهر ۱۳۶۸ و در سالروز عملیات ثامنالائمه (ع) برگزار شد.
نشانهای عالی افتخار
این نشانها که هر کدام سه درجه دارند، عبارتند از فتح، نصر و شفا.
۱- فتح: این نشان که به شکل مدال نواری است، به رزمندگانی داده میشود که نبردهایی با پیروزی چشمگیر داشتهاند.
شهید قاسم سلیمانی، محسن رضایی، آیتالله هاشمی رفسنجانی، یحیی رحیمصفوی، حسین حسنی سعدی، شهید علی صیاد شیرازی، علی شمخانی، سردار محمدحسین باقری، شهید حسین فهمیده، شهید منصور ستاری، سردار محمد پاکپور، سردار علی فدوی و امیر حبیبالله سیاری از مشهورترین چهرههایی هستند که از مقام معظم رهبری و فرمانده معظم کل قوا، نشان درجه یک فتح دریافت کردهاند. در میان دریافتکنندگان نشان درجه ۲ و ۳ فتح نیز چهرههای مشهوری از جمله حسن روحانی، محمدباقر قالیباف، شهید عباس بابایی، سردار عزیزجعفری و سردار علی فضلی به چشم میخورند.
۲- نصر: این نشان که به شکل مدال نواری است، به پاس خدمات و پشتیبانی به نیروهای مؤثر در خدمات رزمی، فعالیتهای پشتیبانی، ایثارگران و جانبازان تعلق میگیرد.
تازهترین مورد از اعطای نشان نصر، اعطای این نشان به شهید محسن فخریزاده است. حسن روحانی به خاطر مسئولیت ستاد پشتیبانی جنگ، محمدحسین باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، سرلشکر سید یحیی رحیمصفوی فرمانده کل پیشین سپاه، سردار سرتیپ جواد عظیمیفر معاون مهندسی رزمی و پدافند غیرعامل نیروی زمینی سپاه و امیر سرتیپ حسن شاهصفی فرمانده پیشین نیروی هوایی ارتش از جمله چهرههایی هستند که تاکنون این نشان را دریافت کردهاند.
۳- شفا: این نشان که به شکل مدال نواری است، به امدادگرانی اعطا میشود که برای حفظ جان نیروهای رزمنده، خود را به خطر انداختهاند.
نشانهای اختصاصی مهارت و خدمت
این نشانها به دو دسته «رشادت در جنگ» شامل ذوالفقار، ایثار، جانبازی و شجاعت و «لیاقت و مهارت» شامل جهاد، سربلندی، لیاقت، دانش، رازی، هنر و ورزش تقسیم میشوند. در این میان، نشان «ذوالفقار» عالیترین نشان نظامی به شمار میآید که آخرین دریافتکننده آن سردار قاسم سلیمانی بود.
انتهای پیام