علی خالق‌نیا در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص طرح کالابرگ الکترونیکی اظهار کرد: طرح کالابرگ الکترونیکی در واقع همان کوپن بوده که قرار است مجددا راه‌اندازی شود تا علاوه بر یارانه‌ای که به دهک‌های پایین جامعه داده می‌شود، توان خرید اجناسی را نیز داشته باشند و همچنین با فروش این کوپن‌ها، پول آن را دریافت کنند.
وی افزود: کلیت و ساختار طرح در صورت اجرای درست آن، خوب است. متاسفانه بسیاری از طرح‌ها در کشور ما روی کاغذ طرح‌های خوبی هستند اما در بحث اجرایی و شناسایی جامعه مورد نظر مشکلاتی وجود دارد. لازم است تا این طرح به درستی اجرا شده و دهک‌های پایین جامعه به درستی شناسایی شوند، زیرا ممکن است بسیاری از افراد توان تامین نیازهای اساسی با قیمت‌های فعلی را نداشته باشند.
موانع پیش روی اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی
این کارشناس اقتصادی در خصوص موانع پیش روی اجرای این طرح گفت: مشکلی که در زمینه این طرح وجود دارد، بحث بودجه دولت برای تامین این طرح بوده و علت مخالفت دولت با طرح نیز همین موضوع است. دولت کسری بودجه زیادی دارد و درست است که بخشی از این کسری بودجه با بازار سرمایه تامین شد اما درآمد اصلی دولت که با فروش نفت به‌دست می‌آید، تقریبا تحقق پیدا نمی‌کند و حتی شرکت‌های بزرگ کشور ما برای ورود ارز به کشور دچار مشکلاتی هستند.
خالق‌نیا اضافه کرد: ما در حوزه اجرایی این طرح یعنی شناسایی دهک‌های پایین جامعه و نحوه توزیع این کالابرگ مشکلات زیادی داریم و سابق بر این، تجربه خوبی در اجرای چنین طرح‌هایی وجود ندارد.
وی با اشاره به لزوم حل ریشه‌ای مشکلات اقتصادی تصریح کرد: طرح‌هایی مانند کالابرگ و... مانند مسکن در اقتصاد کشور عمل می‌کنند. راهکار واقعی حل مشکلات، افزایش سطح عمومی درآمد مردم جامعه است که نیاز به برنامه‌ای بلندمدت دارد اما متاسفانه آنچه در جامعه دیده می‌شود، دقیقا عکس این موضوع است و برنامه‌های اجرایی غالبا در جهت کاهش درآمدها، مخصوصا قشر حقوق‌بگیر و کارگران روزمزد است.
نگاه اقتصادی ما در کشور، نگاه معیشتی نیست
این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: باید سیاست‌های اقتصادی، نه در حوزه خرد بلکه در بحث کلان تغییر یابد. در حال حاضر نگاه اقتصادی ما در کشور، نگاه معیشتی نیست و نتیجه آن کاملا مشخص است. تا زمانی که نگاه دولت‌مردان به حفظ برخی پارامترهای دیگر باشد، قطعا معیشت مردم در خطر است.
خالق‌نیا در خصوص لزوم شفافیت در اقتصاد ایران عنوان کرد: شناسایی دهک‌های پایین جامعه نیاز به ساختار شفاف درآمدی در کشور دارد که در حال حاضر چنین چیزی در کشور ما وجود ندارد و مانند کلاف سردرگرمی بوده که اجرای هر طرح در کشور نیازمند شفافیت است و به دلیل اجرای نادرست برخی از قوانین و ساختار فرهنگی جامعه نمی‌توان چنین شفافیتی را ایجاد کرد. گاهی در یک خانواده، سرپرست خانوار چیزی به نام خود ندارد، در حالی که صاحب بسیاری از اموال بوده و در واقع این اموال را به نام نزدیکان خود کرده، بنابراین چنین موضوعاتی، شناسایی دهک‌های پایین جامعه را با مشکل زیادی مواجه می‌کند.
وی ادامه داد: بسیاری از مواقع تیر به خطا می‌خورد. به طور مثال در شرایط فعلی اقتصاد، افرادی با درآمد بالای 10 میلیون تومان در ماه که بالای خط فقر هستند، به عنوان دهک‌های پایین شناسایی می‌شوند، در حالی که حقیقت این‌گونه نیست، بنابراین پیدا کردن درست دهک‌های پایین جامعه غیر ممکن است و قطعا ناخالصی‌هایی در این شناسایی دیده خواهد شد.
این کارشناس اقتصادی در خصوص لزوم آمارگیری دهک‌های پایین از سازمان‌های معتبر بیان کرد: مکان‌هایی مانند سازمان بهزیستی، کمیته امداد امام خمینی و... وجود دارد که می‌توان برای شناسایی دهک‌های پایین جامعه از این سازمان‌ها کمک گرفت. ناخالصی در چنین سازمان‌هایی کم است.
ایجاد رانت و فساد به واسطه توزیع کوپن طبیعی است
خالق‌نیا با اشاره به لزوم اجرا شدن طرح کالابرگ الکترونیکی با وجود تمام نواقص موجود خاطرنشان کرد: ساختار کوپن به دلیل اشکالات و ایرادات بزرگی که دارد، در تمام جهان کاملا منسوخ شده اما ما نمی‌توانیم خود را با کشورهای توسعه‌یافته مقایسه کنیم و نیاز است تا سیستم خود را پیاده کنیم. عدم شفافیت در اجرا، موضوعات زیادی را به هم می‌ریزد و ایجاد رانت و فساد به واسطه توزیع کوپن در چنین ساختاری طبیعی است.
وی افزود: قطعا در اجرای چنین طرحی نواقص، فساد و ناخالص‌هایی وجود دارد اما باز هم اجرای این طرح از اجرا نشدن آن بهتر است، زیرا بخشی از جامعه را تحت پوشش قرار خواهد داد. ما باید از کشورهای پیشرفته الگو بگیریم و به دنبال تقویت بیمه در کشورمان باشیم. فردی که به درمان نیاز دارد، باید بتواند بدون هزینه در یک بیمارستان خوب تحت درمان پزشک قرار گیرد و کسی که بیکار است و حقوق‌بگیر نیست، باید بیمه دریافت کند.
برای رسیدن به شفافیت 60 تا 70درصدی با سرعت فعلی، پنج سال زمان نیاز است
این کارشناس اقتصادی گفت: برای شناسایی بهتر دهک‌ها نیاز به شفافیت حساب‌های بانکی وجود دارد که در حال حاضر اقداماتی در این زمینه انجام شده اما با سرعت فعلی برای رسیدن به شفافیت 60 تا 70درصد، حدودا پنج سال زمان نیاز است. باید درآمد افراد مشخص باشد تا تشخیص دهک‌ها ممکن و میزانی که هر فرد باید مالیات پرداخت کند نیز مشخص شود.
خالق‌نیا در خصوص تورم ایجاد شده در صورت اجرای این طرح عنوان کرد: ارتباط مستقیمی بین پول و کالا وجود دارد، یعنی برای مثال به ازای پرداخت هزار واحد پول، هزار واحد کالا دریافت خواهید کرد. زمانی که واحد پول پرداختی لازم 2000 می‌شود اما کالای دریافتی همان 1000 عدد باقی می‌ماند، تورم در جامعه ایجاد شده و ارزش پول در جامعه پایین می‌آید. هر یک از پارامترهای این موضوع تغییر کند و نسبت موجود برهم بخورد، تورم در جامعه ایجاد می‌شود.
وی اضافه کرد: در این طرح تقاضایی برای دریافت کالا از سمت دولت ایجاد می‌شود که در شرایط فعلی، حتی واردات ارزاق عمومی با مشکل مواجه است و ما واردات نداریم، بنابراین تقاضایی با رقم بسیار بالا در کشور ایجاد می‌شود که دولت متقاضی آن بوده و همین موضوع که این کالاها قرار است از کجا تامین شود و چه افرادی باید این کالاها را تامین کنند، ممکن است باعث ایجاد رانت و فساد شود.
این کارشناس اقتصادی بیان کرد: بسیاری از افراد با استفاده از کوپن خود اقدام به خرید کالا نمی‌کنند و به دنبال دریافت وجه نقد هستند که این موضوع خود نیز باعث ایجاد تورم خواهد شد.
خالق‌نیا با اشاره به ایجاد تورم در صورت افزایش نقدینگی توسط دولت تصریح کرد: باید دید که دولت برای تامین کسری بودجه خود دست به چه‌کاری می‌زند و در صورتی‌که به دنبال استقرار در بانک مرکزی و چاپ پول برود، این مورد نیز باعث ایجاد تورم می‌شود.
انتهای پیام