آتش‌سوزی یکی از عوامل اصلی اختلال و تغییر در اکوسیستم‌های طبیعی است، هرساله با گرم شدن هوا در اواخر بهار و تابستان شاهد آتش‌سوزی مراتع طبیعی در سطح استان قزوین هستیم که بنا به دلایل مختلف مانند وزش بادهای گرم، افزایش دما و عوامل انسانی بخش‌های ارزشمندی از منابع طبیعی از بین می‌رود، اما آنچه بیشتر از هر نکته‌ای دارای اهمیت است افزایش آتش‌سوزی به دلیل عامل انسانی است.
خسارت ۹۰ میلیارد تومانی آتش‌سوزی منابع طبیعی قزوین
قدرت الله مهدیخانی مدیرکل بحران استان قزوین به ایسنا می‌گوید: امسال یکی از بدترین سال‌های استان قزوین در حوزه آتش‌سوزی منابع طبیعی بود به‌طوری‌که طی ۶ ماه گذشته ۳ هزار هکتار حریق در حوزه منابع طبیعی استان داشتیم که در این میان ۲۱۰۰ هکتار زمین‌های ملی و ۸۰۰ هکتار مستثنیات (زمین‌های عمومی یک منطقه یا روستا) بوده است، این حجم از آتش‌سوزی ۹۰ میلیارد تومان خسارت به منابع طبیعی استان وارد کرده است.
وی تأکید می‌کند: عامل ۱۰۰ درصد این حریق‌ها انسانی بوده است، ۷۵ درصد آتش‌سوزی‌ها از اطراف مزارع و باغات شروع‌شده است و اغلب به دلیل سهل‌انگاری کشاورزها اتفاق افتاده است؛ این طور که یک سری علف‌ها را آتش زدند و این امر باعث سرایت آتش شده است، همچنین ده درصد آتش‌سوزی‌ها عمدی بوده که مسببان آن شناسایی نشده است، ۱۵ درصد آتش‌سوزی‌ها نیز براثر اختلافات محلی و دامداری رخ‌داده است که ۲۵ نفر این عوامل شناسایی و با آن‌ها برخورد شده است.
مهدیخانی تصریح می‌کند: بیشترین آتش‌سوزی در شهرستان قزوین به‌ویژه در بخش الموت و طارم رخ داده است، در سایر شهرستان‌ها نیز شاهد آتش‌سوزی بودیم، امکانات ما پاسخگوی حوادث این‌چنینی نیست و در برخی موارد از تجهیزات سایر استان‌ها کمک می‌گیریم اگرچه در کل کشور همین‌طور است بااین‌حال اگر وضعیت امکانات را نسبت به سال گذشته مقایسه کنیم تا حد توان تجهیزات اضافه‌شده است.
وی عنوان می‌کند: با توجه به وضعیت اقتصادی کشور نمی‌توانیم تجهیزات کامل‌تری تهیه کنیم، در حال حاضر ما بالگرد و هواپیمای خدمات ویژه داریم و از آن‌ها برای کنترل آتش‌سوزی استفاده کردیم، استان قزوین اگرچه ازنظر تجهیزات غنی نیست اما تعامل بین سازمان‌ها باعث شده است که بتوانیم در مقابل این حوادث ایستادگی کنیم.
امکانات آتش‌نشانی قزوین مختص آتش‌سوزی داخل شهر است
غدیر موسی‌خانی سرپرست سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری قزوین در گفت‌وگو با ایسنا در این خصوص می‌گوید: عمده موارد آتش‌سوزی که در سال جاری در قزوین اتفاق افتاده شامل آتش‌سوزی منابع طبیعی، باغات و علفزارها است، چراکه قزوین شهری است که در میان باغات و مناطق کوهستانی قرارگرفته و کشاورزی در آن رونق دارد.
وی ادامه می‌دهد: طبق آمار در ۶ ماه اخیر ۱۱۰۰ مورد آتش‌سوزی علف‌های هرز، فضای سبز شهری، باغات اطراف شهر، مزارع اطراف و روستاها رخ‌داده است. باید توجه داشت که آتش‌نشانی زیرمجموعه شهرداری است بنابراین با توجه به نیازهای شهری تجهیز شده است، آتش‌سوزی در کوهستان، ارتفاعات و مزارع نیاز به تجهیزات خاصی دارد.
موسی‌خانی بیان می‌کند: خودروهای آتش‌نشانی با توجه به تجهیزاتی که دارند امکان عبور از مناطق صعب‌العبور را ندارند بنابراین هنگام آتش‌سوزی ما از نیروهای انسانی برای خاموش کردن دستی آتش استفاده می‌کنیم، آتش‌نشانان در این شرایط کوله‌پشتی‌هایی که داخلش مخزن آب دارد را به دوش می‌گیرند و برای خاموش کردند آتش می‌روند که این امر کار را سخت می‌کند.
وی تأکید می‌کند: برای اطفای آتش در این مناطق نیاز است که تجهیزات خاصی داشته باشیم چراکه عبور از این معابر باعث می‌شود که ماشین‌های آتش‌نشانی خسارت ببینند، البته خودروهای مخصوص اطفای آتش در این مناطق در کشور وجود ندارد، خودروهای آتش‌نشانی باید دارای مخزن آب باشند و بتوانند از مناطق صعب‌العبور گذر کنند.
سرپرست سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری قزوین اظهار می‌کند: برخی از مناطق قزوین به‌گونه‌ای است که حتی تردد با خودروهای آفرود نیز در آن سخت است بنابراین ما از عملیات اطفای دستی استفاده می‌کنیم و شهروندان در اطفا با ما مشارکت می‌کنند، با توجه به وسعت آتش‌سوزی‌ها ما با حداقل خسارت روبه‌رو بودیم که این امر نشان از فعالیت خوب آتش‌نشانان قزوین دارد و قابل‌تقدیر است.
وی تأکید می‌کند: آتش‌سوزی خارج از حوزه شهری بر عهده منابع طبیعی است و آتش‌سوزی در جاده‌های بیرون شهری توسط هلال‌احمر پوشش داده می‌شود، ما در سطح شهر قزوین ۸ ایستگاه آتش‌نشانی داریم که با توجه به جمعیت قزوین این تعداد ایستگاه استاندارد است، همچنین دو ایستگاه موقت در فدک و خیابان امام خمینی (ره) در طول روز مستقر هستند و دو ایستگاه جدید نیز در حال ساخت است و ازنظر تجهیزات مشکلی وجود ندارد.
اطفای حریق در مناطق جنگلی با دشت متفاوت است
حسن عباس‌نژاد، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان قزوین نیز به ایسنا می‌گوید: برای جلوگیری از حریق در مناطق جنگلی و حفاظت‌شده یگان واکنش سریع در نظر گرفته‌شده که این یگان‌ها در واحدهای شهرستانی مستقر هستند تا در هنگام وقوع حادثه به‌سرعت در محل حادثه حاضر شوند که در آتش‌سوزی هفته گذشته این اقدام صورت گرفت.
وی بیان می‌کند: در یک حادثه آتش‌سوزی امکانات و تجهیزات بسیار مهم است و اطفای حریق در مناطق جنگلی با مرتع و دشت متفاوت است و برای اطفا باید انواع تجهیزات از قبیل دمنده و اره موتوری وجود داشته باشد.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان قزوین اعلام کرد: در آتش سوزی اخیر در جنگل‌های الموت ۲ پرواز از شرکت هواپیمایی قزوین انجام شد و چون خلبانان آموزش‌های لازم برای اطفای حریق در کوهستان را ندیده بودند مؤثر واقع نشد؛ اطفای حریق اصولی دارد؛ هواپیمای سم‌پاش از ارتفاع بالای ۱۰ هزارپا آب را بر روی آتش ریخت که حتی شبنم ایجاد نکرد چه برسد به اینکه آتشی خاموش شود. البته باید بگوییم که هواپیما با محل اصلی حریق کیلومترها فاصله داشت.
بالگرد ویژه آتش‌نشانی نداریم
علی‌اکبر اسدالهی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قزوین نیز بابیان اینکه تجهیزات کافی برای اطفای حریق منابع طبیعی نداریم، تصریح می‌کند: ما در استان قزوین تجهیزات مناسبی داریم اما کافی نیست، در سال جاری از ۱۳ خردادماه تاکنون ۲۰۵ فقره حریق منابع طبیعی داشتیم که طی آن ۲۰۳۶ هکتار از اراضی ملی دچار حریق شدند.
وی اظهار می‌کند: می‌توان گفت بیش از ۸۰ درصد حریق‌هایی که در قزوین اتفاق می‌افتد براثر بی‌احتیاطی عامل انسانی است، اغلب کشاورزان و باغداران براثر بی‌احتیاطی و گاهی به‌صورت عمدی و براثر اختلافات اقدام به آتش زدن منابع طبیعی می‌کنند که در این راستا جلسات آموزشی مختلفی در روستاهای استان به‌ویژه مناطق بحرانی برگزار کردیم اما نتیجه مثبتی از آن دریافت نکردیم.
اسدالهی بیان می‌کند: در روستاها برای دهیاران و شورای مراکز بخش جلسات توجیهی برگزار و نکات لازم را گوشزد کردیم؛ به بهره‌برداران آموزش دادیم که چگونه خودشان حریق را اطفا کنند این جلسات آموزشی در برخی از روستاهای حوزه بویین‌زهرا و تاکستان بازخورد خوبی داشت اما در برخی روستاها راضی‌کننده نیست و بهره‌برداران احساس نمی‌کنند که مراتع برای خودشان است و نیاز به مراقبت دارد بلکه آن را متعلق به منابع طبیعی می‌دانند و احساس مسئولیتی نسبت به آن ندارند.
وی خاطرنشان می‌کند: قسمتی از شمال استان قزوین حدفاصل کوهین به آشنستان و بخشی منطقه طارم نقاط بحرانی و حساسی است که آتش‌سوزی در این مناطق بیشتر اتفاق می‌افتد، بااین‌حال عوامل ما در تمام مناطق آمادگی اطفای حریق را دارند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قزوین بیان می‌کند: اطفای حریق در کوهستان و مناطق صعب‌العبور کار دشواری است و گاهی ما از ادوات، امکانات و نیروهای کمکی دستگاه‌های دیگر ازجمله محیط‌زیست و هلال‌احمر کمک می‌گیریم؛ اغلب حریق‌ها در مناطقی است که عبور و مرور به شکل پیاده باید صورت بگیرد و عبور با ماشین امکان‌پذیر نیست.
وی عنوان می‌کند: برخی از مناطق امکان حرکت ماشین نیست و نیروی ما باید مسیری را ۲ ساعت پیاده برود و همین امر باعث می‌شود زمانی که به مقصد برسد خسته باشد، بااین‌حال اغلب حریق‌های رخ‌داده کمتر از ۲۴ ساعت خاموش شده است و در برخی موارد ما ۳۵ ساعت در منطقه ماندیم که از اطفای آتش‌سوزی و جلوگیری از گسترش آن مطمئن شویم.
اسدالهی تأکید می‌کند: در شرایط کوهستانی بهترین گزینه امداد هوایی است که بتوانیم به‌وسیله آن نیروهای خودمان و آب موردنیاز اطفا را منتقل کنیم، در این نوع آتش‌سوزی‌ها اگر بتوانیم ظرف یک ساعت اول خودمان را به محل آتش‌سوزی برسانیم حریق زودتر اطفا می‌شود اما اغلب در مناطق صعب‌العبور زمان رسیدن ما بیش از ۲ ساعت است.
وی عنوان می‌کند: در حال حاضر استان قزوین یک بالگرد امدادی دارد که در اختیار هلال‌احمر است و در تصادفات و حوادث اغلب استفاده می‌شود، با توجه به وجود باد شدید این بالگرد امکان پرواز در مناطق کوهستانی را ندارد، هواپیمای خدمات ویژه نیز نمی‌تواند نیاز ما را برطرف کند بنابراین داشتن بالگرد ویژه اطفای حریق برای ما ضروری است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قزوین یادآور می‌شود: درصورتی‌که کشاورزان، باغداران و مردم نکات ساده‌ای که آموزش‌دیده‌اند را اجرا کنند دیگر شاهد آتش‌سوزی منابع طبیعی نخواهیم بود، اگر نکات آموزشی رعایت شود ۸۰ درصد حریق‌ها کم می‌شود.
به گزارش ایسنا عرصه‌های منابع طبیعی از ارزش‌های بالای زیست‌محیطی برخوردار هستند و به‌عنوان سرمایه‌های ملی محسوب می‌شوند، ازاین‌رو ضروری است در خصوص حفاظت از این عرصه‌ها در مقابل آتش‌سوزی نگاه ملی داشته باشیم، با توجه به عامل انسانی ۱۰۰ درصدی در آتش‌سوزی‌های منابع طبیعی، آگاهی‌رسانی، فرهنگ‌سازی و استفاده از ظرفیت رسانه‌ها مواردی است که باید موردتوجه قرار بگیرد.
انتهای پیام